Կադմոս (առասպելական հերոս)

Կադմոս;
	Կադմոս (առասպելական հերոս)
Տեսակ	Հին հունական դիցաբանության կերպար և legendary founder?
Դիցաբանություն	Հին հունական
Սեռ	արական
Կյանքի ժամանակաշրջան	հելլենիստական
Հայր	Ագենոր
Մայր	Տելեֆասսա
Քույր/Եղբայր	Կիլիկոս, Եվրոպա, Ֆենիքս և Էլեկտրա
Ամուսին	Հարմոնիա
Զավակներ	Պոլիդորուս, Սեմելե, Ինո, Ագավա (Կադմոսի դուստր), Իլիրիոս և Ավտոնոե
Թաղման վայր	Heroon of Cadmos son of Agenor in Sparta?
	Cadmus Վիքիպահեստում

Կադմոս (հին հունարեն՝ Κάδμος), հին հունական առասպելական հերոս^[7]։ Փյունիկիայի Սիդոն քաղաքի Ագենովրոս^[8] թագավորի որդին, Կիլիկոսի, Փյունիկսի և Եվրոպայի եղբայրը։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կադմոս (այլ կիրառումներ)

Առասպելաբանություն

Կադմոսը և Վիշապ հրեշը

Փյունիկյան արքա Ագենորի (կամ Ագրիոպի^[9]), Եվրոպայի, Կիլիկիայի, ֆենիքսի եղբայրը։ Օգնել է աստվածներին մարտնչել Տիփոնի դեմ^[10]։ Ըստ հայտնի առասպելի, երբ ցլի կերպարանք առած Զևսը առևանգել է Եվրոպային,Ագենորը որդիներին ուղարկել է նրան փնտրելու՝ պահանջելով առանց նրա չվերադառնալ։ Քրոջը որոնող եղբայրներից երկուսը իրենց անուններով հիմնել են Փյունիկիայի և Կիլիկիայի թագավորությունները։ Սակայն Դելփյան պատգամախոս Ապոլոնը Կադմոսին կոչ է անում չանհանգստանալ Եվրոպայի համար^[11]։ Եվ Կադմոսը, Դելփիքի պատգամախոսի հրամանով, գնացել է Բեովտիա, սպանել այդ կողմերի տիրակալ Վիշապ հրեշին՝ Արեսի որդուն, հիմնել Կադմեա միջնաբերդը, որի շուրջը հետագայում ծաղկել է Թեբե քաղաքը։ Արեսի որդու սպանության համար Կադմոսը ութ տարի ծառայել է Արեսին, ապա հռչակվել Կադմեայի թագավոր։ Զևսը Կադմոսին ամուսնացրել է Արեսի և Աֆրոդիտեի դուստր Հարմոնիայի հետ։ Ծերության տարիներին Կադմոսն և Հարմոնիան բնակվել են Իլլիրիայում՝ իբր կերպարանափոխվելով վիշապների։ Կադմոսի անվան հետ է կապվում փյունիկյան գրի ներմուծումը Հունաստան։

Ըստ մեկ այլ առասպելի, Կադմոսի որդի Ակտեոնը համարձակվել է խախտել որսորդության ու կենդանիների դիցուհի Արտեմիսի անդորրը, ինչի համար սպանվել է^[12]։

Հունական առասպելը Կադմոսին են վերագրում այբուբենի ստեղծումը^[13]։ Արևելքից Հունաստան նավարկելիս նա կանգ է առել Սանտորին կղզում և թողել այդտեղ իր մի քանի ուղեկիցներին։ Հետագայում այս կղզի է գալիս Թերասը, ում պատվին և կոչվել է կղզին։ Հենց այստեղ՝ Թերասում էլ գտնվել է ամենահին (Ք․ա․ XVIII) հունական գրերը։ Կադմոսի պատվին կոչվել են քիմիական կադմիում տարրը և Յուպիտերի արբանյակի Կադմուս գիծը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Любкер Ф. Cadmus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 228—229.
↑ Любкер Ф. Agenor (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 45—46.
↑ ^3,0 ^3,1 А. Щ. Кадм (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIIIа. — С. 877—878.
↑ Любкер Ф. Cilix (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 286.
↑ Любкер Ф. Polydorus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1076.
↑ Παυσανίας 3.15.8 // Հունաստանի նկարագրություն (հին հունարեն.)
↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.607, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.264-265
↑ Геродот. История IV 147; Софокл. Царь Эдип 267; Еврипид. Финикиянки 5; Вакхилид. Эпиникии XIX 46; Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 1182
↑ Аполлодор. Мифологическая библиотека. Книга III
↑ Нонн. Деяния Диониса I 508—535
↑ Аполлодор. Мифологическая библиотека. Книга III
↑ Ն. Կուն, Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները (I), Երևան, «Սովետական գրող», 1979 — 43, էջեր 43 — 589 էջ. — 20000 հատ։
↑ Широков О.С. История греческого языка. М., 1983, с.18.

Գրականություն

Vian, F. Les origines de Thébes: Cadmos et les Spartes. Paris, 1963.
Janakieva, S. Lе Mythe de Cadmos et l’aire ethnolinguistique paleobalkanique. — Thracia, 11, 1995. Studia in honorem Alexandri Fol.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կադմոս (առասպելական հերոս)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 154)։

[_06d721588ab75c8f-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Любкер Ф. Cadmus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 228—229.

[_981178a147fffa79-2] Любкер Ф. Agenor (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 45—46.

[_a292fa1a17bd5c48-3] 3,0 ^3,1 А. Щ. Кадм (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIIIа. — С. 877—878.

[_426ea7970ab83e98-4] Любкер Ф. Cilix (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 286.

[_9e4a6651c945e4b9-5] Любкер Ф. Polydorus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1076.

[_0e27f92bc30b2762-6] Παυσανίας 3.15.8 // Հունաստանի նկարագրություն (հին հունարեն.)

[7] Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.607, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.264-265

[8] Геродот. История IV 147; Софокл. Царь Эдип 267; Еврипид. Финикиянки 5; Вакхилид. Эпиникии XIX 46; Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 1182

[9] Аполлодор. Мифологическая библиотека. Книга III

[10] Нонн. Деяния Диониса I 508—535

[11] Аполлодор. Мифологическая библиотека. Книга III

[12] Ն. Կուն, Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները (I), Երևան, «Սովետական գրող», 1979 — 43, էջեր 43 — 589 էջ. — 20000 հատ։

[13] Широков О.С. История греческого языка. М., 1983, с.18.

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]