Մկներ
| Մկներ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Անտառային մուկ (Apodemus sylvaticus) | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Muridae
Illiger, 1811
| ||||||||||||
|
Մկներ (լատին․՝ Muridae), կաթնասունների դասի կրծողների ընտանիք։ Ներառում է շուրջ 1500 կենդանիներ, որոնք դասակարգվում են 7 ընտանիքներում՝
- մկնայիններ,
- համեստերայիններ,
- նեզոմիդայիններ,
- ճագարամկնայիններ,
- կուրամկնայիններ,
- մկնանման համստերներ
- փշաքնամոլներ։
Մկնաիների դասում են 5 ենթաընտանիքներում, որոնցից նշանավոր են մկները և ավազամկները։ Մկնայիները տարածված են բոլոր աշխարհամասերում։ Մեծ մասը բնակվում է գետնափոր բներում։ Սնվում են սերմերով, երբեմն միջատներով և փոքր կաթնասուներով։ Մկնայիների նշանավոր ներկայացուցիչներ են անտառային և դաշտային մկները։
Հանդիպում են համարյա ամեն տեղ, ա ևադարձային և մերձարադարձային անտառներում. տարվել են Հյուսիսային ու Հարավային Ամերիկա, նաև շատ կղզիներ։
Արտաքին տեսք
խմբագրելՄարմնի երկարությունը 5 սմ-ից 48 սմ (Phloeomys cumingi)։ Պոչը երկար է, հաճախ՝ մերկ։ Ապրում են գետնափոր բներում։
Բազմացում և զարգացում
խմբագրելԲազմանում են տաք եղանակին (տարին մինչև 6 անգամ), բնակարաններում՝ ամբողջ տարին։
Սննդառություն
խմբագրելՍնվում են միջատներով, բուսական և կենդանական մնացորդներով։
Կենսակերպ
խմբագրելԱկտիվ են մթնշաղին և գիշերը։ Մարդու և ընտանի կենդանիների մի շարք վտանգավոր հիվանդությունների հարուցիչների տարածողներ են։ Մեծ վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը, անտառային և պահեստային տնտեսություններին։ Սպիտակ տեսակներն օգտագործվում են որպես լաբորատոր կենդանիներ։
Տեսակներ
խմբագրելՏնային մուկ
խմբագրելՏնային մուկը (լատին․՝ Mus musculus) տարածված է ամբողջ աշխարհում, չի բնակվում միայն Արկտիկայում, Անտարկտիդայում և բարձրալեռնային շրջաներում։ Ունի 5 ենթատեսակ։ Տնային մուկը կապված է մարդու հետ, տարածված է հատկապես մարդկանց բնակավայրերում։ Անապատային շրջաներում ապրում է օազիսների և ջրավազանների հարևանությամբ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
|
Ընթերցե՛ք «մկներ» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկներ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկներ» հոդվածին։ |