Ջունպեյ Գոմիկավա (ճապ.՝ 五味川純平, մարտի 15, 1916(1916-03-15)[1], Դալյան, Ճապոնական կայսրություն, Ճապոնիա - մարտի 8, 1995(1995-03-08)[1]), ճապոնացի գրող: Իրական անունն է՝ Կուրիտա Շիգերու։ Առավել հայտնի է իր 1958 թվականի «Մարդկային վիճակը» վեպով, որը դարձել է բեսթսելլեր[2]։ Գոմիկավայի վեպը հիմք է դարձել Մասակի Կոբայաշիի «Մարդկային վիճակը» ֆիլմաշարի, ինչպես նաև ռադիոհաղորդման համար[2][3]: Գոմիկավայի մեկ այլ վեպ՝ «Մարդիկ և պատերազմը», որը բաղկացած է 18 հատորից, հիմք է հանդիսացել Սացուո Յամամոտոյի 1970-1973 թվականների համանուն ֆիլմ-եռագրության՝ «Մարդիկ և պատերազմը» համար[2][4]:

Ջունպեյ Գոմիկավա
ճապ.՝ 五味川純平
Ծնվել էմարտի 15, 1916(1916-03-15)[1]
ԾննդավայրԴալյան, Ճապոնական կայսրություն, Ճապոնիա
Վախճանվել էմարտի 8, 1995(1995-03-08)[1] (78 տարեկան)
Մասնագիտությունվիպասան և գրող
Քաղաքացիություն Ճապոնիա և  Ճապոնական կայսրություն
ԿրթությունTokyo University of Foreign Studies?
Պարգևներ
 Junpei Gomikawa Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Գոմիկավան ծնվել և մեծացել է Դալյանում՝ գաղութային Մանջոու-Գոյում, իրեն անվանելով «երկրորդ սերնդի մանջուրական ճապոնացի»[5][6]։ 1933 թվականին ընդունվել Է Տոկիոյի առևտրային համալսարան (այժմ ՝ Հիտոցուբաշիի համալսարան), բայց թողնելով ուսումը՝ 1936 թվականին ընդունվել է Տոկիոյի օտար լեզուների համալսարան։ 1940 թվականին Գոմիկավան ձերբակալվել է խաղաղությունը պահպանելու մասին օրենքները խախտելու կասկածանքով, բայց, այնուամենայնիվ, ավարտել է համալսարանը և վերադարձել Մանջոու-Գո՝ աշխատանքի անցնելով «Անսթիլ գրուփ» (անգլ.՝ Ansteel Group) ընկերությունում։ Նա նշել է, որ տնտեսական պայմանները գրավիչ էին Մանջուո-Գոյում ապրող ճապոնացիների համար, որը չէր կարող ասել կորեացիների, չինացիների և Ճապոնիայում ապրող նորավարտ մասնագետների պարագայում[7]:

Ի վերջո, 1942 թվականին նա զորակոչվել է բանակ: Գոմիկավան ծառայում էր Քվանտունի բանակում (Ճապոնիայի կայսերական բանակի ստորաբաժանում), որը տեղակայված էր Խորհրդային Միության և Մանջոու-Գուոյի սահմանին[4]: Լինելով սպայական կոչում չունեցող զինվոր, նա ողջ է մնացել խորհրդային տանկային հարձակման ժամանակ, երբ իր 158 հոգանոց ստորաբաժանումից 154-ը զոհվել էին[8]։ Ըստ Կոբայաշիի՝ Գոմիկավան հանքում որպես վերակացու աշխատելիս ականատես է եղել մահապատիժների[9]:1945 թվականի օգոստոսի Խորհրդային հարձակումը վերապրելուց հետո նա 1947 թվականի հոկտեմբերին վերադարձել է Ճապոնիա:

Մարդկային վիճակը

խմբագրել

Նախքան «Մարդկային վիճակը» կիսաինքնակենսագրական վեպի հրատարակումը, Գոմիկավան հրատարակել է միայն մեկ պատմվածք և մեկ պիես։ Նա սկսել է աշխատել «Մարդկային վիճակը» վեպի վրա 1955 թվականից: Առաջին հատորը լույս է տեսել 1956 թվականի օգոստոսին, որին անմիջապես հաջորդել է երկրորդը։ Վերջին հատորը լույս է տեսել 1958 թվականի փետրվարին, և այդ պահից ի վեր վաճառվել է միլիոնավոր տպաքանակով: Հատորները հրատարակվել են «Սանիչի Շոբո» անունը կրող փոքր հրատարակչության կողմից, որը պատկանում էր «Մոկույոկայ» («Հինգշաբթիի ասոցիացիա») փոխադարձ աջակցության կազմակերպությանը։ Այս կազմակերպությունը հավակնում էր Ճապոնիայի Կոմունիստական կուսակցությանը և առաջատար դիրք էր գրավում չափավոր ձախակողմյան հրատարակչական գործունեության մեջ։ 1950-ական թվականների վերջերին «Սանիչի Շոբո»-ն «Մոկույոկայ»-ի ամենաակտիվ կազմակերպությունն էր, սակայն ֆինանսական դժվարությունների մեջ էր մինչև «Մարդկային վիճակը» գրքի կոմերցիոն հաջողութան հասնելը[10]:

Վեց մասից բաղկացած վեպը նկարահանվել է Մասակի Կոբայաշիի կողմից, որի հետ Գոմիկավան կիսվել է և՛ իր քաղաքական փորձով, և՛ իր կյանքի փորձով։ Նրանք՝ երկուսն էլ գտնվել են Մանջոու Գուոյում, ծառայել են Քվանտունի բանակում, և երկուսն էլ գերեվարվել են պատերազմի ավարտին (Գոմիկավան՝ խորհրդային զորքերի կողմից, իսկ Կոբայաշին պահվել է Օկինավայի ամերիկյան ռազմագերիների ճամբարում)[11]: Կոբայաշին, աշխատելով «Նինջին Կուրաբու» պրոդյուսերական ընկերությունում, վեպի մասին առաջին անգամ լսել է դերասանուհի և ակումբի անդամ Ինեկո Արիմայից։ Արիման ընկերությունում առաջինն էր, որ կարդացել էր վեպը նախքան դրա լայն տարածում գտնելը, և ապա համոզել էր մյուս մասնակիցներին կարդալ այն: Ընկերությունը Շուկան Ասահիի շաբաթաթերթի հրատարակումից 1 շաբաթ առաջ ձեռք էր բերել կինոնկարի իրավունքները: Հրատարակման մեջ գրված էր «Թաքնված բեսթսելլերների» մասին, որը հատուկ ուշադրություն էր դարձնում Գոմիկավայի վեպին[9]: Շաբաթաթերթում նշված էր, որ չնայած Գոմիկավան անհայտ հեղինակ է, և վեպը չի գովազդվել և որևէ ռադիոյով կամ հեռուստատեսությամբ դրա մասին չի հեռարձակվել, այն մեծ տարածում է գտել ամբողջ Ճապոնիայում՝ ինչպես գյուղական բնակչության, այնպես էլ քաղաքային բնակչության կողմից, և հաճախ տարածվել արհմիությունների ընթերցային խմբերում:

Հարցազրույցում Գոմիկավան նշել է, որ վեպի գլխավոր հերոսը՝ Կաձին, ուներ բազմաթիվ հատկություններ, որոնք բացակայում էին իսկական ճապոնական ձախերի մոտ, ինչպիսիք են վճռականությունը, ուժը և քաջությունը: Նա նաև նշել է, որ իրական մտավորականներն այնքան թույլ չեն, որքան կարծում են մարդիկ[12]: Կաձին, որը այդպես էլ հայրենիք չի վերադարձել, մեծ արձագանք է գտել տասնյակ հազարավոր ընտանիքների կողմից, որոնք 1950-ական թվականների վերջին սպասում էին իրենց սիրելիների վերադարձին: Ջեյմս Օրրի՝ հետպատերազմյան Ճապոնիայի մասին գրքում, Գոմիկավան հարյուրավոր նամակներ է ստացել բազում կանանցից, որոնք հետաքրքրված էին, թե արդյոք նրա աշխատանքը արտացոլում է իրենց ամուսինների և որդիների փորձառությունը[6]:

Հետագա գործունեություն

խմբագրել

«Մարդկային վիճակը» վեպի վերջին հատորի լույս ընծայումից հետո Գոմիկավան "Չուոկուրոն" ամենամսյա ամսագրում հրատարակեց «Պատմական փորձ» պատմվածքը, խորհրդա-մանչուրյան սահմանի պաշտպանության ստորաբաժանման զինվորի մասին, որը հազիվ է փրկվել արյունալի սպանդից[4]։

1963 թվականի հունիսին Գոմիկավան այցելել է Արևելյան Աֆրիկա գրող Նոմա Կանջիրոյի հետ, որը Ճապոնիայում վաղ հակա-ապարտեիդի շարժման առանցքային դեմքն էր: Այնտեղ նրանք մասնակցել են Դար-էս-Սալամում Հարավային Աֆրիկայի ազատության օրվա տոնակատարությանը[13]:

«Մարդկային վիճակը» գրքի հրատարակումից հետո Գոմիկավան շարունակել է գրել պատերազմի իրադարձությունների մասին, այդ թվում թողարկել է լայն տարածում գտած գիրք Խալխին Գոլի մարտերի պատմության մասին՝ իր ռեպորտաժի արգելքը հանելուց հետո[14]:

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

Նովելներ

խմբագրել
  • Gomikawa, Junpei (1956–1958), 人間の條件 (ճապոներեն), 三一書房 {{citation}}: Unknown parameter |Translated title= ignored (օգնություն)
  • Gomikawa, Junpei (1959), The Historical Experiment (ճապ.՝ 歴史の実験), 中央公論社, OCLC 55658037
  • Gomikawa, Junpei (1964), 人間の朝; 東アフリカ記行 Morning of Human Beings: On Travels in East Africa, 河出書房新社, OCLC 22445834 {{citation}}: line feed character in |title= at position 15 (օգնություն)
  • Gomikawa, Junpei (1978), ノモンハン / Nomonhan (ճապոներեն), 文芸春秋, OCLC 10753683
  • Gomikawa, Junpei (1983–1984), 戦争と人間 (ճապոներեն), OCLC 10753683 {{citation}}: Unknown parameter |Translated title= ignored (օգնություն)

Էսսեներ

խմբագրել
  • Առասպելի «փլուզումը»: Քվանտունի բանակի փառասիրությունը և լուծարումը, 1988

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 Shimazu, N. (2003). «Popular Representations of the Past: The Case of Postwar Japan». Journal of Contemporary History. 38 (1): 104–105. doi:10.1177/0022009403038001966. JSTOR 3180699. S2CID 144817245.(subscription required)
  3. Russell, C. (2010). «Review: The Human Condition». Cineaste. 35 (3): 53–55. JSTOR 41690921.
  4. 4,0 4,1 4,2 Igarashi, Yoshikuni (2016-09-06). «Two. The Story of a Man Who Was Not Allowed to Come Home: Gomikawa Junpei and The Human Condition (Ningen no jōken)». Homecomings (անգլերեն). Columbia University Press. էջեր 51–80. doi:10.7312/igar17770-005. ISBN 978-0-231-54135-0.
  5. Hashimoto, Akiko (2020), Eyerman, Ron; Sciortino, Giuseppe (eds.), «Japanese Narratives of Decolonization and Repatriation from Manchuria», The Cultural Trauma of Decolonization: Colonial Returnees in the National Imagination (անգլերեն), Cham: Springer International Publishing, էջեր 57–83, doi:10.1007/978-3-030-27025-4_3, ISBN 978-3-030-27025-4, S2CID 213913935, Վերցված է 2022-10-12-ին
  6. 6,0 6,1 Watt, Lori (2002). When empire comes home: repatriation in postwar Japan, 1945–1958. Columbia University. ISBN 978-0-493-85401-4. OCLC 71201757.
  7. «五味川純平». コトバンク (ճապոներեն). Վերցված է 2022-10-12-ին.
  8. Hicks, George L. (2019). Japan's war memories: amnesia or concealment?. London. ISBN 978-0-429-44409-8. OCLC 1102469283.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  9. 9,0 9,1 Prince, Stephen (2017). A Dream of Resistance: The Cinema of Kobayashi Masaki (անգլերեն). Rutgers University Press. էջեր 123–127. ISBN 978-0-8135-9239-8.
  10. Ward, Vanessa B. (2006-09-01). «The spectre of the left: Iwanami shoten, ideology and publishing in early postwar Japan». Japanese Studies. 26 (2): 171–184. doi:10.1080/10371390600883578. ISSN 1037-1397. S2CID 143914456.
  11. Loska, Krzysztof (2015). «Kobayhashi Masaki and the Legacy of the World War II» (PDF). Silva Iaponicarum. ISSN 1734-4328.
  12. Wilson, Sandra (July 2008). «War, Soldier and Nation in 1950s Japan». International Journal of Asian Studies (անգլերեն). 5 (2): 187–218. doi:10.1017/S1479591408000016. ISSN 1479-5914.
  13. Makino, Kumiko (2018), Cornelissen, Scarlett; Mine, Yoichi (eds.), «Travelling for Solidarity: Japanese Activists in the Transnational Anti-apartheid Movement», Migration and Agency in a Globalizing World: Afro-Asian Encounters (անգլերեն), London: Palgrave Macmillan UK, էջեր 247–270, doi:10.1057/978-1-137-60205-3_12, ISBN 978-1-137-60205-3, Վերցված է 2022-10-12-ին
  14. Tsuyoshi, Hasegawa (1987). «Review of Nomonhan: Japan Against Russia, 1939». Journal of Japanese Studies. 13 (2): 481–488. doi:10.2307/132482. ISSN 0095-6848. JSTOR 132482.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջունպեյ Գոմիկավա» հոդվածին։