Էնցելադ, Սատուրնի արբանյակն է, հայտնաբերվել է Ուիլիամ Հերշելի կողմից 1789 թվականին։

Էնցելադ
լուսանկարը կատարված է «Կասինի» ԱՄԿ-ից։
Հայտնաբերումը
Հայտնաբերել է Ուիլիամ Հերշել
Հայտնաբերման ամսաթիվը 28 օգոստոս 1789
Ուղեծրի տվյալները
Ուղեծրի միջին շառավիղը 237 948 կմ
Էքսցենտրիսիտետը 0,0047
Սիդերիկ պարբերությունը 1,370218 Երկրային օր
Թեքվածությունը 0,019° (Սատուրնի հասարակածի նկատմամբ)
Արբանյակը Սատուրնի
Ֆիզիկական տվյալները
Չափերը 513,2×502,8×496,6 կմ
Միջին շառավիղը 252,1 ± 0,1 կմ
Զանգվածը (1,080 22 ± 0,001 01) × 1020 կգ
Միջին խտությունը 1,6096 ± 0.0024 գ/սմ3
Հասարակածային մակերևութային ձգողությունը 0,111 մ/վ2
Պտույտի պարբերությունը Սինքրոն
Առանցքի թեքումը 0օ
Մակերևույթի միջին ջերմաստիճանը ~75K (−198 °C)
Ալբեդոն 1,375 ± 0,008
Աստղային մեծությունը 11,7
Մթնոլորտը
Մթնոլորտային ճնշումը անհայտ
Բաղադրությունը 91% Ջրի գոլորշի
4 % Ազոտ
3,2 % Ածխաթթու գազ
1,7 % Մեթան

Ֆիզիկական բնութագրեր

խմբագրել

Էնցելադը համեմատաբար փոքր արբանյակ է, որը կազմված է սառույցից և քարից[1]։ Դա սկլենային էլիպսոիդ է։ Դրա տրամագիծը, որը հաշվարկվել է Cassini-ի ISS (Imaging Science Subsystem) գործիքի միջոցով արված նկարներից, կազմում են 513 կմ ենթասատուրնյան բևեռների և հակասատուրնյան բևեռների միջև, 503 կմ՝ առաջատար և հետևող կիսագնդերի միջև, և 497 կմ հյուսիսային և հարավային բևեռների միջև։ Էնցելադը Երկրի Լուսնի տրամագծի միայն մեկ յոթերորդն է։

Էնցելադը Սատուրնի հիմնական ներքին արբանյակներից մեկն է Դիոնայի, Թետիսի և Միմասի հետ միասին։ Այն պտտվում է Սատուրնից միջին 238 000 կմ, աֆելիում 239 000 կմ իսկ պերեհելիում 237 000 կմ հեռավորության վրա, Միմասի և Թետիսի ուղեծրերի միջև։ Այն պտտվում է Սատուրնի շուրջ յուրաքանչյուր 32,9 ժամը մեկ՝ բավական արագ, որպեսզի նրա շարժումը դիտարկվի մեկ գիշերվա ընթացքում։ Էնցելադի ուղեծրի էքսցենտրիսիտետը (0,0047), որը հայտնի է որպես հարկադիր էքսցենտրիցիտություն։ Այս ոչ զրոյական էքսցենտրիկությունը հանգեցնում է Էնցելադի մակընթացային դեֆորմացմանը։ Այս դեֆորմացիայի արդյունքում ցրված ջերմությունը Էնցելադի երկրաբանական գործունեության հիմնական ջեռուցման աղբյուրն է[2]։ Էնցելադը պտտվում է Սատուրնի E օղակի ամենախիտ մասում՝ նրա հիմնական օղակներից ամենախիտ մասում, և հանդիսանում է օղակի նյութական կազմի հիմնական աղբյուրը։ Ինչպես Սատուրնի մեծ արբանյակների մեծ մասը, Էնցելադը սինխրոն պտտվում է իր ուղեծրային ժամանակաշրջանի հետ՝ մի դեմքը պահելով դեպի Սատուրնը։ Ի տարբերություն Երկրի Լուսնի, Էնցելադուսը, ըստ երևույթին, իր պտույտի առանցքի շուրջ 1,5°-ից ավելի չի նշում։

Ծանոթագրուլյուններ

խմբագրել
  1. «A Hot Start Might Explain Geysers on Enceladus». NASA/JPL. March 12, 2007. Արխիվացված օրիգինալից November 13, 2014-ին. Վերցված է January 12, 2015-ին.
  2. Efroimsky, M. (January 15, 2018). «Tidal viscosity of Enceladus». Icarus. 300: 223–226. arXiv:1706.09000. Bibcode:2018Icar..300..223E. doi:10.1016/j.icarus.2017.09.013. S2CID 119462312.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնցելադ (արբանյակ)» հոդվածին։