Նորայր Առաքելյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Առաքելյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Նորայր Հունանի Առաքելյան (հուլիսի 17, 1936[1][2], Մեղրաշեն, Արթիկի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2] - դեկտեմբերի 28, 2023[3], Երևան, Հայաստան), հայ մաթեմատիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1971), պրոֆեսոր (1989), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1990, թղթակից անդամ՝ 1974)[6]: Հիմնական հետազոտությունների բնագավառներն են կոմպլեքս անալիզ և մոտավորությունների տեսություն։ ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (2003)։
Նորայր Առաքելյան | |
---|---|
Ծնվել է | հուլիսի 17, 1936[1][2] Մեղրաշեն, Արթիկի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2] |
Մահացել է | դեկտեմբերի 28, 2023[3] (87 տարեկան) Երևան, Հայաստան |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Հայաստան |
Ազգություն | հայ |
Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս |
Հաստատություն(ներ) | Հայաստանի ԳԱԱ մաթեմատիկայի ինստիտուտ և Երևանի պետական համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | համապարփակ վերլուծություն |
Պաշտոն(ներ) | ռեկտոր |
Անդամակցություն | ՀՀ ԳԱԱ |
Ալմա մատեր | Երևանի պետական համալսարան (1958)[1] և ՌԳԱ Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտ[4] |
Կոչում | պրոֆեսոր |
Գիտական աստիճան | ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1970) |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն[5], հայերեն և ռուսերեն |
Գիտական ղեկավար | Մխիթար Ջրբաշյան |
Եղել է գիտական ղեկավար | Անուշ Յավրյան[4], Ռուբեն Սահակյան[4], Արամ Հակոբյան[4], Գրիգոր Բարսեղյան[4], Լևոն Տեր-Իսրայելյան[4], Հասմիկ Բալաքյան[4], Ռուբեն Ավետիսյան[4], Աշոտ Ներսիսյան[4] և Սարգիս Ալեքսանյան[4] |
Հայտնի աշակերտներ | Արշակ Պետրոսյան և Վալերի Մարտիրոսյան[4] |
Պարգևներ |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է Արթիկի շրջանի Մեղրաշեն գյուղում (Հայկական ԽՍՀ)։ 1954-1958 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ֆակուլտետում։ 1989 - 1991, 1997-2006 թթ. եղել է ՀՀ ԳԱԱ մաթեմատիկայի ինստիտուտի տնօրեն, 1991 - 1993՝ Երևանի պետական համալսարանի ռեկտոր։ 2006 թվականից ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի մաթեմատիկայի, մեխանիկայի և ինֆորմատիկայի բաժանմունքի ակադեմիկ-քարտուղար, ՀՀ ԳԱԱ նախագահության անդամ[7]։ Տրիի համալսարանի (Գերմանիա) պատվավոր դոկտոր (2004)։
2013 թ. հոկտեմբերի 14-ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով պարգևատրվել է Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով[8]։
Մահացել է 87 տարեկան հասակում 2023 թվականի դեկտեմբերի 28-ին Երևանում[9]։
Աշխատություններ
խմբագրել- Степенные ряды.- Ереван: Изд-во Ерев. ун-та, 1991.- 100 с. ;
- Արտաշես Լիպարիտի Շահինյան.- Երևան։ ՀՀ ԳԱԱ հրատ, 2003.- 50 էջ[10] ։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Կյանքից հեռացել է Նորայր Առաքելյանը
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ Armenia, National Academy of Sciences of. «National Academy of Sciences of Armenia». www.sci.am. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
- ↑ Հայաստանի Հանրապետության շքանշանով և մեդալներով պարգևատրելու մասին
- ↑ «Կյանքից հեռացել է Նորայր Առաքելյանը». Institute of Mathematics (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
- ↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ շտեմարան- Նորայր Առաքելյան». Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 28-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրելԱյս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 535)։ |