Էնո Ռաուդ
Էնո Ռաուդ (էստ․՝ Eno Raud, փետրվարի 15, 1928[1][2][3], Տարտու, Էստոնիա - հուլիսի 10, 1996[3], Հաապսալու, Էստոնիա)[4], էստոնացի մանկագիր, ում գրքերը թարգմանվել են աշխարհի մի շարք լեզուներով։ Էստոնական ԽՍՀ վաստակավոր գրող (1978)։
Էնո Ռաուդ էստ․՝ Eno Raud | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 15, 1928[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Տարտու, Էստոնիա |
| Վախճանվել է | հուլիսի 10, 1996[3] (68 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Հաապսալու, Էստոնիա |
| Գերեզման | Անտառային գերեզմանատուն |
| Գրական անուն | Էնո Սամմալհաբե (էստ.՝ Eno Sammalhabe) |
| Մասնագիտություն | գրող և մանկագիր |
| Լեզու | էստոներեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ Էստոնիա |
| Կրթություն | Տարտուի համալսարան (1952) |
| Ստեղծագործական շրջան | 1935 թվականից |
| Ժանրեր | պատմվածք, բանաստեղծություն |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Սիպսիկ |
| Աշխատավայր | Estonian State Publishing House? |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին | Այնո Պերվիկ |
| Զավակներ | Rein Raud?, Piret Raud? և Mihkel Raud? |
 Eno Raud Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԷնո Ռաուդը ծնվել է 1928 թվականի փետրվարի 15-ին Էստոնիայի Տարտու քաղաքում՝ հայտնի բանաստեղծ Մարտ Ռաուդի ընտանիքում։ 1952 թվականին Էնո Ռաուդն ավարտել է համալսարանի «էստոներեն լեզու» բաժինը։ 1952-1956 թվականներին նա աշխատել է Էստոնիայի ազգային հրատարակչությունների միությունում։ Հետագայում զբաղվել է գրական աշխատանքով։
Էնո Ռաուդն ամուսնացած էր գրող, բանաստեղծ ու թարգմանիչ Այնո Պերվիկի (էստ․՝ Aino Pervik) հետ։ Նրանք ունեցել են երեք երեխա՝ Ռեյն Ռաուդ (ծնվել է 1961 թվականին, գրող, ճապոնագետ), Պիրետ Ռաուդ (ծնվել է 1971 թվականին, նկարչուհի, գրող), Միխկել Ռաուդ։
Մահացել է 1996 թվականի հուլիսի 9-ին Հաապսալու քաղաքում։
Ստեղծագործություն
խմբագրելԻր առաջին ստեղծագործությունները Էնո Ռաուդը հրատարակել է 1930-ական թվականների վերջին «Laste Rõõm» մանկական ամսագրում. այդ ժամանակ նա հանդես է եկել Էնո Սամմալհաբե կեղծանունով (էստ․՝ Eno Sammalhabe - Էնո «Մամռոտ Մորուք»)։
Էնո Ռաուդի հայտնի երկերից հայտնի է «Նակսիտրալի» («Naksitrallid», 1972, 1975, 1979, 1982) գրքերի շարքը, որ պատմում էր նակսիտրալներ Մուֆտայի, Պոլբոտինկի ու Մամռոտ Մորուքի արկածների մասին։ Հեղինակի ամենահայտնի ստեղծագործություններից է «Սիպսիկ» շորե տիկնիկի մասին պատմվածքների շարքը՝ նախատեսված նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար։ Պատմվածքների շարքը մեծ ճանաչում է բերել հեղինակին, իսկ Սիպսիկը ժամանակի ընթացքում դարձել է էստոնական մանկական գրականության խորհրդանիշներից մեկը[5]։
Էնո Ռաուդը հեղինակել է նաև ավագ դպրոցականների համար նախատեսված երկեր։ Դրանցից է «Կրակ խավարած քաղաքում» ստեղծագործությունը, որ պատմում է 1941-1943 թվականների դեպքերի մասին, երբ երկիրը գտնվում էր գերմանական շրջափակման մեջ։ Էնո Ռաուդը գրել է նաև մուլտֆիլմերի սցենարներ՝ «Փոքրիկ վերահսկիչը» (1962), «Յաակն ու ռոբոտը» (1965), «Այդպիսի գործեր» (1973), «Ծաղրածուն ու Կրոպսը» (1976), «Փոշեկուլ» (1978), «Կանաչ ցանկություն» (1989) և այլն։
Էնո Ռաուդը հայերեն
խմբագրել- Սիփսիկը (հեքիաթ-վիպակ), Ե., «Արևիկ», 1989, 66 էջ։ Թարգմ.՝ Վարդան Ղազարյան, նկարիչ՝ Խաչատուր Գյուլամիրյան։
Պարգևներ
խմբագրել- Էստոնական ԽՍՀ վաստակավոր գրող (1978 թվական)
- Հանս Քրիստիան Անդերսենի անվան միջազգային գրական մրցանակի պատվավոր դիպլոմ - նակսիտրալների մասին շարքի առաջին գրքի համար (ՅՈՒՆԵՍԿՕ, 1974 թվական)
- Էստոնական ԽՍՀ Յուխան Սմուուլի անվան գրական մրցանակ
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Eesti biograafiline andmebaas ISIK (эст.) — 2004.
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 ПроДетЛит (ռուս.) — 2019.
- ↑ Eno Raud Արխիվացված 2015-06-10 Wayback Machine — kirmus.ee
- ↑ Էնո Ռաուդ
Գրականություն
խմբագրել- Тавель Л. Рауд Э. // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М.: Сов. энцикл., 1962—1978. — Т. 6: Присказка — «Советская Россия». — 1971. — С. 196.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Муфта, Полботинка и Моховая Борода» (четыре части) в Библиотеке Альдебаран Արխիվացված 2007-06-07 Wayback Machine
- Ռաուդ Էնոն Animator.ru կայքում
- Эно Рауд Библиотеке Максима Мошкова
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնո Ռաուդ» հոդվածին։ |