Դ-10 100-միլիմետրանոց տանկային թնդանոթ
Դ-10, խորհրդային ակոսավոր տանկային թնդանոթ, որն ստեղծվել է երկրորդ համաշխարային պատերազմի տարիներին։ Ստեղծվել է 1944 թվականին և պատերազմի ընթացքում տեղադրվել է ՍՈՒ-100 սերիական հրետանային ինքնագնաց կայանքի և մի շարք փորձնական տանկերի ու հրետանային ինքնագնաց կայանքների վրա։ Պատերազմից հետո տեղադրվել է Տ-54/55 տանկի ու նրա մի շարք տարբերակների, ինչպես նաև այլ մեքենաների վրա առնվազն մինչև 1978 թվականը, ինչի շնորհիվ այն եղել է ամենազանգվածային տանկային թնդանոթներից մեկը պատմության մեջ։
| Դ-10 100-միլիմետրանոց տանկային թնդանոթ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | զենքի մոդել |
| Ենթատեսակ | tank gun? |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Ծառայության ընդունման տարի | 1944 |
| Պատերազմներ | Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ |
| Ստեղծող | Ֆեոդոր Պետրով |
| Արտադրող | Գործարան №9 |
Ձևափոխված տարբերակներ
խմբագրել- ԶԻՖ-25 – հրետանախուցային թնդանոթ 52-ՊԿ-412
- Դ-10Ս – հակատանկային թնդանոթ 52-ՊՍ-412, որը նախատեսված է ՍՈՒ-100 և ՍՈՒ-101 հրետանային ինքնագնաց կայանքների վրա տեղադրվելու համար
- Դ-10ՍՈՒ – հակատանկային թնդանոթ 52-ՊՍ-412ՈՒ, բազային տարբերակից տարբերվում է հավասրակշռման մեխանիզմի առկայությամբ
- Դ-10Տ – տանկային թնդանոթ 52-ՊՏ-412, որը նախատեսված է Տ-54 տանկի վրա տեղադրելու համար
- Դ-10Տ2 – տանկային թնդանոթа 52-ՊՏ-412-2, ունի հավասարակշռման մեխանիզմ, նախատեսվա է Տ-54 տանկի վրա տեղադրելու համար
- Դ-10ՏԳ – տանկային թնդանոթ 52-ՊՏ-412Ս, ունի արտարկիչ, միամակարդակ սպառազինության կայունացուցիչ, նախատեսված է Տ-54Ա տանկի վրա տեղադրելու համար
- Դ-10Տ2Ս – տանկային թնդանոթ 52-ՊՏ-412Դ, ունի արտարկիչ, երկմակարդակ սպառազինության կայունացուցիչ, նախատեսված է Տ-54Բ և Տ-55 տանկերի վրա տեղադրելու համար
- Դ-33 – տանկային թնդանոթ 2Ա48 և 2Ա48-1, թեթեվացվել է 600 կգ-ով նախատեսված է Օբյեկտ 685 և Օբյեկտ 934 տանկերի վրա տեղադրելու համար
- Դ-10Տ2Ս – տանկային թնդանոթ 52-ՊՏ-412Դ, ունի արտարկիչ, երկմակարդակ սպառազինության կայունացուցիչ, նախատեսված է Տ-54Բ և Տ-55 տանկերի վրա տեղադրելու համար
- Դ-10ՏԳ – տանկային թնդանոթ 52-ՊՏ-412Ս, ունի արտարկիչ, միամակարդակ սպառազինության կայունացուցիչ, նախատեսված է Տ-54Ա տանկի վրա տեղադրելու համար
- Դ-50/Դ-10 – հակատանկային թնդանոթ, նախատեսված է ՍՈՒ-100Պ հակատանկային հրետանային ինքնագնաց կայանքի վրա տեղադրելու համար
- Մ-63 – արդիականացված տարբերակ, նախատեսված է ՍՈՒ-100Մ հակատանկային հրետանային ինքնագնաց կայանքի վրա տեղադրելու համար
- Type 59 – Դ-10Տ թնդանոթի չինական պատճենը Տիպ 59 տանկի վրա տեղադրելու համար
- Դ-10Տ2 – տանկային թնդանոթа 52-ՊՏ-412-2, ունի հավասարակշռման մեխանիզմ, նախատեսվա է Տ-54 տանկի վրա տեղադրելու համար
Կառուցվածք
խմբագրելՏեխնիկատակտիկական բնութագրեր
խմբագրել| Պարամետր | Արժեք |
|---|---|
| Տրամաչափ, մմ | 100 |
| փողի երկարություն, տրմ. | 53.5 |
| Շարժվող հատվածի զանգված, կգ | 2257 |
| Հետգլորքի մասերի հատված, կգ | 1538 |
| Նորմալ հետգլորքի երկարություն, մմ | 550 |
| Առավելագույն հետգլորքի երկարություն, մմ | 650 |
| Լիցքավորում | ունիտար |
| Ռմբաձգաբանություն | 100-մմ ծովային թնդանոթ |
| Արագաձգություն րոպեում | 5-6 |
Ռազմամթերք
խմբագրել| Դ-10 թնդանոթի ռազմամթերք[1][2][3][4] | |||||||||
| Կրակոցի տեսակ | Արկի տիպ | Արկի տեսակ | Կրակոցի զանգված, կգ | Արկի զանգված, կգ | ВВ զանգված, գ | Պայթուցիչի տեսակ | Փողային արագություն, մ/վ | Երկու մետր բարձրություն ունեցող նպատակակետի վրա ուղիղ կրակոցի հեռավորություն | Սպառազինոթյան մեջ ընդունված թվականը |
| Զրահահար արկեր | |||||||||
| 53-УБР-412 | զրահահար, սրագլուխ, հետագծող | 53-БР-412 | 30,10 | 15,88 | 65 | МД-8 | 897 | 1040 | |
| 53-УБР-412Б | զրահահար հարթագլուխ բալիստիկական ծայրակալով, հետագծող | 53-БР-412Б | 30,10 | 15,88 | 65 | МД-8 | 897 | ||
| 53-УБР-412Д | զրահահար հարթագլուխ պաշտպանական և բալիստիկական ծայրակալներով, հետագծող | 53-БР-412Д | 30,40 | 15,88 | 61 | МД-8 | 887 | 1070 | 1953[5] |
| 3УБР3 | զրահահար հարթագլուխ բալիստիկական ծայրակալով, հետագծող | 53-БР-412Б | 30,10 | 15,88 | 61 | ДБР-2 | 897 | ||
| 53-УБР-412П | զրահահար ենթատրամաչափային | 53-БР-412П | — | — | |||||
| Type 73[6] | զրահահար ենթատրամաչափային | — | 19,00 | 5,56 | — | — | 1505 | 1730 | |
| M309[7] | զրահահար ենթատրամաչափային | 53-BM-412Sg | 21,30 | 5,80 | — | — | 1315 | 2000 | |
| 3УБМ6 | զրահահար ենթատրամաչափային | 3БМ8 | 21,20 | 5,70 | — | — | 1415 | 1680 | 1966 |
| 3УБМ7 | զրահահար ենթատրամաչափային | 3БМ19 | 19,50 | 4,58 | — | — | 1690 | ||
| 3УБМ8 | զրահահար ենթատրամաչափային | 3БМ20 | 19,50 | 4,58 | — | — | 1690 | ||
| 3УБМ11 | զրահահար ենթատրամաչափային | 3БМ25 | 20,70 | 5,02 | — | — | 1430 | 1978 | |
| 3УБК4 | կոմուլյատիվ չպտտվող, հետագծող | 3БК5 | 25,50 | 12,38 | 990 | ГПВ-2 | 900 | 3000 | 1961[5] |
| 3УБК4М | կոմուլյատիվ չպտտվող, հետագծող | 3БК5М | 25,50 | 12,38 | 1038 | ГПВ-2 | 900 | 3000 | 1961[5] |
| 3УБК9 | կոմուլյատիվ չպտտվող, պողպատե ռմբափոսով | 3БК17 | 21,90 | 10,00 | ГПВ-2 | 1075 | 1978 | ||
| 3УБК9М | կոմուլյատիվ չպտտվող, պղնձե ռմբափոսով | 3БК17М | 21,90 | 10,00 | ГПВ-2 | 1075 | 1978 | ||
| Բեկորային-ֆուգասային արկեր | |||||||||
| 53-УО-412 | ծովային բեկորային նռնակ | 53-О-412 | 15,94 | н/д | РГМ | 898 | 1200 | ||
| 53-УОФ-412 | բեկորային-ֆուգասային, 54-ЖН-412 ամբողջական լիցքով | ОФ-412 | 30,20 | 15,60 | 1690 | РГМ | 892 | 1100 | |
| 53-УОФ-412У | բեկորային-ֆուգասային, 54-ЖН-412У նվազեցված լիցքով | ОФ-412 | 27,10 | 15,60 | 1690 | РГМ | 600 | 730 | |
| 53-УОФ-412Ж | բեկորային-ֆուգասային, 54-ЖН-412 ամբողջական լիցքով | ОФ-412Ж | 30,27 | 15,91 | 2160 | РГМ | 900 | 1100 | |
| 53-УОФ-412ЖУ | բեկորային-ֆուգասային, 54-ЖН-412У նվազեցված լիցքով | ОФ-412Ж | 26,74 | 15,91 | 2160 | РГМ | 600 | 1100 | |
| 53-УОФТ-412[8] | բեկորային-ֆուգասային, մարզական | ОФТ-412 | 30,30 | МГ-УчМ, ВС-5, ВУБС-1М | 900 | ||||
| 3УОФ10 | բեկորային-ֆուգասային, 54-ЖН-412 ամբողջական լիցքով | 3ОФ32 | 30,00 | 15,60 | 1700 | В-429 | 900 | ||
| 3УОФ11 | բեկորային-ֆուգասային, 54-ЖН-412У նվազեցված լիցքով | 3ОФ32 | 26,83 | 15,60 | 1700 | В-429 | |||
| 3ОФ70 | բեկորային-ֆուգասային, բարձր արդյունավետությամբ | ОФ70 | 28.20 | 13,28 | 2240 | В-429 | 960 | ||
| Պրակտիկ արկեր | |||||||||
| 53-УПБР-412 | պրակտիկ համատարած, հետագծող | 53-ПБР-412 | — | — | |||||
| Շրապնելային արկեր | |||||||||
| 3УШ1 | Շրապնելային, պարունակում է 1800 խոցող տարր | 3Ш5 | 15,60 | 80 | |||||
| Ծխասփյուռ արկեր | |||||||||
| 53-УД-412 | ծխասփյուռ, 54-ЖН-412 ամբողջական լիցքով | 53-Д-412 | |||||||
| 53-УД-412У | ծխասփյուռ, 54-ЖН-412У նվազեցված լիցքով | 53-Д-412 | |||||||
| 3УД3 | ծխասփյուռ, ամբողջական լիցքով | 3Д3 | |||||||
| 3УД4 | ծխասփյուռ, նվազեցված լիցքով | 3Д3 | |||||||
| Հակատանկային կառավարվող հրթիռներ[9][10][11] | |||||||||
| 3УБК10-1 | կոմուլյատիվ, կառավարվող | 9М117 | 25,00 | 18,80 | 4000 | 1980 | |||
| 3УБК10М-1 | կոմուլյատիվ, կառավարվող | 9М117М | 27,70 | 4000 | |||||
| 3УБК23-1 | կոմուլյատիվ, կառավարվող | 9М117М1 | 27,50 | 6000 | |||||
Դ-10 կրող մեքենաներ
խմբագրելԾանոթագրություն
խմբագրել- ↑ М. Барятинский. Самоходные установки на базе Т-34. — М.: Моделист-конструктор, 2000. — С. 22. — 32 с. — (Бронеколлекция № 1 (28) / 2000).
- ↑ Широкорад А. Б. Энциклопедия отечественной артиллерии / Под общ. ред. А. Е. Тараса. — Мн.: Харвест, 2000. — С. 626. — 1156 с. — (Библиотека военной истории). — ISBN 9-85433-703-0
- ↑ Энциклопедия XXI век. Оружие и технологии России. Том 12. Средства поражения и боеприпасы, стр. 236—237.
- ↑ Jane’s Ammunition Handbook 2003—2004
- ↑ 5,0 5,1 5,2 М. В. Павлов, И. В. Павлов. Отечественные бронированные машины 1945—1965 гг. // Техника и вооружение: вчера, сегодня, завтра. — Москва: Техинформ, 2008. — № 9. — С. 52.
- ↑ Չինական արտադրության արկեր։
- ↑ Ռումինական և իսրայելական համատեղ արտադրության արկեր։
- ↑ Բուլղարական արտադրության արկեր։
- ↑ Энциклопедия XXI век. Оружие и технологии России. Том 12. Средства поражения и боеприпасы, стр. 134—136.
- ↑ 3УБК10.00.00.000ТО. Выстрел 3УБК10 с управляемым снарядом 9М117. Техническое описание и инструкция по эксплуатации, стр. 5
- ↑ «Выстрелы 3УБК10, 3УБК10-1, 3УБК10-2, 3УБК10-3 с унифицированной противотанковой управляемой ракетой 9М117». ПО «Туламашзавод». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 17-ին.
- ↑ «Пограничные сторожевые корабли проектов 1248, 12481». russianships.info. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
Գրականություն
խմբագրել- М. В. Павлов, И. В. Павлов. Отечественные бронированные машины 1945—1965 гг. // Техника и вооружение: вчера, сегодня, завтра. — Москва: Техинформ, 2008. — № 9. — С. 46.
- 100-мм танковые пушки Д10-Т, Д10-ТГ, Д10-Т2С. Руководство службы. — Военное издательство Министерства обороны СССР, 1971. — 288 с.