Ժան (Հովհաննես) Երիցյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Երիցյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Ժան (Հովհաննես) Երիցյան (1887, Իզմիր, Զմյուռնիայի սանջակ, Այդինի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - անհայտ, Փարիզ, Ֆրանսիա), հայ գեղանկարիչ, ռեալիզմի մեթոդի հետևորդ։
Ժան (Հովհաննես) Երիցյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1887 |
| Ծննդավայր | Իզմիր, Զմյուռնիայի սանջակ, Այդինի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն |
| Վախճանվել է | անհայտ |
| Մահվան վայր | Փարիզ, Ֆրանսիա |
| Ազգություն | հայ |
| Քաղաքացիություն | ֆրանսիա |
| Կրթություն | Փարիզի Գեղեցիկ արվեստների դպրոց |
| Մասնագիտություն | գեղանկարիչ |
| Ոճ | ռեալիզմ |
| Ժանր | գեղանկար, դիմանկար |
Կյանք և ստեղծագործական ուղի
խմբագրելԾնվել է 1878 թվականին Զմյուռնիայում։ Պատանի հասակում տեղափոխվել է Մոսկվա, ստացել նախնական և մասնագիտական կրթություն, այնտեղից տեղափոխվել է Փարիզ[1]։ Սովորել է Փարիզի Գեղեցիկ արվեստների դպրոցում՝ Կորմոնի և բոնայի արվեստանոցներում ուսանելով մեկական տարի։ Նա շատ օժտված երիտասարդ էր, Փարիզի գեղարվեստական միջավայրը նպաստել է նրա շնորհի կատարելագործմանը։ Պետությունը նրանից գնել է գնդացրի գյուտարար ֆրանսիացի Մ․Մարտենի դիմանկարը։ Ժան երիցյանի շատ գործեր անհայտ են, սակայն մեզ հասած մի քանի աշխատանք հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել նրա վարպետության ու նկատելի հաջողությունների մասին։
- «Գերուհին» նկարը կատարված է հավանաբար 1915 թվականին՝ Հայոց ցեղասպանության ողբերգական դեպքերի կապակցությամբ։ Հայտնի է, որ այդ շրջանում հայ կանանց ու աղջիկներին հափշտակել են ու գերեվարել։
Գերուհին մի երիտասարդ կին է, ինչ-որ նկուղ նետված, մերկ վիճակում։ Դատարկ խցում գեղեցիկ, բարեկազմ կինն է՝ գլխիկոր, հուսահատ իր ճակատագրին սպասելիս։ Դիտողը չի կարող չապրումակցել, չհամակվել կարեկցանքի զգացումով անօգնական զոհի հանդեպ։ Կնոջ մարմինը մշակված է դասական արվեստի բծախնդրությամբ, ռեալիստորեն։
- «Ամուրը և Պսիքեան» պատկերը լիովին հակադիր է նախորդին։ Առասպելական թեմայով այս աշխատանքը բազմաթիվ նկարիչների է ոգևորել։ Երիցյանի այս գործը մոտ է Բուշեի, Ֆրագոնարի այդ թեմայով աշխատանքներին։ Նկարիչը վարպետորեն է ներկայացրել մերկ մարմնի պլաստիկան։ Պսիքեան պատկերված է կենդանի մարդու ֆիզիկական տվյալներով։ Նրա շարժումը ևս նպատակային է ու բնական, համապատասխանում է թեմային։
Գրականություն
խմբագրել- Եղ․ Մարտիկյան, Հայկական կերպարվեստի պատմություն, Երևան, 1987։