Ղուբա (քաղաք)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կուբա (այլ կիրառումներ)
Ղուբա (ադրբ.՝ Quba, եբր.-թաթ.՝ Qybə), քաղաք ներկայիս Ադրբեջանական Հանրապետությունում, Ղուբայի շրջանի վարչական կենտրոն։ Գուբան գտնվում է Բաքուից 168 կմ հեռավորության վրա, Մեծ Կովկասի հյուսիս-արևելյան լանջերին, ծովի մակարդակից 600 մետր բարձրության վրա։ Բնակչությունը՝ ▲23 900 մարդ (2012)։
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Ղուբա | ||
| ադրբ.՝ Quba | ||
 Ղուբայի կենտրոնական փողոցը | ||
| Երկիր |  Ադրբեջան | |
| Շրջան | Ղուբայի շրջան | |
| Համայնք | Guba District? | |
| Հիմնադրված է | XV դար թ. | |
| Տվյալ կարգավիճակում | 1960 թվականից | |
| ԲԾՄ | 11±1 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Ադրբեջաներեն | |
| Բնակչություն | 35 220 մարդ (2013[1]) | |
| Կրոնական կազմ | Շիա իսլամ | |
| Ժամային գոտի | UTC+4, ամառը UTC+5 | |
| Հեռախոսային կոդ | +994 23 | |
| Փոստային ինդեքս | AZ 4000 | |
| Փոստային դասիչ | AZ 4000 | |
| Ավտոմոբիլային կոդ | 40 AZ | |
| ||
Պատմություն
խմբագրելՔարլ վոն Փրուներ, որը տեղեկատվություն է տալիս Կովկասյան Ալբանիայի մասին նշում է, որ հին աղբյուրներում, հին քաղաքի Ֆիրուզ Ղուբադ քաղաքի վերցվեց անունը Սասանյան քանոն Կավադ I անունից[2]։ Դերբենտի մոտ գտնվող այս հին քաղաքը, հավանաբար, եղել է ժամանակակից Ղուբայի տարածքում։ 16-րդ դարում Ղուբան մեծ տարածք էր, որը ներառում էր բազմաթիվ գյուղեր[3]։ Մասութ իբն Նամդառ, նշում է Ղավադան գյուղի անունը աղբյուրներում։ Գուցե, այս վայրը հին Կուբայի տարածքն է[4]։ XVIII դարի կեսերին ստեղծվեց Ղուբա խանություն։ Դրա կենտրոնը Խուդաթն էր, իսկ հետո `Գուբա։ Ղուբայի խանությունը ամրացվեց Ֆատալի Խանի (1758-1789 թթ.) օրերում։ 1806 թ.-ին Ղուբայի խանությունը միացվել է Ռուսաստանին։ 1840 թվականին Ղուբան, ընդգրկվել է Դերբենտ նահանգում, իսկ 1860 թվականին, Բաքվի նահանգում։ 1930 թվականին Գուբան դարձավ Ադրբեջանի վարչական շրջաններից մեկը[5]։
Աշխարհագրություն
խմբագրել
Ղուբան գտնվում է Մեծ Կովկասի հյուսիս-արևելյան լանջերին։ Հյուսիս-արևելյան մասում կա Գուսարյան դաշտավայր և Սամուր-Դիվիչի դաշտավայր։ Տարածաշրջանում կան Գիզիլկայա (3726 մ), Բաբադաղ (3629 մ), Շախնազար (2874 մ) լեռները։
Կլիմա
խմբագրելՂուբայի կլիման լեռնային է՝ համեմատաբար մեղմ ամառով և ցրտաշունչ ձմեռով։ Կլիման չափավոր է հարթավայրերում և լեռնային շրջաններում, իսկ լեռներում `ցուրտ։ Ձմեռը ձյունառատ է ու ցրտաշունչ և դեկտեմբեր ամսից ձգվում է մինչև մարտը ներառյալ։ Գարունը զով է։ Ամառը տաք է և տևում է հունիսից մինչև սեպտեմբեր։ Օդի նվազագույն ջերմաստիճանը զրոյից իջնում է մինչև -14 °C, Ամռանը ջերմաստիճանը բարձրանում է մինչև 23 ° C: Տարեկան տեղումները միջին հաշվով կազմում են 500-900 մմ։
Բնակչություն
խմբագրելԲնակչության մեծ մասը ադրբեջանցիներն են։ Ապրում են նաև լեզգիներ, հրեաներ, ռուսներ, քրդեր։ 1885 թ. ուներ 13.412: Ըստ 2013 թ. անցկացված մարդահամարի պաշտոնական արդյունքների՝ քաղաքի բնակչության թիվը կազմում է 35220 մարդ[1]։
Պատկերասրահ
խմբագրել- Ղուբայի բնույթը
-
Բազարտյուզու լեռը -
Բազառյուրդ լեռը -
Գաչրաշի անտառը Ղուբայում -
Բուդուկ գյուղ Ղուբայում -
Ղուբա-Թանգաալթի -
Ղուբա -
Խընալուկ -
Ղուբա
Ծանոթագրություններ
խմբագրել | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ղուբա (քաղաք)» հոդվածին։ |