Հայկաձոր (Շիրակի մարզ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հայկաձոր (այլ կիրառումներ)

Հայկաձոր , գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, մարզկենտրոնից 37 կմ հարավ-արևմուտք, Ախուրյան գետի ձախ կողմում։ Նախկինում ունեցել է Կարմիր վանք, Կզըլքիլիսա Մեծ, Ղզըլքիլիսա, Ղոշավանք, Ղոշավանք Նոր, Ղուշավանք անվանումները։ Հայկաձոր է վերանվանվել 1950 թ-ին։ Տեղադրված է Գյումրի-Երևան ավտոմայրուղու ձախ կողմում։ Նախկինում մտել է Երևանի նահանգի Ալեքսանդրապոլի գավառի մեջ։

Գյուղ
Հայկաձոր
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ՇիրակիՇիրակի մարզ|Շիրակի
Համայնք	Շիրակի մարզ և Անիի շրջան
Գյուղապետ	Գևորգ Սարգսյան
Այլ անվանումներ	Ղոշավանք
Մակերես	30.2 կմ²
ԲԾՄ	1450 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	542 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Հայկաձոր (Շիրակի մարզ) (Հայաստան)
Հայկաձոր Վիքիպահեստում

Կլիմա

Կլիման բարեխառն լեռնային է, ձմեռը տևական, ցուրտ, հաստատուն ձնածածկույթով։ Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են ձնաբքերը և սառնամանիքները։ Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ։ Տարեկան տեղումների քանակը 500-600 մմ։

Բնակչություն

Գյուղի նախնիների մի մասը 1829-1830 թթ. գաղթել են Մուշի, Բասենի, Մանազկերտի և Բուլանըխի շրջաններից 1829-1830 թթ։ Հնում այստեղ բնակվել են նաև հույներ։ Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների համայնքը 2013 թ-ի հունվարի 1-ի դրությամբ ունեցել է 450 մարդ։ Սեռային կազմում տղամարդիկ և կանայք ունեն նույն համամասնությունը՝ կազմելով 50-ական տոկոս։ Տարիքային խմբերը բաշխված են հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 34%, աշխատունակներ՝ 52%, հետաշխատունակներ՝ 14%։ Ունի 49 տնտեսություն։ Ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։

Հայկաձորի ազգաբնակչության փոփոխությունը.

Տարի	1831	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	152	1052	840	856	596	483	413	557	474	380

Գյուղատնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 1000 հա։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, արոտավայրեր, կազմելով համապատասխանաբար 253 և 1459 հեկտար։ Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը երկրագործությունն է։ Զբաղվում են նաև խոշոր եղջերավոր անասնաբուծությամբ, թռչնաբուծությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Գյուղի դիմաց, Ախուրյանի աջ ափին է գտնվում Հոռոմոսի վանքը, որի թուրքերեն անունից առաջացել է գյուղի նախկին անունը՝ Ղոշավանք, պահպանվել են Սարգիս եպիսկոպոսի կառուցած Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին (985 թ.), որը վերանորոգվել է 13-րդ դարում և հիշատակվում է նաև իբրև վանք և «Կարմիր» վանքը (V-XX դդ.)։ Նախկին գյուղը տեղադրված է այժմյանից 300-400 մ հարավ-արևմուտք։

Տես նաև

• Հայկաձորի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)

Արտաքին հղումներ

Հայկաձոր (Շիրակի մարզ) էջը Վիքիպահեստում

• Հայկաձոր գյուղի էջը CAA կայքում Արխիվացված 2011-08-20 Wayback Machine
• Հայկաձոր գյուղի մասին Armeniapedia.org կայքում
• Հայկաձոր գյուղի մասին Ankakh.com կայքում(չաշխատող հղում)