Այաթ Բեն Հադդու
Այաթ Բեն Հադդու (արաբերեն `آيت بن حدو), քսար (ամրացված քաղաք), Մարոկկոյի հարավում, Օարազազատից 29 կմ հյուսիս-արևմուտք։ 1987 թվականից ի վեր հսկվում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից, որպես Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ։
 | |
| * | |
|---|---|
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն
| |
| Տիպ | |
| Չափանիշներ | |
| Ցանկ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ |
| Աշխարհամաս** | |
| Ընդգրկման պատմություն | |
| Ընդգրկում | (անհայտ նստաշրջան) |
| * Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման | |
Համաշխարհային  ժառանգություն
| |
Պատմություն
խմբագրելԱյաթ Բեն Հադդուն գտնվում է Վերսազատ գետի ձախ ափին, բլրի վրա։ Գետի հովիտն անցնում է անապատով։ Գետը սկսվում է Բարձր Ատլասի հարավային լանջերից և հետագայում կորչում է Սահարայի ավազանում։ Այդ երկայնքով ձգվում է մի քարավանային երթուղի Մարաքեշից `Զագորուից դեպի Տիմբուկտ։ Քսարը հայտնվել է հավանաբար 11-րդ դարում, քարավանի ճանապարհը պաշտպանելու համար։ Անդրկովկասյան առևտրի կարևորության նվազումից հետո, բնակչությունն աստիճանաբար տեղափոխվեց նոր գյուղ՝ գետի հակառակ (աջ) ափ։ 1990-ական թվականներին քսարը գտնվում էր ավերված վիճակում, ընդամենը տասը ընտանիք էր ապրում այնտեղ։ Վերջին տարիներին վերականգնումը շարունակվում է, նախատեսվում է քսարը դարձնել զբոսաշրջային կենտրոն և այնտեղ արվեստի պատկերասրահներ տեղադրել:
Քսար Այաթ Բեն Հադուն հանդիսանում է ավանդական Մարոկկոյի կավե ճարտարապետության ամենատարածված օրինակներից մեկը, որը տարածված է նախասահարային տարածաշրջանում, Բարձր Ատլասի հարավում[1]։ Քսարի բոլոր բնակավայրերը կառուցված են կարմիր շագանակագույն կավից։ Հարթ առաստաղե տանիքներ ունեցող տները տեղադրված են լեռների վրա, փողոցները հորիզոնական են և կապված են թիակներով և նեղ միջանցքներով։ Քսարում կա չորս մուտքեր, երկու անվճար (ծայրահեղ ձախ և աջ) և երկու վճարովի։ Անվճար մուտքերն անցնում են դարպասի միջով, մինչդեռ վճարովին անցնում է կացարաններով, որոնք պատկանում են երկու ընտանիքներին։ Մուտքերից մեկում կա թանգարան։
Ֆիլմերում
խմբագրելՔսարը եղել և մնում է չափազանց հայտնի, որպես ֆիլմերի նկարահանման վայր, որը որոշ չափով օգտագործում է արևելյան սյուժեներ նկարահանելու համար։ Այսպիսով, այստեղ նկարահանել են.
- Լոուրենս Արաբացի (1962)
- Մարդը, ով ցանկանում էր դառնալ թագավոր (1975)
- Հիսուսը Նազարեթից (1977)
- Ժամանակի ավազակները (1981)
- Նեղոսի մարգարիտը (1985)
- Կայծեր աչքերից (1987)
- Քրիստոսի վերջին գայթակղությունը (1988)
- Երկնքի ծածկույթի տակ (1990)
- Կունդուն (1997)
- Կլոն (հեռուստասերիալ) (2001)
- Մումիա (1999)
- Գլադիատոր (2000)
- Ալեքսանդր (2004)
- Պարսից արքայազնը։ Ժամանակի դաշույնը (2010)
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Այաթ Բեն Հադդու» հոդվածին։ |