Ջոզուե Կարդուչչի (իտալ.՝ Giosuè Carducci, հուլիսի 27, 1835(1835-07-27)[1][2][3][…], Valdicastello Carducci, Պիետրասանտա, Լուկա, Տոսկանա, Իտալիա[4][5][6][…] - փետրվարի 16, 1907(1907-02-16)[5][1][4][…], Բոլոնիա, Իտալիա[7][4][5][…]), իտալացի բանաստեղծ, 1906 թվականի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։

Ջոզուե Կարդուչչի
իտալ.՝ Giosuè Carducci
Ծննդյան անունիտալ.՝ Giosuè Alessandro Giuseppe Carducci
Ծնվել էհուլիսի 27, 1835(1835-07-27)[1][2][3][…]
ԾննդավայրValdicastello Carducci, Պիետրասանտա, Լուկա, Տոսկանա, Իտալիա[4][5][6][…]
Վախճանվել էփետրվարի 16, 1907(1907-02-16)[5][1][4][…] (71 տարեկան)
Վախճանի վայրԲոլոնիա, Իտալիա[7][4][5][…]
ԳերեզմանCertosa di Bologna[8]
Գրական անունEnotrio Romano[2] և Romano Enotrio[9]
Մասնագիտությունգրող, բանաստեղծ, լրագրող, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, գրական քննադատ և բանասեր
Քաղաքացիություն Իտալիայի թագավորություն
Կրթությունconvent of Scolopi?[8] և Scuola Normale Superiore. Classe di Lettere e Filosofia? (1856)[10][8]
Գիտական աստիճանդափնեկիր[11][8] (1856)
ԱնդամակցությունԱկադեմիա դելա Կրուսկա[11], Լինչեի ազգային ակադեմիա[11], Società reale di Napoli?[11], Deputazione di Storia Patria per le Venezie?[11], Lombard Institute Academy of Science and Letters?[11], Società dantesca italiana?[11] և Deputazione di storia patria per l'Umbria?[11]
ԿուսակցությունՊատմական ծայրահեղ ձախ
ԱշխատավայրQ116455515?[8], Liceo Statale Niccolò Forteguerri?[8] և Բոլոնիայի համալսարան[6][11][8]
Պարգևներ
ԱմուսինElvira Menicucci?[11]
ԶավակներBeatrice Carducci? և Libertà Carducci?[11]
Изображение автографа
 Giosuè Carducci Վիքիպահեստում

«Առ Սատանան» (1865) պոեմում երգում է ազատությունը, երկրային ուրախությունները, «Յամբեր և էպոդներ» (1865-1879) ժողովածուում ողբում Իտալիայի համար ընկածներին։ Հրատարակել է նաև «Նոր բանաստեղծություններ» (1861-1887) և «Բարբարոսական ներբողներ» (1877-1889) ժողովածուները։ Արժանացել է գրականության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի (1906

Կենսագրություն

խմբագրել

Կարդուչչին ծնվել է Վալդիկաստելլոյում (Լուչչա նահանգում փոքր քաղաք)։ Հայրը բժիշկ էր։ Նա կողմնակից էր Իտալիայի միավորմանը։ Նման քաղաքական դիրքորոշում ունենալու պատճառով ընտանիքը ստիպված է լինում մի քանի անգամ փոխել ապրելավայրը։ Վերջ ի վերջո նրանք բնակություն են հաստատում Ֆլորենցիայում։ Քոլեջում սովորելու ընթացքում Կարդուչչին հիացած էր Հունական և Հռոմեական հին ժամանակների սահմանափակ ոճով։ Նրա սկզբնական աշխատանքներում արտացոլված է սահմանափակ դասական ոճը։ Կարդուչչին իտալերեն է թարգմանել Հոմերի Իլլիականի 9-րդ գիրքը։ 1856 թվականին նա ավարտում է Պիզայի դպրոցը և սկսում է դասավանդել դպրոցում։ Հաջորդ տարվա ընթացքում Կարդուչչին հրատարակում է իր բանաստեղծությունների առաջին հավաքածուն (Ոտանավորներ)։ Կարդուչչիի համար շատ դժվար տարիներ էին. նրա հայրը մահանում է, իսկ եղբայրը ինքնասպան է լինում։ 1859 թվականին նա ամուսնանում է Էլվիրա Մենիկուչչիի հետ։ Նրանք ունենում են 4 երեխա։ Կարճ ժամանակ Կարդուչչին հունարեն է դասավանդում Պիստոիայի տեղի դպրոցում, իսկ այնուհետև Բոլոնիայի համալսարանում աշխատում է որպես պրոֆեսոր։ Կարդուչչիի ուսանողներից էր Ջիովաննի Պասկոլին, ով ավելի ուշ դառնում է գրող։ Կարդուչչին հայտնի դասախոս և գրականության և հասարակության քննադատ էր։ Նա աթեիստ էր[14]։ Նրա հակա-եկեղեցական հեղափոխական եռանդը երևում է "Սատանային նվիրված օրհներգ" հայտնի բանաստեղծությունում։ Բանաստեղծությունը ստեղծվել է 1863 թվականին՝ սկզբում որպես ճաշի սեղանի շուրջ արված բաժակաճառ, լույս է տեսել 1865 թվականին, իսկ 1869 թվականին վերահրատարակվել է Բոլոնիայի "Իլ Պոպոլո" (Il Popolo) ռադիկալ թերթում[15]։ 1890 թվականին Կարդուչչին հանդիպում է ապագա պոետ Աննի Վիվանտիին. նրանց միջև սիրային ինտրիգ է ձևավորվում։ 2004 թվականին հրատարակվում է նրանց անցենզուր նամակները[16][17]։ Մինչդեռ "Սատանային նվիրված օրհներգ"-ը ունեցավ բավական հեղափոխական ազդեցություն, Կարդուչչի ամենալավ բանաստեղծությունները ծնվեցին ավելի ուշ։ Նրա լավագույն գործերը ներառված են "Նոր ոտանավորներ" և "Բարբարոս Ձոներգեր" ժողովածուներում[18]։ Կարդուչչին առաջին իտալացի գրողն է, ում շնորհվել է նոբելյան մրցանակ 1906 թվականին։ Նա նաև ընտրվել է Իտալիայի սենատոր[19]։ Կարդուչչին մեծ մասամբ հայտնի է որպես բանաստեղծ, սակայն նա նաև գրել է արձակ գործեր[20]։ Կարդուչչին նաև հիանալի թարգմանիչ էր. նա իտալերեն է թարգմանել Գյոթեի և Հեյնի մի շարք գործեր։ Նա մահացել է Բոլոնիայում 71 տարեկան հասակում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Discogs — 2000.
  2. 2,0 2,1 2,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature (իտալ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 OPAC SBN (իտալ.)
  7. 7,0 7,1 7,2 Кардуччи Джозуэ // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Scotti M. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1977. — Vol. 20.
  9. Frattarolo R. Dizionario degli scrittori italiani contemporanei pseudonimi: 1900-1975 (իտալ.): con un repertorio delle bibliografie nazionali di opere anonime e pseudonimeRavenna: Angelo Longo Editore, 1975. — P. 118.
  10. Scuola Normale Superiore Elenco degli alunni della Scuola Normale Superiore di Pisa dal 1847 al 1970 (իտալ.)Pisa: Pacini Editore, 1973. — P. 18. — 104 p.
  11. 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 I Senatori d'Italia (իտալ.)
  12. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1906/
  13. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  14. Biagini, Mario, Giosuè Carducci, Mursia, 1976, p. 208.
  15. Carducci, Giosuè, Selected Verse/ Giosuè Carducci: edited with a translation, introduction and commentary by David H. Higgins, (Aris & Phillips; Warminster, England), 1994. See also: Bailey, John Cann, Carducci The Taylorian Lecture (Clarendon Press, Oxford) 1926.
  16. Annie e l' Orco: storie d' amore e cinismo, Corriere.it, 2005 quotation:
      ...immagine ribadita e documentata l' anno scorso con l' uscita da Feltrinelli di Addio caro Orco : il carteggio integrale tra i due, senza tagli e censure moralistiche dell' edizione di Pietro Pancrazi ( 1951) che aveva acquistato lettere e diari dalla vedova del poeta.  
  17. Addio caro Orco (2004), published by Feltrinelli
  18. One prominent English translation is The Barbarian Odes of Giosuè Carducci, translated from the Italian by William Fletcher Smith, (Manasha, Wisconsin: George Banta Publishing Co., 1939). The translation is reviewed in Dismukes, William Paul (1940 թ․ մարտ). «The Barbarian Odes of Giosuè Carducci by William Fletcher Smith». Italica. 17 (1): 29–30.
  19. Scalia, Samuel Eugene (1937). Carducci. New York: S.F. Vanni.
  20. Tomasin, Lorenzo (2007). "Classica e odierna". Studi sulla lingua di Carducci. Florence: Olschki.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոզուե Կարդուչչի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 316