Վիքիպեդիա

ԲՑԺ պատվաստանյութ

(Վերահղված է ԲՑԺից)

Կալմետ-Գերինի բացիլ (ԲՑԺ) պատվաստանյութ անգլ.՝ Bacillus Calmette–Guérin (BCG)՝ պատվաստանյութ է, որը օգտագործվում է տուբերկուլոզի դեմ[1]։ Այն երկրներում, որտեղ տուբերկուլոզը հաճախ է հանդիպում՝ խորհուրդ է տրվում օգտագործել 1 չափաբաժին՝ առողջ նորածիններին։ Պատվաստումը ցանկալի է անել ծնվելուց հետո, հնարավորինս շուտ[1]։ Այն երկրներում, որտեղ ռիսկը ցածր է՝ իմունիզացիա չի կատարվում, իսկ առանձին դեպքերը հայտնաբերվում են և բուժվում[1]։ Այն մեծահասակները, որոնք չեն հիվանդացել և չեն պատվաստվել, բայց հաճախակի կոնտակտի մեջ են եղել հարուցչի հետ՝ նույնպես լինում են իմունիզացված[1]։ ԲՑԺ-ն նաև արդյունավետ է Բուրուլիի խոցերի և այլ ոչ տուբերկուլոզային միկոբակտերիաներով հարուցված ինֆեկցիաների դեմ[1]։ Այն նաև օգտագործվում է, որպես միզապարկի քաղցկեղի բուժման մի մաս[2][3]։

ԲՑԺ պատվաստանյութ
Կլինիկական տվյալներ
Օգտագործման
եղանակներ		Ներմաշկային
DrugBankDB12768

Տուբերկուլոզից պաշտպանության աստիճանը տարբեր է լինում և պաշտպանությունը տևում է մինչև 20 տարի[1]։ Կանխարգելում է երեխաների 20%-ի ինֆեկցումը, իսկ ինֆեկցվածների կեսի մոտ կանխարգելում է հիվանդության առաջացումը[4]։ Պատվաստումը կատարվում է ներմաշկային ներարկումով[1]։ Հավելյալ դոզաների արդյունավետության ապացույցներ չկան[1]։

Լուրջ կողմնակի ազդեցությունները հազվադեպ են։ Հաճախ լինում է կարմրություն, ուռածություն ներարկման տեղում[1]։ Կարող է առաջանալ նաև փոքր խոց, որը առողջանալուց հետո թողնում է փոքր սպի[1]։ Կողմնակի ազդեցությունները հաճախ են լինում թույլ իմունիտետով մարդկանց մոտ[1]։ Հղիության ժամանակ օգտագործումը վտանգավոր է[1]։ Պատվաստանյութը ստանում են Mycobacterium Bovis-ից, որը հաճախ է հայտնաբերվում կովերի մոտ[1]։ Այն թուլացած է, բայց կենդանի է։ ԲՑԺ պատվաստանյութը համարվում է կենդանի պատվաստանյութ[1]։

ԲՑԺ պատվաստանյութը առաջին անգամ բժշկական նպատակներով օգտագործվել է 1921 թվականին[1]։ Այն ԱՀԿ-ի հիմնական դեղերի ցուցակի մեջ է, որպես առողջապահության համակարգի ամենաարդյունավետ և պահանջված դեղամիջոցներից մեկը[5]։ 2011 և 2014 թվականների միջև գինը $0.16-ից մինչև $1.11-է եղել զարգացող երկրներում[6][7]։ ԱՄՆ-ում արժեքը $100-ից մինչև $200 է[8]։ 2004 թվականի դրությամբ պատվաստանյութը տարեկան տրվում է 100 միլիոն երեխաների ամբողջ աշխարհում[9]։

Բժշկական կիրառություններ

խմբագրել

Տուբերկուլոզ

խմբագրել

ԲՑԺ-ն հիմնականում կիրառվում է տուբերկուլոզի դեմ։ ԲՑԺ պատվաստանյութը կարող է տրվել ծնվելուց հետո՝ ներմաշկային եղանակով[10]։ ԲՑԺ պատվաստումը կարող է առաջացնել կեղծ դրական Մանտուի թեստ, սակայն թեստի բարձր ցուցանիշները խոսում են ակտիվ հիվանդության մասին։

ԲՑԺ-ի ամենահակասական կողմը դա իր արդյունավետության տարբերությունն է՝ կախված այն աշխարհամասից, որտեղ կատարվում է հետազոտությունը։ Մեծ Բրիտանիայում կատարված հետազոտությունները ցույց են տվել 60%-80% արդյունավետություն, բայց շատ տեղերում ԲՑԺ-ն պաշտպանիչ հատկությունը չի դրսևորվել։ Արդյունավետությունը ընկնում է տարածաշրջանի՝ հասարակածին մոտենալու հետ մեկտեղ[11][12]։

1994 թվականին կատարված հետազոտությունը պարզեց, որ ԲՑԺ-ն իջեցնում է տուբերկուլյոզով հիվանդանալու ռիսկը 50%-ով[11]։ Կան արդյունավետության տարբերություններ՝ կախված տարածաշրջանից, ժառանգական տարբերություններից, միջավայրի փոփոխություններից, այլ բակտերիալ ինֆեկցիաների հետ կոնտակտից, լաբորատորիայի նորմերից, որտեղ արտադրվում է պատվաստանյութը[13][14]։

2014 թվականին կատարված հետազոտությունը ցույց տվեց, որ ԲՑԺ պատվաստանյութը իջեցրել է ինֆեկցիաները 19-27%-ով և ակտիվ տուբերկուլոզի առաջնթացը 71%-ով[15]։ Այս հետազոտության մեթոդները սահմանափակվել են ինտերֆերոն գամմայի անջատման փորձով։

ԲՑԺ-ի պաշտպանության տևողությունը հստակ հայտնի չէ[16]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 «BCG vaccines: WHO position paper – February 2018» (PDF). Releve epidemiologique hebdomadaire. 93 (8): 73–96. 2018 թ․ փետրվարի 23. PMID 29474026.
  2. ↑ Fuge, O; Vasdev, N; Allchorne, P; Green, JS (2015). «Immunotherapy for bladder cancer». Research and reports in urology. 7: 65–79. doi:10.2147/RRU.S63447. PMC 4427258. PMID 26000263.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
  3. ↑ Houghton, BB; Chalasani, V; Hayne, D; Grimison, P; Brown, CS; Patel, MI; Davis, ID; Stockler, MR (May 2013). «Intravesical chemotherapy plus bacille Calmette-Guérin in non-muscle invasive bladder cancer: a systematic review with meta-analysis». BJU International. 111 (6): 977–83. doi:10.1111/j.1464-410x.2012.11390.x. PMID 23253618.
  4. ↑ Roy, A; Eisenhut, M; Harris, RJ; Rodrigues, LC; Sridhar, S; Habermann, S; Snell, L; Mangtani, P; Adetifa, I; Lalvani, A; Abubakar, I (2014 թ․ օգոստոսի 5). «Effect of BCG vaccination against Mycobacterium tuberculosis infection in children: systematic review and meta-analysis». BMJ (Clinical research ed.). 349: g4643. doi:10.1136/bmj.g4643. PMC 4122754. PMID 25097193.
  5. ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  6. ↑ «Vaccine, Bcg». International Drug Price Indicator Guide. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  7. ↑ «Vaccine, Bcg». ERC. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 13-ին.
  8. ↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 312. ISBN 9781284057560.
  9. ↑ «BCG Vaccine: WHO position paper» (PDF). Weekly epidemiological record. 4 (79): 25–40. 2004 թ․ հունվարի 23. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  10. ↑ «BCG Vaccine | TB Symptoms | Tuberculin Skin Test | PPD | TB Signs». TB Symptoms. 2013 թ․ հունվարի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 2-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 Colditz, Graham A.; Brewer, TF; Berkey, CS; Wilson, ME; Burdick, E; Fineberg, HV; Mosteller, F (1994). «Efficacy of BCG Vaccine in the Prevention of Tuberculosis». JAMA. 271 (9): 698–702. doi:10.1001/jama.1994.03510330076038. PMID 8309034.
  12. ↑ Fine PEM (1995). «Variation in protection by BCG: implications of and for heterologous immunity». Lancet. 346 (8986): 1339–45. doi:10.1016/S0140-6736(95)92348-9. PMID 7475776.
  13. ↑ Venkataswamy MM, Goldberg MF, Baena A, Chan J, Jacobs WR, Porcelli SA (February 2012). «In vitro culture medium influences the vaccine efficacy of Mycobacterium bovis BCG». Vaccine. 30 (6): 1038–1049. doi:10.1016/j.vaccine.2011.12.044. PMC 3269512. PMID 22189700.
  14. ↑ FINE, P (1995 թ․ նոյեմբերի 1). «Variation in protection by BCG: implications of and for heterologous immunity». The Lancet. 346 (8986): 1339–1345. doi:10.1016/S0140-6736(95)92348-9. PMID 7475776.
  15. ↑ Roy A, Eisenhut M, Harris RJ, և այլք: (2014). «Effect of BCG vaccination against Mycobacterium tuberculosis infection in children: systematic review and meta-analysis». BMJ. 349: g4643. doi:10.1136/bmj.g4643. PMC 4122754. PMID 25097193.
  16. ↑ Aronson NE, Santosham M, Comstock GW (2004). «Long-term efficacy of BCG vaccine in American Indians and Alaska Natives: A 60-year follow-up study». JAMA. 291 (17): 2086–91. doi:10.1001/jama.291.17.2086. PMID 15126436.
Ստացված է «https://hy.wiki.x.io/w/index.php?title=ԲՑԺ_պատվաստանյութ&oldid=9394223» էջից