Զազա Ալեքսիձե
Զազա Ալեքսիձե (վրաց.՝ ზაზა ალექსიძე, հոկտեմբերի 18, 1935, Թելավ, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հունվարի 24, 2023), վրացի պատմաբան, հայագետ, լեզվաբան։
Զազա Ալեքսիձե վրաց.՝ ზაზა ალექსიძე | |
|---|---|
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 18, 1935 Թելավ, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | հունվարի 24, 2023 (87 տարեկան) |
| Գերեզման | Saburtalo Pantheon |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Վրաստան |
| Մասնագիտություն | հայագետ և պատմաբան |
| Հաստատություն(ներ) | Թբիլիսիի պետական համալսարան և Վրաստանի ձեռագրերի ազգային կենտրոն |
| Գործունեության ոլորտ | պատմություն և լեզվաբանություն |
| Անդամակցություն | Վրաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արձանագրությունների և բելետրիստիկայի ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Թբիլիսիի պետական համալսարան (1958) |
| Կոչում | պրոֆեսոր |
| Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր (1984) |
| Տիրապետում է լեզուներին | վրացերեն |
| Պարգևներ |  |
Կենսագրություն
խմբագրելԶազա Ալեքսիձեն ծնվել է 1935 թվականի օգոստոսի 3-ին Վրաստանի Թելավ քաղաքում։ Սովորել է Թբիլիսիի պետական համալսարանում, որտեղ ուսումնասիրել է վաղ միջնադարի Կովկասի պատմությունն ու բանասիրությունը։
Թբիլիսիի համալսարանի պրոֆեսոր է, ղեկավարում է հայագիտական ուսումնասիրությունների բաժանմունքը։ Վրաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիաի թղթակից-անդամ է և նույն ակադեմիայի լեզվի ու գրականության բաժնի ակադեմիկոս-քարտուղարը։ 1989-2006 թվականներին եղել է Վրաստանի Գիտությունների ակադեմիայի ձեռագրերի ինստիտուտի տնօրեն։ Թբիլիսիի հոգևոր ակադեմիայի պրոֆեսոր է։
Գիտական գործունեություն
խմբագրել1969 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական, 1994 թվականին՝ դոկտորական ատենախոսությունը։
Երկար տարիներ ղեկավարել է աղվանական գրական հուշարձանների որոնման ու վերծանման ուղղությամբ կատարվող աշխատանքներ։ 1990-ական թվականներին ապացուցել է, որ 1975 թվականին Սուրբ Եկատերինայի վանքում գտնված երկու կրկնագիրների ստորին շերտը կովկասյան աղվաներեն է[1][2]։
Ընտանիք
խմբագրել- Հայրը՝ Նիկոլայ Ալեքսիձե, Թբիլիսիի համալսարանի շրջանավարտ, գիտությունների դոկտոր, բույսերի պահպանության մասնագետ,
- Մայրը՝ Եվգենիա, դաշնակահարուհի,
- Եղբայրներ՝
- Թենգիզ, երկրաբան,
- Գուրամ, պրոֆեսոր, Վրաստանի գյուղատնտեսական ակադեմիայի ակադեմիկոս։
Աշխատություններ
խմբագրել- Алексидзе З. Обнаружена письменность кавказской Албании Արխիվացված 2009-08-20 Wayback Machine / A Breakthrough in the Script of Caucasian Albany Արխիվացված 2018-03-13 Wayback Machine.
- Алексидзе З. Предварительное сообщение об идентификации и дешифровке албанского текста, обнаруженного на Синайской горе.
- Алексидзе З. Что может рассказать об истории церкви Кавказской Албании обнаруженный на Синайской горе грузино-албанский палимпсест // The history of Caucasus : The scientific-public Almanac. — № 2. — P. 15-26.
- ალბანური მწერლობის ძეგლი სინას მთაზე და მისი მნიშვნელობა კავკასიოლოგიისათვის, თბილისი, ლოგოსი, 1998.
- ატენის სიონის ოთხი წარწერა, თბილისი, საბჭოთა საქართველო, 1983.
- ატენის სიონის სომხური წარწერები, თბილისი, მეცნიერება, 1978.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «В Грузии вышло в свет первое научное издание кавказско-албанских текстов». Русская Православная Церковь. 2009 թ․ մարտի 26. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
- ↑ Амрахов А. В поисках утраченного // Настоящее время. — 2011, 16 сентября. — № 36.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Blair B. Zaza Alexidze : Decipherer : Glimpses of Childhood // Azerbaijan International. — 2003, 11.3. — P. 52-55.
- СИНАЙСКИЕ РУКОПИСИ И ДРЕВНЕЕ АЛУПАНСКОЕ ПИСЬМО