Իզաբել Յուպպեր

Իզաբել Յուպպեր (ֆրանս.` Isabelle Huppert, մարտի 16, 1953(1953-03-16)^[…], Փարիզի 16-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա), ֆրանսիացի դերասանուհի։ Արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների ու պարգևների, նկարահանվել է ավելի քան 100 կինոնկարում և հեռուստատեսային բեմադրություններում։

Իզաբել Յուպպեր ֆր.՝ Isabelle Huppert
Ծնվել է	մարտի 16, 1953(1953-03-16)[…] (71 տարեկան)
Ծննդավայր	Փարիզի 16-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա
Կրթություն	Բարձրագույն ազգային դրամատիկ արվեստների կոնսերվատորիա, Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ազգային ինստիտուտ և Conservatoire à rayonnement régional de Versailles?
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Կրոն	կաթոլիկություն և հուդայականություն
Մասնագիտություն	կինոդերասանուհի, թատրոնի դերասանուհի և կինոպրոդյուսեր
Ամուսին(ներ)	Ronald Chammah?
Երեխա(ներ)	Լոլիտա Շամմա
Պարգևներ և մրցանակներ	Դոնոսիտա պարգև Լավագույն դերասանուհի BAFTA մրցանակ լավագույն խոստումնալից նորեկ գլխավոր դերերում «Դավիդ դի Դոնաթելլո» մրցանակ լավագույն օտարերկրյա դերասանուհուն «Սեզար» մրցանակ լավագույն կանացի դերի համար Լավագույն դերասանուհի Սան Ֆրանցիսկոյի ֆիլմաքննադատների մրցանակ լավագույն դերասանուհուն Քլոթրուդիս մրցանակ երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհուն Եվրոպական կինոակադեմիայի մրցանակ լավագույն դերասանուհուն Եվրոպական կինոակադեմիայի մրցանակ լավագույն դերասանուհուն European Film Awards համաշխարհային կինոյում եվրոպական ավանդի համար «Սեզար» մրցանակ լավագույն կանացի դերի համար Chlotrudis Award for Best Actress? Վոլպի գավաթ կնոջ լավագույն դերակատարման համար Silver Bear for Outstanding Artistic Contribution? Վոլպի գավաթ կնոջ լավագույն դերակատարման համար Lumières Award for Best Actress? Lumières Award for Best Actress? Lumières Award for Best Actress? Lumières Award for Best Actress? Ոսկե առյուծ մրցանակ ձեռքբերումների համար Ոսկե արջ Q3319528? «Անկախ ոգի» մրցանակ կնոջ լավագույն դերակատարման համար և Europe Theatre Prize?

Կենսագրություն

Իզաբել Յուպպերը ծնվել է խոշոր արդյունաբերողի և անգլերենի ուսուցչուհու ընտանիքում։ Հայրը Հունգարիայից գաղթած կաթոլիկ հրեա էր։ Իզաբելն ընտանիքում ամենակրտսեր երեխան էր։ Նա ավարտել է Փարիզի համալսարանի սլավոնական բաժինը, իսկ հետո դրամատիկական արվեստի բարձրագույն ազգային կոնսերվատորիան։

Իզաբել Յուպպերի կինոդեբյուտը կայացել է 1971 թվականին, Նինա Կոմպանեեցի «Ֆաուստինան և շոգ ամառը» կինոնկարում։ 1972 թվականին նկարահանվել է Կլոդ Սոտեի «Սեզարն ու Ռոզալին» ֆիլմում։ 1970-ական թվականների սկզբին, Իզաբել Յուպպերը հիմնականում խաղում էր դեռահաս աղջիկների դերեր։ Այդպիսի ֆիլմերից էին «Գարեջրատունը ճամփաբաժանի վրա» (1972 թ.) և «Վալս պարողները» (1974 թ.) կինոնկարները։ Նրա դերասանական կարիերայում կարևոր փուլ սկսվեց «Դյուպոն Լաժուա» («Դա պատահել է տոն օրը» 1974 թ.) կինոնկարով։ Դերասանական վարպետության դասընթացներ անցնելուց հետո Իզաբելը նկարահանվեց «Ալոիզա» (1975 թ.) կինոնկարում, որտեղ հանդես եկավ արդեն որպես պրոֆեսիոնալ դերասանուհի։ Առաջին մեծ աշխատանքը Բերտրան Տավերնյեի «Դատավորն ու մարդասպանը» (1976 թ.) կինոնկարն էր, որտեղ նրա խաղընկերներն էին Ֆիլիպ Նուարեն և Միշել Գալաբրյուն։

1970-ական թվականների վերջերին Իզաբելը ծանոթացել է Կլոդ Շաբրոլի հետ։ Վերջինս նրան հրավիրել է նկարահանվելու «Վիոլետա Նոզյեր» (1978 թ.) կինոնկարում, որտեղ Իզաբելը մարմնավորել է իրական կերպարի` կնոջ, ով 1930-ական թվականներին թունավորել էր իր հորը։ Արդյունքում Իզաբելը նկարահանվեց Կլոդ Շաբրոլի ևս չորս ֆիլմում` «Կանացի գործ» (1988 թ., Վենետիկի կինոփառատոնի մրցանակ՝ կանացի լավագույն դերի համար), «Տիկին Բովարի» (1991 թ., Մոսկվայի կինոփառատոնի մրցանակ՝ կանացի լավագույն դերի համար), «Արարողություն» (1995 թ., «Սեզար» մրցանակ և Վենետիկի կինոփառատոնի մրցանակ՝ կանացի լավագույն դերի համար) և «Խաղադրույքն արված է» (1997 թ.)։

Իզաբել Յուպպերը հաճախ հանդես է եկել հակասական՝ մասնավորապես հանելուկային, ինքնամփոփ և ճակատագրական կանանց դերերով։ Այդպիսին էր Ալֆոնսինա Պլեսսիի դերը «Կամելիազարդ տիկինը» (1981 թ.) կինոնկարում։ Այդ տարի նա խաղացել է իր ամենահաջողված դերերից մեկը՝ Մարթա Մեսարոշի «Ժառանգորդուհիները» («Երկրորդ կինը» 1980 թ.) կինոնկարում։

Իզաբել Յուպպերը հիմնականում աշխատում է ֆրանսիական և եվրոպական հեղինակային կինոյի և առաջատար թատերական ռեժիսորների հետ։ Նա նկարահանվել է Բերտրան Տավերնյեի «Քմահաճ երեխաներ» (1977 թ.) և «Անբասիր համբավ» (1981 թ.), Բերտրան Բլիեի «Վալս պարողները» (1974թ.) և «Իմ ընկերոջ կինը» (1983 թ.), Ժան Լյուկ Գոդարի «Փրկվեք, ով կարող է» (1979 թ.) և «Կիրք» (1982 թ.), Անդրե Տեշինեի «Բրոնտե քույրերը» (1979 թ.) և Մորիս Պիալայի «Լուլու» (1980 թ.) և այլ կինոնկարներում։ 1993 թվականին Իզաբելը նկարահանվել է Իգոր Մինաևի «Հեղեղում» կինոնկարում։

2001 թվականին Իզաբել Յուպպերը նկարահանվել է Էլֆրիդե Ելինեկի վեպի հիման վրա նկարահանված, Միխայել Հանեկեի «Դաշնակահարուհին» կինոնկարում։ Այդ դերի համար նա ստացել է Կաննի կինոփառատոնի մրցանակը՝ կանացի լավագույն դերի համար։ Նրա հետագա աշխատանքներից են «Ութ կին» (2002 թ.), «Գայլերի ժամանակը» (2002 թ.), «Իմ մայրը» (2004 թ.), «Թաքուն սեր» (2007 թ.), «Իմ փոքրիկ արքայադուստր» (2011 թ.), «Իմ ամենաահավոր մղձավանջը» (2011 թ.), «Սեր» (2012 թ.), «Միանձնուհին» (2013 թ.) և այլ կինոնկարներ։

Իզաբել Յուպպերը այն չորս դերասանուհիներից է, ով Կաննի կինոփառատոնի կանացի լավագույն դերի համար սահմանված մրցանակին արժանացել է երկու անգամ (մյուս դերասանուհիներն են Վանեսա Ռեդգրեյվը, Հելեն Միրենը և Բարբարա Հերշին)։ 1984 թվականին Իզաբելը Կաննի կինոփառատոնի ժյուրիի կազմում էր։

Անձնական կյանքը

Իզաբել Յուպպերը 1982 թվականին ամուսնացել է ռեժիսոր և սցենարիստ Ռոնալդ Շամմայի հետ։ Նրանք ունեն երեք երեխա։ Ավագ դուստրը՝ Լոլիտա Շամման, նույնպես դերասանուհի է։

Իզաբել Յուպպերը ապրում է իր կերտած շատ հերոսուհիների նման ինքնամփոփ և պարփակված։ Նա չի սիրում ասուլիսներ և հարցազրույցներ, լռում է իր անձնական կյանքի վերաբերյալ և չի պատմում իր ապագա ծրագրերի մասին։ Հիանալիորեն դաշնամուր է նվագում։

Մասնակի ֆիլմագրությունը

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1971	Ֆաուստինան և շոգ ամառը	Faustine et le bel été	ուսանողուհի
1971	Պրուսիացին	Le Prussien	Էլիզաբեթ
1972	Ֆիգարոն այստեղ է, Ֆիգարոն այնտեղ է	Figaro-ci, Figaro-là	Պաուլինա
1972	Գարեջրատունը ճամփաբաժանի վրա	Le bar de la fourche	Էննի Սմիթ
1972	Սեզարն ու Ռոզալին	César et Rosalie	Մարիտա
1973	Իրական պատմություն	Histoire vraie	Ադելաիդա
1973	Գիշերօթիկի տերը	Le maître de pension	Աննի
1973	Կար-չկար	Vogue la galère	Կլոտիլդա
1974	Աստիճանաբար հաճույքների մեջ խորանալը	Glissements progressifs du plaisir	Բիտ
1974	Վալս պարողները	Les valseuses	Ժակլին
1974	Տիկին Բատիստ	Madame Baptiste	Բլանշ
1974	Խոցեր և քերծվածքներ	Plaies et bosses	Պետսի Լակեն
1974	Դյուպոն Լաժուա (Դա պատահել է տոն օրը)	Dupont Lajoie	Բրիջիտ Կոլեն
1975	Լուրջ, ինչպես հաճույքը	Sérieux comme le plaisir	աղջիկ
1975	Վարդի կոկոն	Rosebud	Էլեն Նիկոլաոս
1975	Ալոիզա	Aloïse	երիտասարդ Ալոիզան
1975	Մեծ էքստազ	Le grand délire	Մարի
1975	Բժիշկ Ֆրանսուազա Գայյան	Docteur Françoise Gailland	Էլիզաբեթ Գայյան
1975	Ես, Պիեռ Ռիվյեր	Je suis Pierre Rivière	Էյմի
1976	Դատավորն ու մարդասպանը	Le juge et l'assassin	Ռոուզ
1976	Փոքրիկ Մարսել	Le petit Marcel	Իվետա
1977	Ժանեկագործուհին	La Dentellière	Պոմ
1977	Հնդկացիները դեռ հեռու են	Les indiens sont encore loin	Ժեննի Կերն
1977	Սիրո հետ չեն կատակում	On ne badine pas avec l'amour	Կամիլա
1977	Քմահաճ երեխաներ	Des enfants gâtés	քարտուղարի տեղակալ
1978	Վիոլետա Նոզյեր	Violette Nozière	Վիոլետա Նոզյեր
1979	Վերադարձ սիրեցյալի մոտ	Retour à la bien-aimée	Ժաննա Կերն
1979	Բրոնտե քույրերը	Les soeurs Brontë	Էնն Բրոնտե
1980	Երկրորդ կինը (Ժառանգորդուհիները)	Örökség	Իռեն
1980	Լուլու	Loulou	Նելլի
1980	Փրկիր, ով կարող է (իր կյանքը)	Sauve qui peut (la vie)	Իզաբել Ռիվյեր
1980	Դրախտի դարպասները	Heaven's Gate	Էլլա Ուոթսոն
1981	Կամելիազարդ տիկնոջ իրական պատմությունը	La storia vera della signora dalle camelie	Ալֆոնսինա Պլեսսի
1981	Աղավնյակի թևերը	Les ailes de la colombe	Մարի
1981	Անբասիր համբավ	Coup de torchon	Ռոզա
1981	Խոր ջրեր	Eaux profondes	Մելանի
1982	Կիրք	Passion	Իզաբել
1982	Կարմրախայտ	La truite	Ֆրեդերիկա
1982	Պիեռայի պատմությունը	Storia di Piera	Պիեռա
1983	Սեր առաջին հայացքից	Coup de foudre	Լենա Վեբեր
1983	Իմ ընկերոջ կինը	La femme de mon pote	Վիվիան
1984	Պոռնկուհին	La garce	Ալինա Կամինկեր, Էդիթ Վեբեր
1985	Շառլոտայի ստորագրությունը	Signé Charlotte	Շառլոտա
1985	Խառնաշփոթ	Sac de noeuds	Ռոզա-Մարի Մարտեն
1986	Կակտուս	Cactus	Կոլո
1986	Ննջասենյակի պատուհանը	The Bedroom Window	Սիլվիա Վենտվորտ
1987	Չարքերը	Les possédés	Մարիա Սյատով
1988	Կանացի գործ	Une affaire de femmes	Մարի
1988	Սև Միլանը	Milan noir	Սառա
1989	Վերաբնակեցում	Seobe	Դաֆինա
1990	Կնոջ վրեժը	La vengeance d'une femme	Սեսիլ
1990	Մալինա	Malina	ֆրաու
1991	Տիկին Բովարի	Madame Bovary	Էմմա Բովարի
1992	Սիրուց հետո	Après l'amour	Լոլա
1993	Հեղեղում	Наводнение (L'inondation)	Սոֆիա
1994	Դիլետանտները	Amateur	Իզաբել
1994	Պառակտում	La Séparation	Աննա
1995	Արարողություն	La Cérémonie	Ժաննա
1996	Գուլիվերի ճանապարհորդությունը	Gulliver's Travels	միսիս
1996	Ընտրովի հարազատություն	Le affinità elettive	Կառլոտա
1997	Դոկտոր Շուտցի պարգևը	Les palmes de M. Schutz	Մարի Կյուրի
1997	Խաղադրույքներն արված են	Rien ne va plus	Էլիզաբեթ, Բեթթի
1998	Մարմնի դպրոց	L' École de la chair	Դոմինիկ
1999	Միայն թե ոչ սկանդալ	Pas de scandale	Ագնես Ժանկուր
2000	Ժամանակակից կյանք	La vie moderne	Կլեր
2000	Կեղծ սպասուհին	La Fausse suivante	կոմսուհի
2000	Թագավորի դուստրերը	Saint-Cyr	տիկին դե Մենտենոն
2000	Դյուրզգայուն ճակատագրեր	Les destinées sentimentales	Նատալի Բարների
2000	Շնորհակալություն շոկոլադի համար	Merci pour le chocolat	Մարի-Կլեր Մյուլլեր
2000	Երկու մայրերի որդին, կամ անմեղության կատակերգություն	Comédie de l'innocence	Արիանա
2001	Մեդեա	Médée	Մեդեա
2001	Դաշնակահարուհին	La Pianiste	Էրիկա Կոյուտ
2001	Ութ կին	8 femmes	Օգյուստին
2002	Երկուսը	Deux	Մագդալենա, Մարիա
2002	Ավետյաց կյանք	La Vie promise	Սիլվիա
2002	Գայլերի ժամանակը	Le temps du loup	Անն Լորան
2004	Իմ մայրը	Ma mère	Էլեն
2004	Սրտեր կոտրողները	I Heart Huckabees	Կատրին Վոբան
2004	Դժգոհ քույրերը	Les soeurs fâchées	Մարտինա Դեմուտի
2005	Գաբրիելա	Gabrielle	Գաբրիելա Էրվե
2006	Իշխանության կատակերգություն	L'ivresse du pouvoir	Ժաննա Շարման-Կիլմեն
2006	Մասնավոր սեփականություն	Nue propriété	Պասկալ
2007	Թաքնված սեր	L'amore nascosto	Դանիելա
2007	Մեդեայի հրաշքը	Médée miracle	Իռեն-Մեդեա
2008	Տուն	Home	Մարթա
2008	Պատվար ընդդեմ Խաղաղ օվկիանոսի	Un barrage contre le Pacifique	վանքի մայրապետը
2009	Վիլլա Ամալիա	Villa Amalia	Անն
2009	Սպիտակ նյութ	White Material	Մարիա Վիալ
2010	Կոպակաբանա	Copacabana	Էլիզաբեթ Դելմոտ
2010	Առանձնահատուկ հարաբերություններ	Sans queue ni tête	Էլիս Բերժերակ
2011	Իմ փոքրիկ արքայադուստր	My Little Princess	Հաննա
2011	Իմ ամենաահավոր մղձավանջը	Mon pire cauchemar	Ագաթա Նովիկ
2012	Գերվածները	Captive	Թերեզա Բուրգուեն
2012	Սեր	Amour	Եվա
2012	Ուրիշ երկրում	Da-reun na-ra-e-seo	Անն
2012	Քնած գեղեցկուհին	Bella addormentata	Դիվինա Մադրե
2012	Վելինգտոնի գծերը	Linhas de Wellington	Կոզիմա Պիա
2013	Մեկով պակաս	Dead Man Down	Վալենտինա Լուզոն
2013	Միանձնուհին	La religieuse	-
2013	Տիպ Տոպ	Tip Top	Էսթեր Լաֆարժ
2013	Չարաշահում թուլությամբ	Abus de faiblesse	Մոդ Շոնբերգ
2013	Էլեոնոր Ռիգբիի անհետացումը. Նա	The Disappearance of Eleanor Rigby: Him	Մերի Ռիգբի
2014	Շրջանապտույտ	La ritournelle	Բրիջիտ
2015	Ասֆալտ	Asphalte	Ժաննա Մեյեր
2015	Բարձրաձայն, քան ռումբերը	Louder Than Bombs	Իզաբել
2015	Սիրո հովիտը	Valley of Love	Իզաբել
2016	Ապագա	L'avenir	Նատալի
2016	Նա	Elle	Միշել
2016	Սուտ խոստովանություններ	Les fausses confidences	Արամինտա
2016	Հիշողություններ	Souvenir	Լիլիան, Լաուրա
2017	Կլերի ֆոտոխցիկը	La caméra de Claire	Կլեր
2017	Հեփի-էնդ	Happy End	Աննա Լոուրեն

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իզաբել Յուպպեր» հոդվածին։