Խրիստո Վակարելսկի
Խրիստո Տոմով Վակարելսկի (բուլղար․՝ Христо Томов Вакарелски, 15 դեկտեմբերի, 1896, Մոմինա Կլիսուրա, Պազարջիկի մարզ, Բուլղարական իշխանություն - 25 նոյեմբերի, 1979, Սոֆիա, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետություն), բուլղարացի ազգագիր և բանահավաք, պրոֆեսոր։
Խրիստո Վակարելսկի բուլղար․՝ Христо Вакарелски | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 15, 1896 կամ 1896[1][2][3] Մոմինա Կլիսուրա, Բուլղարիայի իշխանություն |
| Մահացել է | նոյեմբերի 25, 1979 կամ 1979[1][2][3] Սոֆիա, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետություն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Բուլղարիա |
| Մասնագիտություն | ազգագրագետ, բանասեր, ազգագրագետ, դպրոցի ուսուցիչ, բանահավաք և սլավոնագետ |
| Հաստատություն(ներ) | Ազգագրական ինստիտուտ և թանգարան |
| Անդամակցություն | Բուլղարիայի աշխարհագրական ընկերություն և Polish Ethnological Society? |
| Ալմա մատեր | Սոֆիայի համալսարան (1923) |
| Գիտական աստիճան | պրոֆեսոր |
| Տիրապետում է լեզուներին | բուլղարերեն[4][5][6] և լեհերեն |
| Պարգևներ | |
 Hristo Vakarelski Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԽրիստո Վակարելսկին ծնվել է 1896 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Մոմինա Կլիսուրա գյուղում (ներկայում՝ Բուլղարիայի Պազարջիկի մարզում)։ Սովորել է Պազարջիկ քաղաքի միջնակարգ դպրոցում։ 1919 թվականից մինչև 1923 թվականը սովորել է Սոֆիայի համալսարանի «սլավոնական բանասիրություն» բաժնում։ Համալսարանում կրթությունն ավարտելուց հետո որպես ուսուցիչ աշխատել է Պանագյուրիշտե, Ռոման և Սամոկով բնակավայրերում։ 1925-1927 թվականներին շարունակել է ուսումը «սլավոնական ազգագրություն» մասնագիտությամբ։
1927 թվականից մինչև 1940 թվականը Խրիստո Վակարելսկին աշխատել է Սոֆիայի Ազգագրության ազգային թանգարանում (ներկայում՝ Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի Ազգագրության ինստիտուտ և թանգարան)[7]։ Թանգարանում աշխատելու ընթացքում նա Հելսինկիում կազմակերպել է բուլղարական ազգագրության խոշոր ցուցահանդես, որ անցկացվել է 1937 թվականի նոյեմբերի 24-ից մինչև դեկտեմբերի 12-ը և մեծ արձագանք է ստացել ֆիննական մամուլում։ 1941-1944 թվականներին Խրիստո Վակարելսկին եղել է Սկոպյեի Ազգային թանգարանի տնօրեն։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո նա վերադարձել է Սոֆիայի Ազգագրության ազգային թանգարան և դարձել նրա տնօրենը։ Աշխատել է այնտեղ մինչև 1962 թվականը, հիմնադրել է Բուլղարիայի բնագիտական-գիտական միությունը և դարձել է նրա նախագահը։ Իր գործունեության համար 1965 թվականին Խրիստո Վակարելսկին արժանացել է Հերդերի մրցանակի։
Խրիստո Վակարելսկին մահացել է 1979 թվականի նոյեմբերի 25-ին Սոֆիայում։
Գիտական գործունեություն
խմբագրելԲուլղարիայի մշակույթի ուսումնասիրության շնորհիվ Խրիստո Վակարելսկին դարձել է 20-րդ դարի բուլղարացի ամենահայտնի ազգագրագետներից ու բանահյուսագետներից մեկը։ Նա զբաղվել է նաև լայն իմաստով բանահյուսությամբ՝ չսահմանափակվելով միայն բանասիրությամբ[8]։ Խրիստո Վակարելսկին մասնավորապես զբաղվել է բուլղարական ժողովրդական երգերի հավաքմամբ[9], ինչպես նաև ուսումնասիրել է ժողովրդական ավանդույթներն ու սովորույթները, որոնց արմատները գալիս են ոչ միայն քրիստոնեական, այլև անտիկ մշակույթից[10]։ Խրիստո Վակարելսկին առաջիններից մեկն է եղել, որ նկարագրել է բուլարական ազգային տարազի առանձնահատկություններն ու նրանում օգտագործված խորհրդանիշները[11]։
Գիտական աշխատություններ
խմբագրել- Из веществената култура на българите (1930)
- Бит и език на малоазийските българи (1935)
- Понятия и представи за смъртта и душата. Сравнително фолклорно проучване (1939)
- Български празнични обичаи (1943)
- Въпросник-упътване за събиране на етнографски материали (1946)
- Ковано желязо (համահեղինակությամբ, 1957)
- Български народни обичаи (1960)
- Добруджа. Материали към веществената култура на българите през периода на капитализма (1964)
- Етнография на България (1974, 1977, 2007; 1965 - լեհերեն, 1969 - գերմաներեն)
- Моят път към и през етнографията (հետմահու, 2002)
Պատկերասրահ
խմբագրել
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Trove — 2009.
- ↑ 2,0 2,1 Swartz A. Open Library — 2007.
- ↑ 3,0 3,1 Catalogue of the Academy of Athens Library (հուն.)
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ Денисов П. В. Этнокультурные параллели дунайских болгар и чувашей / авт. предисл. И. Д. Кузнецов. — Чебоксары: Чуваш. кн. изд-во, 1969. — 176 с.: рис. (ռուս.)
- ↑ Psytribe — сообщество любителей музыки psychedelic trance, goa и chill-out Արխիվացված 2017-09-12 Wayback Machine (ռուս.)
- ↑ ЗЕМЦОВСКИЙ Изалий Иосифович. МЕЛОДИКА КАЛЕНДАРНЫХ ПЕСЕН (ռուս.)
- ↑ Архим. Павел Стефанов (ռուս.)
- ↑ Символика традиционного болгарского костюма (ռուս.)
Գրականություն
խմբագրել- Динеков, Петър. Христо Вакарелски, Известия на Етнографския институт с музей, 3 1965, с.5-15
- Кръстанова, Киприяна. Христо Вакарелски. Избрани библиографски материали. Известия на Етнографския институт с музей, 3 1965, с. 17-26
- Сборник в чест на Христо Вакарелски, С. 1979
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Խրիստո Վակարելսկու կենսագրությունը (բուլղ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խրիստո Վակարելսկի» հոդվածին։ |