Սոլթան Հաջիբեկով(ադրբ.՝ Soltan Hacıbəyov), (մայիսի 8, 1919(1919-05-08)[1], Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն - սեպտեմբերի 19, 1974(1974-09-19)[1], Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ադրբեջանական կոմպոզիտոր և դիրիժոր, մանկավարժ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ[2]։

Սոլթան Հաջիբեկով
Բնօրինակ անունադրբ.՝ doctor dufersmitch 23
Ծնվել էմայիսի 8, 1919(1919-05-08)[1]
Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն
Երկիր Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն և  ԽՍՀՄ
Մահացել էսեպտեմբերի 19, 1974(1974-09-19)[1] (55 տարեկան)
Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանՊատվո հուղարկավորության պուրակ
Ժանրերդասական երաժշտություն
Մասնագիտությունդիրիժոր, կոմպոզիտոր, մանկավարժ, դաշնակահար և երաժշտության ուսուցիչ
Գործիքներդաշնամուր
ԿրթությունԲաքվի երաժշտական ակադեմիա
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ
2-րդ աստիճանի ստալինյան մրցանակ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Ադրբեջանական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ և Ադրբեջանական ԽՍՀ պետական մրցանակ
 Soltan Hajibeyov Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Սոլթան Հաջիբեկովը ծնվել է 1919 թվականին Շուշիում։ 1930 թվականին Սոլթան Հաջիբեկովը տեղափոխվել է Բաքու։ 1936 թվականից նա ապրում էր իր հորեղբայր Ու.Հաջիբեյովի ընտանիքում։ Ավարտելուց հետո ավագ դպրոցը նա, ընդունվել է երաժշտական դպրոց[3]։ Աշխատել է երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում որպես դիրիժոր։ Կոմպոզիտորի ստեղծագործական գործունեությունը սկսել է այս ժամանակահատվածում։ Նրա առաջին ստեղծագործությունը երգչախմբի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար գրված երաժշտական կատակերգություն է, որը կոչվում է «Ոսկե վարդ»։ 1940 թվականին Բաքվի Երաժշտական Կոմեդիայի թատրոնի բեմում հաջողությամբ կատարվեց «Ոսկե ծաղիկը»։ 1939-ին կոմպոզիտորը ընդունվել է Ադրբեջանի պետական կոնսերվատորիայի կոմպոզիտորական բաժին, պրոֆեսոր Զեյդմանի դասը։ Կոնսերվատորիայի տարիների ընթացքում նա գրել է երկու պրելյուդներ և սոնատ դաշնամուրի համար[4]։ 1945 թվականին Սոլթան Հաջիբեկովը գրել է «Քեմինե և Գազի» օպերան։ Այդ աշխատանքի սիմֆոնիկ մասը «Քարավան» է։ Սոլթանի Հաջիբեկովը գրեց իր երկրորդ սիմֆոնիան 1946 թվականին։ 1953-ին կոմպոզիտորը գրեց վեց մանկական երգ։ 1950-ին Ս. Հաջիբեկովը գրել է «Գյուլշան» բալետը։ 1950-ական թվականներին Ս. Հաջիբեկովը աշխատել է վոկալ երաժշտության ոլորտում։ 1950-ական թվականներին կոմպոզիտորը գնաց Բուլղարիա և Չեխոսլովակիա։ Հայրենիքը վերադառնալուց հետո նա գրել է «բուլղարական սուիտ» և «չեխական պար»։ 1969-1974թթ եղել է Ադրբեջանի Պետական Կոնսերվատորիայի ռեկտոր։ Ս.Հաջիբեկովը մահացել է 1974 թվականին[5]։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել
  • 1940, երաժշտական կատակերգություն-«Ոսկե վարդ» (Qızıl gül)
  • 1947, մանկական օպերա-«Իսգենդեր և հովիվը» (İsgəndər və çoban)
  • 1950, բալետ-«Քարավան» (Gülşən)
  • 1944, սիմֆոնիա (Simfoniya)
  • 1946, սիմֆոնիա (Simfoniya)
  • 1945, «Քարավան» (Karvan)
  • 1956, ուվերթուր (Uvertüra)
  • 1964, «Համերգ» (Konsert)

Կոչումներ ու պարգևներ

խմբագրել
  • Ստալինի մրցանակը (1952)
  • Ադրբեջանական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1955)
  • Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1960)
  • ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1973)
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշ (09.06.1959)
  • Ու.Հաջիբեկովի անվան Ադրբեջանի ԽՍՀ պետական մրցանակ (1970)
  • օրդեն (1967)

Արտաքին հղումներ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստը Սոլթան Հաջիբեկով
  3. Սոլթան Հաջիբեկով, Կենսագրություն
  4. Энциклопедия / Композиторы / Гаджибеков Солтан
  5. «Гаджибеков, Солтан Исмаил оглы». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 3-ին.