Գվադալախարա
Գվադալախարա (իսպ.՝ Guadalajara, 
[ɡwaðalaˈxaɾa]), քաղաք Մեքսիկայում, Խալիսկո նահանգի մայրաքաղաքը։ Հիմնադրվել է 1542 թվականին։ Գտնվում է Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի արևմտյան մասում։ Քաղաքը հայտնի է որպես «Արևմուտքի մարգարիտ» (իսպ.՝ La Perla del Occidente) և «Վարդերի քաղաք» (իսպ.՝ Ciudad de las Rosas)։ Բնակչությունը կազմում է 1495189 մարդ, Մեքսիկայի 4-րդ ամենաշատ բնակչություն ունեցող համայնքն է[2]։ Գվադալախարայի կազմում ներառված են յոթ համայնքներ, որոնց բնակչությունը, ըստ 2009 թվականի տվյալների, կազմել է 4,328,584 մարդ, Մեխիկոյից հետո երկրորդ ամենաշատ բնակչություն ունեցող համայնքն է[3][4] և երկրորդ խիտ բնակեցվածը Մեքսիկայում[5]։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Գվադալախարա | |||||
| իսպ.՝ Guadalajara | |||||
| |||||
.jpg) | |||||
| Երկիր |  Մեքսիկա | ||||
| Համայնք | Guadalajara Municipality? | ||||
| Հիմնադրված է | 1542 թ. | ||||
| Մակերես | 151 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 1589 մ | ||||
| Կլիմայի տեսակ | սուբտրոպիկական-օվկիանոսային | ||||
| Պաշտոնական լեզու | իսպաներեն | ||||
| Բնակչություն | 1 494 134 մարդ (2010) | ||||
| Ագլոմերացիա | 4 424 252 | ||||
| Ժամային գոտի | UTC-6, ամառը UTC-5 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | (+52) 55 | ||||
| Փոստային դասիչ | 44100–44990[1] և 44700 | ||||
| Պաշտոնական կայք | guadalajara.gob.mx(իսպ.) | ||||
| |||||
.svg)
.svg)
Բնակչության թվով և ՀՆԱ-ով Լատինական Ամերիկայի 10-րդ քաղաքն է[6][6][7]։ Քաղաքի անվանումը եկել է իսպանական Գվադալախարա քաղաքի անունից, որն իր հերթին անդալուսական արաբերենից wād(i) l-ḥijāra (واد الحجارة կամ وادي الحجارة), նշանակում է «քարերի գետ/հովիտ»[8]։ Տնտեսության հիմքն է կազմում արդյունաբերությունը, որը հիմնված է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վրա։ Կան նաև տեքստիլ, սննարդյունաբերության և այլ ավանդական արտադրություններ։
Պատկերասրահ
խմբագրել-
Condominium ակումբի աշտարակները -
Համաշխարհային առևտրի կենտրոնը -
Չապուլտեպեկ աշտարակը -
-
Համայնքապետարանը -
Plaza de Armas-ը և տաճարը -
Նահանգապետարանը -
Ազատության հրապարակը -
Pedro Moreno փողոցը -
Խուարեսի պողոտան -
Մորելոսի փողոցը -
Համալսարանական հրապարակի շինություններից -
Օկտավիո Պասի անվան գրադարանը -
Plaza Tapatía-ն -
Զինանշանը
.JPG)
Կլիմա
խմբագրել| Գվադալախարա, Մեքսիկա (1951–2010)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 35.0 (95) |
38.0 (100.4) |
39.0 (102.2) |
41.0 (105.8) |
39.0 (102.2) |
38.5 (101.3) |
37.0 (98.6) |
36.5 (97.7) |
36.0 (96.8) |
35.0 (95) |
32.0 (89.6) |
33.0 (91.4) |
41.0 (105.8) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 24.7 (76.5) |
26.5 (79.7) |
29.0 (84.2) |
31.2 (88.2) |
32.5 (90.5) |
30.5 (86.9) |
27.5 (81.5) |
27.3 (81.1) |
27.1 (80.8) |
27.1 (80.8) |
26.4 (79.5) |
24.7 (76.5) |
27.9 (82.2) |
| Միջին օրական °C (°F) | 17.1 (62.8) |
18.4 (65.1) |
20.7 (69.3) |
22.8 (73) |
24.5 (76.1) |
23.9 (75) |
22.0 (71.6) |
21.9 (71.4) |
21.8 (71.2) |
21.0 (69.8) |
19.2 (66.6) |
17.5 (63.5) |
20.9 (69.6) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 9.5 (49.1) |
10.3 (50.5) |
12.3 (54.1) |
14.3 (57.7) |
16.4 (61.5) |
17.3 (63.1) |
16.5 (61.7) |
16.4 (61.5) |
16.5 (61.7) |
14.9 (58.8) |
12.1 (53.8) |
10.3 (50.5) |
13.9 (57) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −1.5 (29.3) |
0.0 (32) |
1.0 (33.8) |
0.0 (32) |
1.0 (33.8) |
10.0 (50) |
9.0 (48.2) |
11.0 (51.8) |
10.0 (50) |
8.0 (46.4) |
3.0 (37.4) |
−1.0 (30.2) |
−1.5 (29.3) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 15.6 (0.614) |
6.6 (0.26) |
4.7 (0.185) |
6.2 (0.244) |
24.9 (0.98) |
191.2 (7.528) |
272.5 (10.728) |
226.1 (8.902) |
169.5 (6.673) |
61.4 (2.417) |
13.7 (0.539) |
10.0 (0.394) |
1002,4 (39,465) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.1 mm) | 2.1 | 1.2 | 0.7 | 1.1 | 3.5 | 15.2 | 21.6 | 20.0 | 15.5 | 6.4 | 1.8 | 1.8 | 90.9 |
| % խոնավություն | 60 | 57 | 50 | 46 | 48 | 63 | 71 | 72 | 71 | 68 | 63 | 64 | 61 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 204.6 | 226.0 | 263.5 | 261.0 | 279.0 | 213.0 | 195.3 | 210.8 | 186.0 | 220.1 | 225.0 | 189.1 | 2673,4 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 6.6 | 8.0 | 8.5 | 8.7 | 9.0 | 7.1 | 6.3 | 6.8 | 6.2 | 7.1 | 7.5 | 6.1 | 7.3 |
| Աղբյուր #1: Servicio Meteorológico Nacional (humidity, 1981–2000)[9][10][11] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Deutscher Wetterdienst (sun, 1941–1990)[12] | |||||||||||||
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ https://micodigopostal.org/jalisco/guadalajara/
- ↑ «Guadalajara, Jalisco». México en Cifras: Información Nacional, Por Entidad Federativa y Municipios (Spanish). Instituto Nacional de Estadística y Geografía. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 14-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Consejo Nacional de Población, México; Proyecciones de la Población de México 2005-2050 Արխիվացված 2007-10-12 Wayback Machine Retrieved on 2008-10-18.
- ↑ Consejo Nacional de Población, México; Delimitación de las zonas metropolitanas de México 2005 Արխիվացված 2008-12-06 Wayback Machine Retrieved on 2008-10-18.
- ↑ Juan Carlos Aceros Gualdron. «Scripta Nova». Ub.es. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 7-ին.
- ↑ 6,0 6,1 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 8-ին.
- ↑ «City Mayors reviews the richest cities in the world in 2005». Citymayors.com. 2007 թ․ մարտի 11. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 7-ին.
- ↑ «Enciclopedia de los Municipios de Mexico – Jalisco: Tequila» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 13-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «NORMALES CLIMATOLÓGICAS 1951–2010» (իսպաներեն). Servicio Meteorológico Nacional. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 30-ին.
- ↑ «Extreme Temperatures and Precipitation for Guadalajara 1931–2010» (իսպաներեն). Servicio Meteorológico Nacional. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 21-ին.
- ↑ «NORMALES CLIMATOLÓGICAS 1981–2000» (PDF) (իսպաներեն). Servicio Meteorológico Nacional. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 23-ին.
- ↑ «Klimatafel von Guadalajara, Jalisco / Mexiko» (PDF). Baseline climate means (1961–1990) from stations all over the world (գերմաներեն). Deutscher Wetterdienst. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 23-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գվադալախարա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 183)։ 
|