Արշալուսիկ
Արշալուսիկ (լատին․՝ Erithacus rubecula), ճանճորսների ընտանիքի թռչուն։ Նստակյաց է, տարածված։
| Արշալուսիկ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||||
| Erithacus rubecula
Linnaeus, 1758
|
||||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||||
| Արեալ | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
| Ամառը Հիմնական Ձմեռը | ||||||||||||||
|
Արտաքին կառուցվածք
խմբագրելՄարմնի երկարությունը 14 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 20-22 սմ։ Հասունը վերևից դարչնագույն է, դիմային մասը, կոկորդը և կուրծքը՝ շիկակարմիրնարնջագույն, փորը և ներքնապոչը՝ աղոտ սպիտակ, կտուցը՝ սև, նրբագեղ։ Երիտասարդի մարմինը առջևից բաց դարչնագույն է՝ խիտ պտերով ու զոլերով։ Կեցվածքն ուղղաձիգ է, թռչում է ճարպիկ՝ կարճ տարածություններ, հաճախ հանդիպում է խիտ թփուտներում։ Բնակվում է անտառներում, պտղատու այգիներում, մացառուտներում։
Սննդառություն
խմբագրելՍնվում է անողնաշարավորներով, սերմերով։
Բազմացում և զարգացում
խմբագրելԳարնանային 1-ին բնադրազույգերը ձևավորվում են ապրիլի սկզբից մայիսի վերջը։ Որպես ոչ օրինաչափ երևույթ՝ արուների թերի երգը կարելի է լսել հունվարին։ Բույնը գավաթաձև է՝ մամուռից, ծառերի փչակներում, ելուստների վրա կամ արհեստական թռչնաբներում (Դիլիջանի արգելոցում)՝ գետնից 2-3 մ բարձր։ Ձվերը բներում հայտնվում են մայիսի վերջից հունիսի 1-ին տասնօրյակին։ Թխսակալում է էգը՝ 14-15 օր։ Ձագերը բներում հայտնվում են հունիսի 3-րդ տասնօրյակից։ Կրկնակի բնադրման դեպքում կարող են հանդիպել մասնակի թխսած նոր ձվեր։ Թռիչքին տիրապետում են հուլիսից օգոստոս։ Ձագերը բնից դուրս են գալիս 15-17-րդ օրը, 7- 8 օր մնում ծնողների հսկողության տակ, ապա՝ հեռանում։
Լավ ճանաչելի է դաշտային պայմաններում։ Կեցվածքով և փետրավորման ցայտուն կարմիր բծով որոշակի գեղագիտական արժեք է ներկայացնում։ Ձմռանը բարձրադիր և հյուսիսային շրջաններից գաղթում է ցածրադիր հովիտներ (Արարատյան դաշտ, Երևանի շրջակայք)։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արշալուսիկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արշալուսիկ» հոդվածին։ |