Անգլո-ֆրանսիական համաձայնագիր
Անգլո-ֆրանսիական համաձայնագիր (ֆր.՝ Entente cordiale - «սրտագին համաձայնություն»), կնքվել է 1904 թվականի, ապրիլի 8-ին, Լոնդոնում։
Անգլո-ֆրանսիական համաձայնագիր | |
---|---|
Entente cordiale | |
Ստորագրվել է — վայր |
օգոստոսի 8 1904 |
Կողմեր | Ֆրանսիա Միացյալ Թագավորություն |
Լեզուներ | ֆրանսերեն, անգլերեն |
Բովանդակություն
խմբագրելՖրանս-ռուսական դաշինքի (1891-1893) և անգլո-ռուսական համաձայնագրի (1907) հետ միասին դարձավ հակագերմանական խմբավորման՝ Անտանտի հիմքը։
Բաղկացած էր մեկ կոնվենցիայից և երկու դեկլարացիայից, որոնք կարգավորում էին Նյու Ֆաունդլենդի, Սիամի (Տաիլանդ), Արևմտյան Աֆրիկայի, Մադագասկարի և այլ տերիտորիաների վերաբերյալ եղած վեճերը։ Սիամը Սենամ գետով բաժանվում էր անգլիական և ֆրանսիական ազդեցության ոլորտների։
Եգիպտոսին և Մարոկկոյին վերաբերող դեկլարացիան կազմված էր հրապարակման ենթակա և գաղտնի մասերից։ Կողմերը հրապարակվող մասում պարտավորվում էին այդ երկրների քաղաքական իրավիճակը չփոփոխելով հանդերձ՝ ճանաչել Անգլիայի գերիշխանությունը Եգիպտոսում, իսկ Ֆրանսիայինը՝ Մարոկկոյում։
Գաղտնի մասում նախատեսվում էր ստատուս քվոյի փոփոխման հնարավորություն, այսինքն Եգիպտոսի և Մարոկկոյի լրիվ զավթումը։ Բնութագրելով այդ համաձայնագիրը՝ Վ. Ի. Լենինը նշում էր.
«...բաժանում են Աֆրիկան (պատրաստվում են պատերազմի Գերմանիայի դեմ)»։ |
Գրականություն
խմբագրել- C. Andrew, Théophile Delcassé and the making of the Entente Cordiale: A reappraisal of French Foreign Policy 1898-1905 (1968)
- J.F.V. Keiger, France and the World since 1870 (2001) pp 115-17, 164-68
- Margaret Macmillan, The War That Ended Peace: The Road to 1914 (2013) ch 6
- P. J. V. Rolo, Entente Cordiale: the origins and negotiation of the Anglo-French agreements of 8 April 1904. Macmillan/St Martin's Press, London 1969.
- A.J.P. Taylor, The Struggle for Mastery in Europe, 1848-1918 (1954)
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Declaration between the United Kingdom and France Respecting Egypt and Morocco, Together with the Secret Articles Signed at the Same Time
- 100th Anniversary commemorative website
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անգլո-ֆրանսիական համաձայնագիր» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 383)։ |