Ստանիսլավ Լեմ

Ստանիսլավ Լեմ; Stanisław Lem
Ծննդյան անուն	լեհ.՝ Stanisław Herman Lem
Ծնվել է	սեպտեմբերի 12, 1921[…]
Ծննդավայր	Լվով, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Վախճանվել է	մարտի 27, 2006[…] (84 տարեկան)
Վախճանի վայր	Կրակով, Լեհաստան
Գերեզման	Սալվատորի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	փիլիսոփա, ակնարկագիր, երգիծաբան, սցենարիստ, գիտաֆանտաստիկ գրող, ապագայաբան, գրող, բանաստեղծ, բժիշկ, հետազոտող և դրամատուրգ
Լեզու	լեհերեն
Քաղաքացիություն	Լեհաստան
Կրթություն	Դանիլո Հալիցկու անվան Լվովի ազգային բժշկական համալսարան (1941) և Կրակովի համալսարան
Գիտական աստիճան	Absolutorium?
Ստեղծագործական շրջան	1946—2005
Ժանրեր	գիտաֆանտաստիկ գրականություն, գիտական ֆանտաստիկա, Ապագայաբանություն, երգիծանք և փիլիսոփայություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Սոլարիս (վեպ), Summa Technologiae, The Star Diaries?, Fiasco?, Golem XIV?, The Astronauts?, Fables for Robots?, Q9170006?, Q9170905?, The Cyberiad?, Czas nieutracony?, Մարդը Մարսից, A Perfect Vacuum?, Eden?, His Master's Voice?, Q12021770?, Հարբուխ (վեպ), Ֆուտուրոլոգիական կոնգրեսը, Q11750478?, Q11753121?, Q97376008?, The Invincible?, Q11792642?, The Magellanic Cloud?, Q48845674?, Tales of Pirx the Pilot? և Memoirs Found in a Bathtub?
Ստեղծագործությունների ցանկ	list of works by Stanisław Lem and their adaptations?
Անդամակցություն	Լեհաստանի գիտելիքների ակադեմիա, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich?, Լեհաստանի գրողների միություն, Լեհական գիտությունների ակադեմիա և Science Fiction Research Association?
Պարգևներ	Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակ Ոստիկանական գրականության գրան պրի Կրակովի պատվավոր քաղաքացի Եվրոպական գրականության Ավստրիական պետական պարգև Գեֆֆենի մրցանակ Յագելոնյան համալսարանի պատվավոր դոկտոր Kraków Book of the Month? Polish PEN Club Award Jan Parandowski? և Seiun Awards?
Ամուսին	Barbara Lem?
Զավակներ	Տոմաշ Լեմ
Ազգականներ	Henryk Hescheles?, Marian Hemar? և Janina Altman?
Կայք	lem.pl
	Ստանիսլավ Լեմ Վիքիքաղվածքում
	Stanisław Lem Վիքիպահեստում

Ստանիսլավ Լեմ (լեհ.՝ Stanisław Herman Lem, սեպտեմբերի 12, 1921(1921-09-12)^[1]^[2]^[3]^[…], Լվով, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն^[1] - մարտի 27, 2006(2006-03-27)^[4]^[3]^[5]^[…], Կրակով, Լեհաստան^[6]), լեհ հայտնի գրող, երգիծաբան, փիլիսոփա, ֆանտաստ և ֆուտուռոլոգ։ Նրա գրքերը թարգմանվել են աշխարհի 40 լեզուների և վաճառվել ավելի քան 30 միլիոն օրինակով։

Կենսագրություն

1939-1941 թթ.-ին սովորել է Լվովի բժշկական ինստիտուտում, 1948 թ.-ին ավարտել Կրակովի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ Գրել է գիտաֆանտաստիկ գործեր, որոնցում քննարկվում են գիտության ու տեխնիկայի զարգացման հնարավոր հետևանքները՝ «Աստղանավորդներ» (1951), «Մագելլանի ամպը» (1955, հայերեն հրտ. 1964), «Եդեմ» (1959), «Ներխուժում Ալդեբարանից» (1959), «Վերադարձ աստղերից» (1961), «Լոգարանում գտնված օրագիրը» (1961), «Սոլարիս» (1961, հայերեն հրտ. 1965, համանուն ֆիլմը՝ 1972 թ.-ին), «Անպարտելին» (1964) և այլն։ Լեմը հաճախակի է դիմում փիլիսոփայական գրոտեսկին, երգիծանքին, պարոդիային («Ռոբոտների հեքիաթները», 1964, «Որս», 1965 և այլն)։ Գրել է նաև «Չկորսված ժամանակ» (1955) հոգեբանական, «Հետաքննություն» (1959) դետեկտիվ, «Բարձր ամրոց» (1966) ինքնակենսագրական վեպերը, կիբեռնետիկայի («Երկխոսություններ», 1957), տիեզերագնացության, («Ուղեծիր դուրս գալը», 1962), էվրիստիկայի ու ֆուտուրոլոգիայի («Տեխնոլոգիայի գումարը», 1964), գրականության, գիտության («Պատահարի փիլիսոփայությունը», 1968) և գիտական ֆանտաստիկայի («Բացարձակ վակուում», 1971), փիլիսոփայական խնդիրների վերաբերյալ էսսեիստական գրքեր և այլ գործեր։

Լեմի անունով է կոչվել 3836 աստերոիդը^[11]։

Հիմնական ստեղծագործություններ

Վեպեր

«Մարդը Մարսից» (Człowiek z Marsa; 1946)
«Երևակայության հիվանդանոցը» (Szpital przemienienia; 1948)
«Տիեզերագնացները» (Astronauci; 1951)
«Աստեղային օրագրերը» (Dzienniki gwiazdowe; 1953 - 1999)
«Մագելլանի ամպը» (Obłok Magellana; 1955, հրատարակվել է հայերեն^[12])
«Երկխոսություններ» (Dialogi; 1957)
«Ներխուժում Ալդեբարանից» (Inwazja z Aldebarana; 1959)
«Հետաքննություն» (Śledztwo; 1959)
«Էդեմ» (Eden; 1959)
«Վերադարձ աստղերից» (Powrót z gwiazd; 1961)
«Լոգարանում գտնված ձեռագիր» (Pamiętnik znaleziony w wannie; 1961)
«Սոլյարիս» (Solaris; 1961)
«Անհաղթը» (Niezwyciężony; 1964)
«Ռոբոտների հեքիաթները» (Bajki robotów; 1964)
«Տեխնոլոգիաների գումարը» (Summa Technologiae; 1964)
«Կիբերիադա» (Cyberiada; 1965)
«Բարձր ամրոցը» (Wysoki zamek; 1966)
«Աստծո ձայնը» (Głos Pana; 1968)
«Պատմվածքներ տիեզերանավագնաց Պիրքսի մասին» (Opowieści o pilocie Pirxie; 1968)
«Դիպվածի փիլիսոփայությունը» (Filozofia przypadku; 1968)
«Բացարձակ դատարկություն» (Doskonała Próżnia; 1971)
«Ֆուտուռոլոգիական կոնգրես» (Kongres futurologiczny 1971)
«Երևակայական մեծություն» (Wielkość urojona 1973)
«Հարբուխ» (Katar; 1975)
«Գոլեմ XIV» (Golem XIV; 1981)
«Դիտարկում տեղում» (Wizja lokalna; 1982)
«Ֆիասկո» (Fiasko; 1986)
«Խաղաղություն Երկրի վրա» (Pokój na Ziemi; 1987)
«Մեգաբիտային ռումբ» (Bomba megabitowa; 1999)

Երկերը՝ հայերեն

Գոյություն ունե՜ք արդյոք, միստր Ջոնս, Ե., Հայրապետյան, 1962, 46 էջ։ Թարգմ. ռուսերենից՝ Կարեն Սիմոնյան։
Մագելլանի ամպը (վեպ), Ե., Հայպետհրատ, 1964, 437 էջ։ Թարգմ.՝ Էմանուել Դոլբազյան։
Սոլարիս, Ե., Հայաստան, 1965, 248 էջ։ Թարգմ.՝ Մ. Գրախոլսկայա, Վ. Վասիլյան։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Лем Станислав // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^2,0 ^2,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://english.lem.pl/index.php/arround-lem/critique/articles/180-obituary-by-rob-jan
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Hosch W. L. Encyclopædia Britannica
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118571419 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ https://wiadomosci.wp.pl/medal-gloria-artis-dla-tworcow-i-dzialaczy-kultury-6037194289398401a
↑ https://www.babelio.com/prix/36/de-la-Litterature-Policiere-Grand-Prix
↑ https://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)
↑ Doktorzy honoris causa - Uniwersytet Jagielloński
↑ Schmadel, Lutz D. (2003). Dictionary of Minor Planet Names (5th ed.). New York: Springer Verlag. էջ 325. ISBN 3-540-00238-3.
↑ Մագելլանի ամպը / Ս. Լեմ ; Թարգմ.՝ Է. Դոլբազյան; Խմբ.՝ Ա. Ղուկասյան; Առաջաբ.՝ Կ. Անդրեև. - Երևան։ Հայպետհրատ, 1964. - 437 էջ ; 21 սմ. Դոլբազյան, Էմանուել թարգմ. Ղուկասյան, Ա.Ա. խմբ. Անդրեև, Կիրիլ առաջաբ. Լեհական գրականություն - Վեպ Գիտաֆանտաստիկ

Արտաքին հղումներ

Ստանիսլավ Լեմը գրապահարանում Արխիվացված 2020-07-03 Wayback Machine

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստանիսլավ Լեմ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստանիսլավ Լեմ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 533)։

[_6c1cf51ad8e2b343-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Лем Станислав // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_60441c9a9c3f4607-2] 2,0 ^2,1 Internet Movie Database — 1990.

[_fb7fbcba6a27d986-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_2c2c7e267c3fd347-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://english.lem.pl/index.php/arround-lem/critique/articles/180-obituary-by-rob-jan

[_c82ebaaae161c5d3-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Hosch W. L. Encyclopædia Britannica

[_e8e7ee92efd62e6b-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118571419 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_8b18fdf4be79663b-7] ttps://wiadomosci.wp.pl/medal-gloria-artis-dla-tworcow-i-dzialaczy-kultury-6037194289398401a

[_5e9bda63d6ca01d5-8] ttps://www.babelio.com/prix/36/de-la-Litterature-Policiere-Grand-Prix

[_b8b5e46d3928ca7a-9] ttps://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)

[_a084ab9a4d49ac61-10] Doktorzy honoris causa - Uniwersytet Jagielloński

[Dictionary_of_Minor_Planet_Names-11] Schmadel, Lutz D. (2003). Dictionary of Minor Planet Names (5th ed.). New York: Springer Verlag. էջ 325. ISBN 3-540-00238-3.

[12] Մագելլանի ամպը / Ս. Լեմ ; Թարգմ.՝ Է. Դոլբազյան; Խմբ.՝ Ա. Ղուկասյան; Առաջաբ.՝ Կ. Անդրեև. - Երևան։ Հայպետհրատ, 1964. - 437 էջ ; 21 սմ. Դոլբազյան, Էմանուել թարգմ. Ղուկասյան, Ա.Ա. խմբ. Անդրեև, Կիրիլ առաջաբ. Լեհական գրականություն - Վեպ Գիտաֆանտաստիկ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]