Էդուարդ Հյուրմյուզյան
Էդուարդ Հյուրմյուզյան (Հյուրմյուզ) (հունվարի 22, 1799[1], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 26, 1876[2], Հռոմ, Իտալիա), հայ բանաստեղծ, բանասեր-լեզվաբան, աստվածաբան։ Հայկական կլասիցիզմի ներկայացուցիչ։ Սովորել է Վենետիկի Մխիթարյանների վարժարանում։ Մխիթարյան միաբանության անդամ (1819 թ.)։ Եղել է միաբանության գործակալը Հռոմում, շուրջ 30 տարի՝ ուսուցիչ, ապա վերակացու՝ Հռոմի հայկական վարժարանում։ Գրել է «Առձեռն ճարտասանութիւն» (1839 թ.) և «Առձեռն բանաստեղծութիւն» (1839 թ.) աշխատությունները։ «Բուրաստանք» չափածո երկում (1851 թ.) նկարագրել է Հայաստանի բուսական աշխարհը։ Գրել է նաև երգ, ներբող, ուղերձ, մշակել Աստվածաշնչից վերցված դրվագներ։ Մեծ է Հյուրմյուզյանի դերը հայոց լեզուն (գրաբարը) օտարամուծություններից մաքրելու գործում («Դուռն քերականութեան հայկազնեան լեզուի», 1833 թ., «Քերականութիւն գործնական...», 1836 թ. և այլն)։ Հեղինակ է «Յաւարտ տպագրութեան մեծի հայ բառագրոց» (1838 թ.), «Առձեռն դիցաբանութիւն կամ Առասպելախառն վէպք...» (1840 թ.), «Մաղթանք-չափաւ» (1843 թ.), «Առակացն գիրք երկեակ» (1865 թ.), «Ծաղկաքաղ քերթուածք» (1878 թ.) և այլ տեսական, աստվածաբանական գործերի։
Էդուարդ Հյուրմյուզյան | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 22, 1799[1] |
Ծննդավայր | Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն |
Մահացել է | հոկտեմբերի 26, 1876[2] (77 տարեկան) |
Մահվան վայր | Հռոմ, Իտալիա |
Կրոն | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի[3] |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, լեզվաբան, բանասեր, աստվածաբան և կաթոլիկ եպիսկոպոս |
Զբաղեցրած պաշտոններ | տիտղոսավոր եպիսկոպոս |
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Բառգիրք յաշխարհաբառէ ի գրաբառ, Գերապայծառ Եդուարդ Հիւրմիւզեան։ Տպարան Սուրբ Ղազար, Վենետիկ, 1869։ (Հայերէնի առաջին ծաւալուն բարբառային բառարանը։)
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 http://am.hayazg.info/index.php?curid=11148
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990.
- ↑ Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդուարդ Հյուրմյուզյան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 458)։ |