Կալցիումի կարբոնատ

Կալցիումի կարբոնատ, քիմիական բանաձևը՝ CaCO₃, ածխաթթվի կալցիումական աղ է։ Բնության մեջ առաջացնում է երկու միներալ՝ կալցիտ և արագոնիտ, որոնք տարբերվում են իրենց բյուրեղային կառուցվածքով։ 900 °C-ից բարձր տաքացնելիս քայքայվում է՝ CaCO₃ → CaO + CO₂ (կրի ստացման եղանակ)։ Վատ է լուծվում ջրում, լավ՝ թթուներում։

Կալցիումի կարբոնատ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Ավանդական անվանում	կալցիումի կարբոնատ
Քիմիական բանաձև	CaCO₃
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակ	պինդ սպիտակ բյուրեղներ
Մոլային զանգված	100.0869 գ/մոլ
Խտություն	2,7 ± 0,1 գ/սմ³ և 2,95 ± 0,01 գ/սմ³ գ/սմ³
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան	(կալցիտ) 825 °C, (արգոնիտ) 1339 °C
Կազմալուծման ջերմաստիճան	2442 ± 1 ℉, 1517 ± 1 ℉ և 825 °C
Տրոհման ջերմաստիճան	900−1000 °C
Գոլորշու ճնշում	0 ± 1 mm Hg
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջրում	(25 °C) 0.00015 գ/100 մլ
pKa	9
Բեկման ցուցիչ	1,6
Բյուրեղային կառուցվածք	եռանկյունային բյուրեղային համակարգ
Դասակարգում
CAS համար	471-34-1
PubChem	10112, 516889
EINECS համար	207-439-9
SMILES	C(=O)([O-])[O-].[Ca+2]
ЕС	207-439-9
RTECS	FF9335000
ChEBI	9708
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Բնական կալցիումի կարբոնատ (կրաքար, մարմար) կիրառվում է որպես շինանյութ, կավիճը (աղացած կալցիումի կարբոնատ)՝ որպես լցոն ռետինե խառնուրդների, թղթի, լինոլեումի համար։ Ավելի փափուկ ու նուրբ նյութը (նստեցրած կալցիումի կարբոնատ), որ ստացվում է CaCl₂-ի և Na₂CO₃ փոխազդեցությունից, օգտագործվում է ատամի փոշու, կոսմետիկ միջոցների և այլ նյութերի արտադրության մեջ։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կալցիումի կարբոնատ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 185)։