Աուրել Պլասարի (ալբաներեն՝ Aurel Plasari . 1956), ալբանացի դասախոս, գիտնական[1][2], գրող[3], թարգմանիչ[4] և պրոֆեսոր[5]։

Աուրել Պլասարի
ալբ․՝ Aurel Plasari
Ծնվել է1956
Մասնագիտությունթարգմանիչ և պատմաբան
Քաղաքացիություն Ալբանիա
ԱշխատավայրՏիրանայի համալսարան

Կյանքի վաղ շրջան և կրթություն

խմբագրել

Պլասարին ծնվել է Տիրանայում[6], որտեղ էլ ավարտել է իր կրթության բոլոր մակարդակները։ Տասնյոթ տարեկանում՝ դեռ ավագ դպրոցում սովորելու տարիներին, սկսել է հրատարակել համաշխարհային գրականությունից կատարած իր թարգմանությունները։ Նա ազգությամբ առուման է[7][8]։ Կոմունիստական վարչակարգի օրոք նրանց ընտանիքը ենթարկվել է բռնաճնշումների։

Կարիերա

խմբագրել

Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո նա անցել է պարտադիր զինվորական ծառայությունը և քանի որ մի քանի տարի «կենսագրական» պատճառներով զրկված է եղել բարձրագույն կրթություն ստանալու իրավունքից, աշխատանքի է անցել մամուլի ամենահիմունաքային մակարդակում՝ որպես պատճենվածքի խմբագիր «Միհալ Դուրի» տպարանում։

1982 թվականից աշխատել է որպես գրական խմբագիր Ալբանիայի գրողների և նկարիչների միության օրգան «Nëntori» ամսագրում[9] 1989 թվականից աշխատել է որպես թարգմանական գրականության խմբագիր, 1990 թվականից՝ այդ նույն ամսագրում խմբագրական խորհրդի քարտուղար։

1990 թվականից միաժամանակ դասախոսել է Տիրանայի համալսարանի պատմության և բանասիրության ֆակուլտետում։ 1991 թվականին Իսպանիայում ավարտել է Մադրիդի «Ալկալա» համալսարանի ասպիրանտուրան, իսկ 1992 թվականին դարձել է Տիրանայի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետի (UT) մշտական դասախոս,զբաղեցրել է նաև փոխդեկանի պաշտոնը։ 1994 թվականին ստացել է համեմատական գրականության դոկտորի գիտական աստիճան։

Պլասարին դասախոսել է համալսարանական այնպիսի առարկաներ, ինչպիսիք են «Գեղագիտության պատմությունը» և «Գեղագիտության սկզբունքները», «Նարատոլոգիայի ներածությունը», «Ընդունման տեսությունը» և այլն։ 1995 թվականին ստացել է դոցենտի կոչում։ 1995-1996 թվականներին եղել է հրավիրյալ դասախոս Փարիզի Inalco- ինստիտուտում (Institut des Langues et Civilizations Orientales): Վերադառնալով Ալբանիա՝ շարունակել է աշխատել Տիրանայի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետում։ 1998 թվականին նշանակվել է Ալբանիայի ազգային գրադարանի տնօրեն[10][11], պաշտոն, որը զբաղեցնում էր նաև 2014 թվականին[12] 2010 թվականից կրում է պրոֆեսորի կոչում։ Ալբանիայի կրթական համակարգում կազմակերպված գրադարանագիտության երկրորդ մակարդակի մագիստրատուրայում մշակել է «Ալբանագիտության ներածություն» առարկան[13]։

1990 թվականից մինչև 2014 թվականը զբաղվել է ազգային և միջազգային գիտական-ակադեմական գործունեությամբ, դասախոսություններ է կարդացել և գիտաժողովների մասնակցել տարբեր երկրներում։

Պլասարին գլխավորել է « Hylli i Dritës » մշակութային ամսագրի նոր հրատարակությունը 1993–1997 թվականներին (վերաբացումից մինչև նորից փակվելը), միաժամանակ մշակույթի տարբեր ոլորտների և քաղաքկանության մասին հոդվածներով, թղթակցություններով հանդես է եկել ազատ ալբանական մամուլում, այդ թվում՝ « Rilindja Demokratike » թերթումէ սկսած վերջինիս առաջին համարից։ 1990 թվականից սկսած նրա կողմից պատրաստվել են Fishta, Merxhani, Harapi և Beduli-պարբերականների որոշ հրատարակություններ։ Բացի այդ, ալբանա-բալկանոլոգիայի տարբեր հեղինակների հետ, ներառյալ Ջորգան, Յիրեցեկը, Գելչիչը, Սուլիոտին, Լոնդրեսը, Կոնիցան, Նադինը և Խուֆին ղեկավարել է «Մտավորականություն» շարքը (հրատարակչություն «55»):

2012 թվականին եղել է անկախության հռչակման 100-ամյակի տոնակատարության միջգերատեսչական հանձնաժողովի անդամ։

Գրքեր և աշխատություններ

խմբագրել

Ալբաներեն

խմբագրել
  • Don Kishoti zbret në Shqipëri, Tiranë 1990
  • Vija e Teodosit rishfaqet, Tiranë 1993; T. 1995
  • Letërsia dhe muret, Tiranë 1993
  • Anton Harapi Redimensus, Tiranë 1994
  • Kuteli midis të gjallëve e të vdekurve, Tiranë 1995
  • Fishta i dashuruari, Tiranë 1996
  • Plani i fshehtë për një Internacionale të re, Tiranë 1996
  • Përballë një kulture të vdekjes, Tiranë 1997
  • Biopolitika: a ekziston në Shqipëri? Tiranë 1999
  • Fenomeni Voskopojë, Tiranë 2000
  • Dhjetë ditë që nuk tronditën botën (arlekinadë), Tiranë 2001
  • Lufta e Trojës vazhdon, Tiranë 2002
  • Rrëmbimi i Europës, Tiranë 2005
  • Alfabete në Bibliotekë, Tiranë 2008
  • Skënderbeu: një histori politike, Tiranë 2010

Արտասահմանում հրատարակված

խմբագրել
  • Saint Jerôme – fils d'Illyrie, Տիրանա, 1990 թ
  • La linea di Teodosio torna a dividere, Բարի 1998; Բարի 2000թ
  • The Line of Theodosius reappears, Նյու Յորք 2001 թ
  • Il ratto dell'Europa, Բարի 2009 թ

Թարգմանություններ համաշխարհային գրականությունից

խմբագրել
  • L. Hughes, Lumi i vrerit</link>, T. 1976 թ
  • JL Caragiale, Մեկ թերթ է կորցրել, T. 1977
  • H. Smirnenski, Të դառնում լույս, T. 1977
  • Këngë të popujve, T. 1978 (համահեղինակ թարգմանիչ)
  • A. Jozsef, Shoku pyll, buçit, T. 1979
  • Muzat në vitin e պատերազմի, T. 1980 (համատեղ թարգմանիչ)
  • Poetë francezë, T. 1980 (bashkëpërkthyes)
  • A. Mizkiewicz, Vjersha dhe poema, T. 1980 (համահեղինակ թարգմանիչ)
  • F. García Lorca, Jerma, T. 1982 թ
  • F. García Lorca, Dasmë gjaku, T. 1985 թ
  • Tregime e novela të shek. XX, T. 1983 (համահեղինակ թարգմանիչ)
  • Antologji e poezisë së re greke, T. 1986 (համահեղինակ թարգմանիչ)
  • G. García Márquez, Gjethurinat, T. 1986, Prishtinë 1988 թ.
  • G. García Márquez, Kolonelit s'ka kush t'i shkruajë, T. 1986, Prishtinë 1988 թ.
  • G. García Márquez, Një histori me paskuinë, T. 1986, Prishtinë 1988 թ.
  • G. García Márquez, Kronikë e një vdekjeje të paralajmëruar, T. 1986, Prishtinë 1988; Թ.1999 թ
  • Esé dhe shkrime të tjera kritike, T. 1988 (համահեղինակ թարգմանիչ)
  • J. Cortázar, Autostrada e Jugut, T. 1988, Prishtinë1989
  • F. Dostoiewski, Net të bardha, T. 1990, T. 1995; T. 1999 թ
  • Poetë spanjollë të shekullit XX, T. 1991 թ
  • M. Sorescu, Një flatër dhe një këmbë, T. 1993
  • J. Cortázar, Armët e fshehta, T. 1999
  • O. Fallaci, Mllefi dhe krenaria, T. 2001
  • A. Ahmatova, Përzitje, T. 2003 թ
  • A. Ahmatova, Poezi, T. 2009 թ
  • I. Montanelli, Shqipëria një dhe njëmijë, T. 2003; T. 2005 թ
  • C. Malaparte, Teknika e grushtit të shtetit, T. 2006

Պարգևներ և պատիվներ

խմբագրել
  • 2012, Ալբանիայի խորհրդարանի շնորհակալագիր Ալբանիայի անկախության հռչակման 100-ամյակի առթիվ
  • 2009թ., Շնորհակալագիր Կոսովոյի ազգային և համալսարանական գրադարանից
  • 2008թ., Իտալիայի Հանրապետության «Վաստակի շքանշան», Իտալիայի Հանրապետության Նախագահից
  • 2005թ., մրցանակ «Լավագույն պրակտիկա», առաջին հրատարակություն, Ազգային գրադարանի ղեկավարման համար, Junior Chamber Italiana / Junior Chamber International
  • 2003, մրցանակ «Serembe», «Lufta e Trojës շարունակում» գրքի համար, « Serembe » հիմնադրամ
  • 2000թ., մրցանակ «Penda e Argjendtë», գրքի թարգմանության համար «Armët e fshehta», Խուլիո Կորտասար, Մշակույթի նախարարություն.
  • 1993թ., մրցանակ «Լավագույն գրական թարգմանություն» անվանակարգում, «Një flatër dhe një këmbë» գրքի համար, Մարին Սորեսկու, Մշակույթի նախարարություն.
  • 1989թ., « Նաիմ Ֆրաշերի » շքանշան, «Գրական թարգմանությունների բնագավառում առանձնահատուկ ավանդի, ինչպես նաև գեղարվեստական բարձր մակարդակի համար», Ալբանիայի Ժողովրդական ժողովի նախագահություն

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Jacek Gulanowski; Ewa Jurczyk- Romanowska; Joanna Golonka- Legut; Luba Jakubowska; Aleksandra Marcinkiewicz (2013 թ․ օգոստոսի 31). Journal of Education Culture and Society 2013_1. Aleksander Kobylarek. էջեր 263–. GGKEY:ZNRHFNG8GTL.
  2. Nikolai Genov (2006). Ethnicity and Mass Media in South Eastern Europe. Lit. ISBN 978-3-8258-9348-4.
  3. Elez Biberaj (1998). Albania in Transition: The Rocky Road to Democracy. Westview Press. ISBN 978-0-8133-3502-5.
  4. Daily Report: East Europe. The Service. 1991.
  5. «CER | Where Worlds Collide». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  6. Robert Elsie (2010 թ․ մարտի 19). Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press. էջեր 357–. ISBN 978-0-8108-7380-3.
  7. Naegele, Jolyon (2001 թ․ նոյեմբերի 7). «Albania: Vlach population, Aromanian language in danger of disappearing». Radio Free Europe/Radio Liberty. «The director of Albania's National Library in Tirana, Aurel Plasari, is of Vlach origin.»
  8. Stavro, Elsa (2020). «Vârtejul identitar al aromânilor din Albania: albano-români, macedo-români sau vlahi?» (PDF). STUDIUM – Revista studenților, masteranzilor și doctoranzilor în istorie (ռումիներեն). 13 (13): 212. «savantului aromân Aurel Plasari...»
  9. Robert Elsie (2010 թ․ մարտի 19). Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press. էջեր 357–. ISBN 978-0-8108-7380-3.Robert Elsie (19 March 2010). Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press. pp. 357–. ISBN 978-0-8108-7380-3.
  10. World Guide to Library, Archive and Information Science Education: Third new and completely revised Edition. Walter de Gruyter. 2007 թ․ հունվարի 1. էջեր 13–. ISBN 978-3-598-44029-8.
  11. http://gazeta-nacional.com/?p=13410(չաշխատող հղում)
  12. «Embassy Events 2010 | Embassy of the United States Tirana, Albania». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  13. Andy Clarke; Grethe Mitchell (2007). Videogames and Art. Intellect Books. էջեր 182–. ISBN 978-1-84150-142-0.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել