Լույսի արագություն
Լույսի արագությունը վակուումում էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածման բացարձակ մեծությունն է։ Ֆիզիկայում այն ընդունված է նշանակել լատին․՝ «c» տառով։ Լույսի արագությունը վակուումում հիմնարար հաստատուն է՝ անկախ հաշվարկման իներցիալ համակարգի ընտրությունից։ Այն վերաբերում է հաստատունների այն դասին, որոնք բնութագրում են ոչ թե պարզապես մարմիններ կամ դաշտեր, այլ տարածության և ժամանակի հատկություններն ընդհանուր առմամբ։ Լույսի արագությունը համարվում է մասնիկների շարժման և փոխազդեցությունների տարածման սահմանային արագությունը։
| Արագության չափման միավորը | Թվային արժեքը |
|---|---|
| Մետր/վայրկյան | 299 792 458 |
| Կիլոմետր/ժամ | 1, 08 մլրդ |
| Մղոն/ժամ | 671 մլն |
| Պլանկի միավոր | 1 |
Վակումում
խմբագրելԼույսի արագության առավել ճշգրիտ չափումը էտալոնային մետրի հիման վրա անցկացվել է 1975 թ., որով ստացված տվյալը 299 792 458 ± 1, 2 մ/վ է։ Այժմ լույսի արագության չափման ամենաճշգրիտ մեթոդները հիմնվում են լույսի կամ այլ էլեկտրամագնիսական ճառագայթման ալիքի երկարության և հաճախության անկախ սահմանումների վրա՝ հաշվարկելով ըստ = արտահայտության[1]։
Ներկայումս համարվում է, որ լույսի արագությունը վակուումում հիմնարար ֆիզիկական հաստատուն է, որն ըստ սահմանման ճշգրիտ հավասար է 299 792 458 մ/վ կամ 1 079 252 848, 8 կմ/ժ։ Արժեքի ճշտությունը պայմանավորված է Միավորների միջազգային համակարգում մետրի սահմանումով. ըստ դրա՝ մետրը այն հեռավորությունն է, որն անցնում է լույսը վակուումում 1/299 792 458 վայրկյան ժամանակահատվածում[2]։ Մեծ ճշտություն չպահանջվող հաշվարկների համար գործածական է 300 000 000 մ/վ (3×108 մ/վ) արժեքը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Сажин М. В., Скорость света, , Физика космоса. Маленькая энциклопедия, год=1986, ст. 783,
- ↑ ГОСТ 8.417-2002. Չափման միավորների որոշման պետական համակարգ Արխիվացված 2012-11-10 Wayback Machine(ռուս.)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 682)։ 
|