Սարվանդիքար
Սարվանդիքար, Սարվանդի Քար, Սարվանի Քար, Սարվան, Սարվանդավ, բերդ Կիլիկյան Հայաստանում, Ամանոսի լեռնանցքում, դժվարամատույց ժայռի գագաթին։
 | |
|---|---|
 Նկարագրություն | |
| Տեսակ | դղյակ |
| Տեղագրություն |  Օսմանիեի մարզ, Թուրքիա |
| Վարչական միավոր | Կիլիկիա և Օսմանիեի մարզ |
| Երկիր | Թուրքիա |
| Կառուցող | Հեթումյաններ |
| Ընթացիկ վիճակ | ավերակներ |
 | |
 | |
 Servantikar Վիքիպահեստում | |
Պատմություն
խմբագրելՈւներ բնական ամուր դիրք և հզոր կուրտինա-պարիսպներ։ 12-րդ դարում եղել է Ռուբինյանների իշխանապետության կարևոր ռազմակայան և բաժտուն[1] (մաքսատուն) երկրի հարավարևելյան սահմանում։ 1185 թվականին Սարվանդիքարը խարդախությամբ զավթել է Անտիոքի դուքսը։ Սակայն Լևոն Բ Մեծագործը 1187-ին այն ազատագրել[2] և պարգևել է իր քեռու՝ Պապեռոնի բերդատեր իշխան Վասակ Հեթումյանի որդի Սմբատին։ Վերջինիս հաջորդել է ավագ որդին՝ Ժոֆրի Հեթումյանը, որն աղբյուրներում հիշվում է «քաջամարտիկ զինվոր»։ Ժոֆրի Հեթումյանի մահից (1261) հետո Սարվանդիքարում իշխել է նրա ավագ որդի Կոստանդինը, որն ամուսնացած էր Հեթում Ա թագավորի դուստր Ռիթայի հետ։ Նա վերանորոգել է 1266 թվականի երկրաշարժից ավերված Սարվանդիքարը, առևտրական պայմանագիր կնքել (1271) դրացի խաչակիր ասպետների հետ։ 1276 թվականին Սարվանդիքարի մոտ տեղի ունեցած ճակաատամարտում հայկական զորաբանակը՝ Սմբատ Սպարապետի առաջնորդությամբ, ջախջախել է Կիլիկիա ներխուժած Մամլուքների սուլթանության զորքերին և մատնել խուճապահար փախուստի։ 13-րդ դարի վերջին և 14-րդ դարի սկզբին Սարվանդիքարում իշխել են Կոստանդին Հեթումյանի եղբայրներ Օշինն ու Սմբատը։ 1337 թվականին Սարվանդիքարը զավթել է Մամլուքների սուլթանությունը, իսկ 16-րդ դարում՝ օսմանյան թուրքերը։ Բերդն ավերել են նվաճողները։
Բերդի ղեկավարները
խմբագրել| Պապեռոնի իշխան Հեթումյաններ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Սմբատ Սարվանդիքարցի (?- 1199) -------------- կինը անհայտ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ժոֆրի (?-1262) -------------- կինը։ 1. Ալիս (?- 1274 հետո) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Կոստանդին (?- 1274 հետո) -------------- Կինը Ռիթա I արքայադուստր (?—?) | Սմբատ (? - 1298 հետո) -------------- Կինը Իզաբելլա Իբելին (1250- 1298 հետո) | Օշին (? - ?) -------------- կինը Անհայտ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Օշին Բ (?—?) | Իզաբելլա -------------- ամուսին Լևոն Մոնս (?—?) | Մարիա -------------- ամուսին Ֆիլիպ Իբելին (?—?) | Զաբել Հեթումյան (?—?) -------------- ամուսին Թորոս Իբելին (?— 1307 հետո) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Տես Իբելիններ | Տես Իբելիններ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Կլոդ Մութաֆյան // հայկական վերջին թագավորություն // ISBN 978-5-9901129-5-7
- ↑ Vahan M. Kurkjian (2005 թ․ ապրիլի 5). «A History of Armenia». Website. Bill Thayer. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 18-ին. архив Արխիվացված 2014-04-08 Wayback Machine
Գրականություն
խմբագրել- Unknown crusader castles by Kristian Molin, Hambledon Continuum, 2001
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 242)։ 
|