Ացո Կարամանով
Ացո Կարամանով (մակեդոներեն՝ Ацо Караманов, 31 հունվարի, 1927, Ռադովիշ - 7 հոկտեմբերի, 1944), մակեդոնացի բանաստեղծ, պարտիզան։
Ացո Կարամանով մակեդոներեն՝ Ацо Караманов | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 31, 1927[1] |
| Ծննդավայր | Ռադովիշ, Radoviš Municipality, Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 7, 1944 (17 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Berovo, Հյուսիսային Մակեդոնիա |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հարավսլավիա |
Կենսագրություն
խմբագրելԱցո Կարամանովը ծնվել է 1927 թվականի հունվարի 31-ին Հարավսլավիայի Ռադովիշ քաղաքում (ներկայում՝ Մակեդոնիայում)։ Եղել է Վասիլ և Սոֆյա Կարամանովների ընտանիքի ավագ զավակը[2]։ Երբ նա եղել է երեք տարեկան, ընտանիքը հոր աշխատանքի պատճառով տեղափոխվել է Բելգրադ։ Ուսման վաղ տարիներից հետաքրքրություն է ցուցաբերել քնարերգության նկատմամբ։ Բանաստեղծություններ գրել սկսել է 9 տարեկան հասակում։ Սմեդերևոյում սովորել է միջնակարգ դպրոցում, որն ավարտել է գերազանցությամբ։ 1937 թվականին ընդունվել է Սկոպյեի առաջին արական միջնակարգ դպրոց, որտեղ կրթություն է ստացել սերբերենով։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ երկիրն ընկնում է Բուլղարիայի տիրապետության տակ, ուսումը շարունակել է բուլղարերեն։ Կարդացել և թարգմանել է բուլղարացի բանաստեղծների ստեղծագործություններից։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Ացո Կարամանովը կռվել է ֆաշիստների դեմ։ 1944 թվականի մայիսից ապրել է Ռադովիշ քաղաքում։ 1944 թվականի սեպտեմբերից կռվել է Մակեդոնական տասներեքերորդ բրիգադի կազմում[3]։ Ծանր վիրավորվել է հետախուզության ժամանակ Սմոյմիրովո գյուղում։ Մահացել է 1944 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Բերովոյում[4]։
Ապրելով ընդամենը 17 տարի՝ Ացո Կարամանովը թողել է բանաստեղծություններ, որոնք անցած պատերազմի վկաներն են։ Նա համարվում է ժամանակակից մակեդոնական գրականության հիմնադիրներից մեկը։
Ստեղծագործություն
խմբագրելԻր կարճ կյանքի ընթացքում Ացո Կարամանովը հասցրել է հրատարակել իր բանաստեղծությունների ժողովածուները։ Նա հեղինակել է շուրջ 280 չափածո ստեղծագործություններ, օրագրեր, նոթագրություններ, օրագրային գրառումներ, ծաղրանկարներ[5]։
Կարամանովի ստեղծագործությունը բաժանվում է հինգ շրջանի՝ առաջին փորձեր, վաղ ստեղծագործություն, 1942 թվականին ստեղծված երգերի տեքստեր, 1943 թվականի բանաստեղծություններ և վերջին շրջան։
Ներկայում հայտնի են Ացո Կարամանովի հետևյալ աշխատանքները՝
- «Կարմիր գարուն» (մակեդոներեն՝ Црвена пролет), հրատարակվել է 1963, 1984 և 1989 թվականներին,
- «Արձակ գործեր» (մակեդոներեն՝ Прозните записи), հրատարակվել է 1981 թվականին,
- «Արծաթե երազներ» (մակեդոներեն՝ Сребрените соништа), հրատարակվել է 2006 թվականին,
- «Ացո Կարամանովի մեծ երգը» (մակեդոներեն՝ Големата песна на Ацо Караманов), հրատարակվել է 2006 թվականին։
Հիշատակ
խմբագրելՌադովիշ քաղաքում ամեն տարի անցկացվում է Ացո Կարամանովի հիշատակին նվիրված պոեզիայի փառատոն՝ Կարամանովյան բանաստեղծական հանդիպումներ[6], որին մասնակցում են բանաստեղծներ բալկանյան բոլոր երկրներից։
Ացո Կարամանովի անունն են կրում փողոց Սկոպյեում, մշակույթի կենտրոն Ռադովիշում և «Ացո Կարամանով» ժողովրդական երաժշտական անսամբլը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Милан Ѓурчинов „Парадокси и тајни на една виорна младост“(չաշխատող հղում), Утрински весник, 30.01.2007
- ↑ Македонска енциклопедија, МАНУ, Скопие, 2009, стр. 671-672
- ↑ «Кратка биография на Ацо Караманов». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 29-ին.
- ↑ «Александар – Ацо Караманов - избор од творештвото». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 29-ին.
- ↑ Radovisc
Գրականություն
խմբագրել- Милан Ѓурчинов "Парадокси и тајни на една виорна младост", Утрински весник, 30.01.2007
- Следно "Спомен книга за загинатите борци во НОВ и од фашистичкиот терор од Радовиш и Радовишко", Радовиш, 1986, 25 стр.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Ացո Կարամանով
- Ացո Կարամանով Արխիվացված 2016-05-31 Wayback Machine