Մարտունի (քաղաք, Գեղարքունիքի մարզ)

Մարտունի
Քաղաք
	Մարտունի
	Մարտունու համայնապատկեր
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Գեղարքունիքի մարզ
Համայնք	Գեղարքունիքի մարզ, Նոր Բայազետի գավառ և Մարտունու շրջան
Քաղաքապետ	Հովիկ Հովեյան
Հիմնադրված է	1830 թ.
Մակերես	10 կմ²
ԲԾՄ	1510±1 մետր
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	12 500 մարդ (2015)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 (262)
Փոստային դասիչ	1401, 1402
	Մարտունի (քաղաք, Գեղարքունիքի մարզ) (Հայաստան)
	Մարտունի (քաղաք, Գեղարքունիքի մարզ) (Գեղարքունիքի մարզ)
	Մարտունի Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մարտունի (այլ կիրառումներ)

Մարտունի, քաղաք Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 1950 մ բարձրության վրա։ Իր անունն ստացել է հայ հեղափոխական Ալեքսանդր Մյասնիկյանի պատվին, ում ծածկանունը Մարտունի էր^[2]։

Աշխարհագրություն

Քաղաքը գտնվում է Սևանա լճի հարավ-արևմուտքում՝ Երևանից 126 կմ հեռավորության վրա։ Հյուսիսում՝ լճի և քաղաքի միջև տարածվում է սոսիների, ուռենիների և եղևնիների անտառը։ Հարավում՝ Վարդենյաց լեռնանցքի ուղղությամբ, գտնվում է Վարդենիսի լեռնաշղթան։ Ամառվա երեք ամիսներն արևոտ են, գարունն ու աշունը՝ մեղմ^[2]։

Պատմություն

Ըստ ավանդության՝ Մարտունու տեղում աղբյուր է եղել, և բնակիչները շատ խնայողաբար են օգտագործել ջուրը։ Մի անգամ Ծովինար անունով մի նորահարս պատահաբար բաց է թողնում ջրի ծորակը, և մինչև լույս աղբյուրի ջուրը հոսելով՝ լիճ է դառնում։ Առավոտյան աղբյուր այցելող առաջին կինը տեսնում է լիճը, անիծում ջուրը բացողին, և հարսը քարե արձան է դառնում։ Այդպես ստեղծվում են լիճը և փոքրիկ գյուղը լճի ափին^[2]։

Մշակույթ

Մարտունու պատկերասրահ

Մարտունու պատկերասրահը Հայաստանի ազգային պատկերասրահի մասնաճյուղն է, որտեղ ներկայացված են սոցիալական ռեալիզմին վերաբերող կտավներ, ինչպես նաև տեղի նկարիչների աշխատանքներ։ Այս պատկերասրահում կարելի է տեսնել մի ծառի կոճղի՝ խաչքարով, որը գտել են ծառի մեջից։ Տեղի բնակիչների պնդմամբ՝ այդտեղից դուրս հորդող էներգիայի շնորհիվ խաչքարը կարող է երազանքներ իրականացնել^[2]։