Գրիգորիս Արշարունի
Գրիգորիս Արշարունի (650 - 729), հայ աստվածաբան, VII դարի կեսերից մինչև VIII դարի սկիզբ եկեղեցական գործիչ[1]։
Գրիգորիս Արշարունի | |
---|---|
Ծնվել է | 650 |
Մահացել է | 729 |
Մասնագիտություն | գիտնական |
Գործունեության ոլորտ | աստվածաբանություն |
Կենսագրություն
խմբագրելԿրթությունը ենթադրաբար ստացել է Երասխաձորում։ Ձեռնադրվել է եպիսկոպոս Սահակ III Ձորափորեցու կողմից (677-703), այնուհետև դարձել է Արշարունիքի գավառի քորեպիսկոպոս[2]։ БՆա իր ժամանակի հայտնի եկեղեցական գործիչն էր, հայտնի էր իր փիլիսոփայական գիտելիքներով և հանդիսանում էր Հովհաննես III Օձնեցու կաթողիկոսի ասոցիացիան վերջիններիս նորարարությունների և ձեռնարկությունների մեջ[2]։ Ժամանակակիցները նրան անվանում էին «քաջ վարդապետ և ընտրված փիլիսոփա»[3]։ 726 թվականին մասնակցել է Հայ Առաքելական եկեղեցու Մանազկերտի խորհրդին և նշանակալի դեր խաղացել հայկական և ասորական եկեղեցիների մերձեցման գործում[4]։
Նրա ստեղծագործական գործունեության հիմնական արդյունքը Վահան Կամսարականի խնդրանքով գրված «Մեկնաբանություններ Դասախոսությանը» ժողովածուն էր[1][4] (հայերեն՝ «Մեկնութիւն ընթերցուածոց»), մեզ հասած Դասախոսության առաջին հայկական մեկնաբանությունը[5]։ «Մեկնաբանություններ Դասախոսությանը» ներկայացնում է պատարագային ընթերցումների մեկնաբանությունը և տոների և պաշտոնների խորհրդանիշների պարզաբանումը։ Վերջում բաղկացած է 34 գլուխներից և հեղինակային կոլոֆոնից[4]։ Թարգմանվել է ֆրանսերեն[6]։ Գրիգորիսին վերագրվում են նաև այլ աշխատանքներ[2]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Michael E. Stone. Adam and Eve in the Armenian Traditions, Fifth through Seventeenth Centuries. — Society of Biblical Lit, 2013. — P. 688-689. — (Early Judaism and its literature, 38).
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Православная Энциклопедия, Григорис Аршаруни, том 13, стр. 87
- ↑ Энциклопедия Христианская Армения, Արշարունյաց դպրոցներ Արխիվացված 2013-09-21 Wayback Machine, Ереван, 2002
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Энциклопедия Христианская Армения, Գրիգորիս Արշարունի Արխիվացված 2013-09-21 Wayback Machine, Ереван, 2002
- ↑ Կաղապար:Не переведено 3, The Bible in the Armenian tradition, London, 2001, ISBN 0-89236-640-0, p. 40
The first exegete whose Commentary on the Lectionary has reached us is Grigoris Arsharuni (c. 650- c. 729). This was published in Constantinople in 1728 as an appendix to Cyril of Jerusalem's Catechetical Lectures on Baptism.
- ↑ L.M. Froidevaux, Grigoris Arsaruni: Commentaire du Lectionnaire, Venice, 1975
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Анна Оганджанян, «О труде "Причина поста арачавор"», Армянский гуманитарный вестник, Ереван, 2012, стр. 189—203
- Шарль Рену, «Հայոց ծիսական տարվա զարգացումը VIII-XII դարերում ծիսական մեկնությունների եւ գրքերի հենքի վրա» Արխիվացված 2015-04-02 Wayback Machine, Պատմա-բանասիրաական հանդես, Ереван, 2008