Կրեսսիդա (արբանյակ)
Կրեսսիդա (անգլ.՝ Cressida), Ուրան մոլորակի արբանյակն է, հայտնաբերվել է «Վոյաջեր-2» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա 1986 թվականի հունվարի 9-ին։ Այն սկզբում ստացել է S/1986 U 3 ժամանակավոր անվանում[6]։ Հետագայում այն անվանվել է Շեքսպիրի Տրոիլոս և Կրեսիդա պիեսի հերոսուհու անունով։ Այն նույնպես անվանվում է Ուրան IX[7]:
.png) Կրեսսիդա (S/1986 U 3; Ուրան IX) | |
|---|---|
 «Վոյաջեր-2» ԱՄԿ-ի լուսանկարը | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Հայտնաբերվել է | 9 հունվար 1986 թ. (Սթիվեն Սիննոտ / «Վոյաջեր-2»-ի կողմից) |
| Հեռավորությունը Ուրանից | 61 766,730 ± 0,046 կմ[1] |
| Ուղեծրային տվյալներ | |
| Մեծ կիսաառանցք | 61 766,730 ± 0,046 կմ[1] |
| Էքսցենտրիսիտետ | 0,00036 ± 0,00011[1] |
| Սիդերիկ պարբերություն | 0,463569601 ± 0,000000013 օր[1] |
| Թեքվածություն | 0,006 ± 0,040° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)[1] |
| Ֆիզիկական հատկանիշներ | |
| Շառավիղ | 92 × 74 × 74 կմ (41 ± 2 կմ)[2] |
| Հասարակածային շառավիղ | 39,8 ± 2 կմ[2][3][4] |
| Մակերևույթի մակերես | ~20 000 կմ² |
| Ծավալ | ~260 000 կմ³ |
| Զանգված | ~3,4 × 1017 կգ |
| Միջին խտություն | ~1,3 գ/սմ³ ենթադրված[3] |
| Հասարակածային մակերևութային ձգողություն | ~0,013 մ/վ² |
| 2-րդ տիեզերական արագություն | ~0,034 կմ/վ |
| Պտույտի պարբերություն | Սինքրոն[2] |
| Առանցքի թեքում | 0,0°[2] |
| Ալբեդո | 0,08 ± 0,01[5] |
| Մթնոլորտային տվյալներ | |
| Մթնոլորտի ջերմաստիճան | 64 Կ (−209 °C) |
Կրեսսիդան պատկանում է Պորցիայի խմբին, որի մեջ նույնպես ներառված են Բիանկան, Դեզդեմոնան, Ջուլիետը, Պորցիան, Ռոզալինդան, Կուպիդոնը, Բելինդան և Պերդիտան[5]։ Այս արբանյակները ունեն նման ուղեծրեր և ֆոտոմետրիկ առանձնահատկություններ[5]։ Բացի նրա ուղեծրից[1], 41 կմ շառավղից[2], և 0,08 մեծությամբ երկրաչափական ալբեդոյից[5] այս արբանյակի մասին այլևս ոչինչ հայտնի չէ։
Վոյաջեր-2 կայանի կատարած լուսանկարների վրա Կրեսսիդան երևում է որպես երկարուկ մարմին, որի հիմնական առանցքը ուղղված է դեպի Ուրանը։ Կրեսսիդայի երկարության և լայնության հարաբերությունը կազմում է 0,8 ± 0,3[2]: Մակերևույթի գույնը գորշ է[2]։
Կրեսսիդան կարող է բախվել Դեզդեմոնային մոտակա 100 միլիոն տարիների ընթացքում[8]։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Ջակոբսոն, Ռ. Ա. (1998). «Ուրանի ներքին արբանյակների ուղեծրերը դիտարկված Հաբլ տիեզերական աստղադիտակով և Վոյաջեր 2 կայանից». Աստղագիտական ամսագիր. 115 (3): 1195–1199. Bibcode:1998AJ....115.1195J. doi:10.1086/300263.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Կարկոշկա, Երիկ (2001). «Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.
- ↑ 3,0 3,1 «Մոլորակների արբանյակների ֆիզիկական տվյալները». ՌՇԼ (Արեգակնային համակարգի դինամիկան). 2008 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ Ուիլիամս, Դևիդ Ռ. (2007 թ․ նոյեմբերի 23). «Ուրանի արբանյակների տվյալները». ՆԱՍԱ (Ազգային տիեզերական գիտական տվյալների կենտրոն). Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Կարկոշկա, Էրիկ (2001). «Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 51–68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.
- ↑ Սմիթ, Բ. Ա. (1986 թ․ հունվարի 27). «Ուրանի արբանյակները և օղակները». ՄԱՄ թերթիկ. 4168. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները». Մոլորակների անվանումների լրատու. ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն. 2006 թ․ հուլիսի 21. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 6-ին.
- ↑ Դունկան, Մարտին Ջ.; Լիսաուեր, Ջեք Ջ. (1997). «Ուրանի արբանյակների համակարգի ուղեծրային հաստատունությունը». Իկարուս. 125 (1): 1–12. Bibcode:1997Icar..125....1D. doi:10.1006/icar.1996.5568.