Դերվենտա
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դերվենտա (այլ կիրառումներ)
Դերվենտա (բոս․՝ Derventa, սերբ.՝ Дервента / Derventa, խորվ.՝ Derventa), քաղաք, համանուն համայնքի կենտրոն Բոսնիա և Հերցեգովինայի հյուսիսային հատվածում։
Բնակավայր | |||
---|---|---|---|
Դերվենտա | |||
| |||
Երկիր | Բոսնիա և Հերցեգովինա | ||
Համայնք | Դերվենտա (համայնք) և Սերբական Հանրապետություն | ||
Մակերես | 516,84 կմ² | ||
ԲԾՄ | 120 մետր | ||
Բնակչություն | 12 680 մարդ (2013) | ||
Փոստային դասիչ | 74 400 | ||
Պաշտոնական կայք | derventa.ba | ||
| |||
Պատմություն
խմբագրելԵրբ խոսքը Դերվենտա քաղաքի պատմության մասին է, պետք է նշել, որ հաստատված տեղեկությունները շատ քիչ են։ Թուրքական աղբյուրների տվյալները հայտնում են, որ վաղ անցյալում քաղաքի տարածքում գտնվում էր Գորնյա-Ուկրանա գյուղը, որտեղ 1600 թվականին հաշվվում էր 215 տուն։ XIX դարի վերջում քաղաքում հաշվվում էր 3200 տուն և մասնավոր տարածքներ։ Առաջին հիմնական սերբական դպրոցը բացվել է 1864 թվականին, իսկ 20 տարի անց՝ քաղաքային հիվանդանոց։ Դարի վերջում բացվեցին առաջին արդյունաբերական ձեռնարկությունները։ Քաղաքում կար ջրաղաց, կարի ֆաբրիկա, ջրմուղ, ինչպես նաև երկաթուղի, որը Բրիդից տանում էր ուղիղ Սարաևո։
XX դարում Դերվենտան դարձել է առևտրային հարուստ քաղաք, Բոսնիայի տարածքում ամենաբարգավաճող քաղաքը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախաշեմին քաղաքում բացվել է վարժարան, այնուհետև մանկավարժական և գյուղատնտեսական դպրոցներ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին քաղաքում մահացել է մոտ հազար մարդ, շինությունների մեծ մասը ավերվել է։ 1980-ական թվականներին Դերվենտան հասել է իր զարգացման գագաթնակետին՝ լինելով Բոսնիա և Հերցեգովինայի ամենազարգացած շրջաններից մեկը։ 1991 թվականին համայնքում բնակվում էր 57 հազար բնակիչ (նրանցից 17 հազարը՝ քաղաքում)։ Զարգացած էր տեքստիլ, կաշվե, կոշիկի, սև մետաղագործության արդյունաբերություն («Ուկրինա» գործարան), գործում էին մետաղների մշակմամբ զբաղվով գործարաններ, տարվում էր խոշոր շինարարություն, զարգացած էր պոլիգրաֆիան և գյուղատնտեսությունը, բարեկարգված էին ճանապարհները։ Դերվենտա քաղաքը դարձել էր Հարավսլավիայի խոշորագույն տարածաշրջանային կենտրոններից մեկը։
1992 թվականի ապրիլին քաղաքը գրավել են խորվաթական զորքերը «Ազրա» հրոսակախմբի աջակցությամբ, որոնք Բոսնիական պատերազմի տարիներին սերբերի բացահայտ կոտորած են իրականացրել քաղաքում։ Միայն 1992 թվականի հուլիսի 7-ին Սերբիայի Հանրապետության զորքերը վերդարձրել են քաղաքը «Միջանցք» ռազմագործողության ընթացքում։ Այժմ էլ այն գտնվում է գործող Սերբիայի Հանրապետության կազմում։
Բնակչություն
խմբագրելՔաղաքի բնակչության թիվը 2013 թվականի մարդահամարի տվյալներով կազմել է 12 680 մարդ, համայնքինը՝ 30 177 մարդ[1]։
- Ավստրո-Հունգարիայում մարդահամարի տվյալներով
Մարդահամարի տարեթիվ | Բնակչության թիվ |
---|---|
1879 | 39 385 |
1885 | 43 970 |
1895 | 53 136 |
1910 | 65 784 |
- Քաղաքի ազգային կազմը
Դերվենտա | ||||||
Մարդահամարի տարեթիվ | 1991 | 1981 | 1971 | |||
Մուսուլմաններ | 5 558 (31,31%) | 4 593 (31,99%) | 5 065 (42,83%) | |||
Սերբեր | 4 555 (25,66%) | 2 934 (20,43%) | 2 496 (21,10%) | |||
Խորվաթներ | 4 317 (24,32%) | 3 727 (25,95%) | 3 439 (29,08%) | |||
Հարավսլավներ | 2 623 (14,77%) | 2 799 (19,49%) | 459 (3,88%) | |||
Այլ | 695 (3,91%) | 304 (2,11%) | 365 (3,08%) | |||
Ընդհանուր | 17 748 | 14 357 | 11 824 |
Հայտնի մարդիկ
խմբագրել- Vedran Ćorluka, ֆուտբոլիստ
- Mile Kitić, ժողովրդական երգիչ
- Dara Bubamara, փոփ երգիչ
- Miroslav Pejić, ֆուտբոլիստ
- Mario Tokić, ֆուտբոլիստ
- Abaz Arslanagić, հանդբոլի խաղացող և մարզիչ
- Muhammed Memić, հանդբոլի խաղացող
- Sulejman Medenčević, կինեմատոգրաֆ
- Dragan Đurić, President of FK Partizan
- Senad Lupić, ֆուտբոլիստ
- Zoran Rankić, դերասան
- Nikola Kalabić, Chetnik հրամանատար
Գրականություն
խմբագրել- Franjo Marić, Pregled pučanstva BiH između 1879. i 1995. godine., II. izdanje, Katehetski salezijanski centar – Zagreb, 1996.
- Савезни завод за статистику и евиденцију ФНРЈ и СФРЈ, попис становништва 1948, 1953, 1961, 1971, 1981 и 1991.
- Национални састав становништва - Резултати за Републику по општинама и насељеним мјестима 1991. Статистички билтен бр. 234, Издање Државног завода за статистику Републике Босне и Херцеговине, Сарајево.
Ծանոթագրություններ
խմբագրելՎիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերվենտա» հոդվածին։ |