Վռամշապուհ

	Վռամշապուհ
Մասնագիտություն՝	գերիշխան
Դավանանք	քրիստոնեություն
Ծննդյան օր	4-րդ դար
Վախճանի օր	414
Վախճանի վայր	Վաղարշապատ, Այրարատ, Մեծ Հայք
Դինաստիա	Արշակունիներ
Քաղաքացիություն	Մեծ Հայք
Հայր	Վարազդատ
Զավակներ	Արտաշես Դ
Vramshapuh of Armenia

Վռամշապուհ Արշակունի (նաև՝ Վաղարշ Արշակունի^[1]^[2], 4-րդ դար - 414, Վաղարշապատ, Այրարատ, Մեծ Հայք), Մեծ Հայքի արքա (393-414), Մեծ Հայքի արքաներ՝ Վարազդատի (374-378) որդին, Խոսրով Դ-ի (387-393) եղբայրը^[2] և Արտաշես Դ-ի (422-428) հայրը, Արշակունիների արքայական հարստությունից^[1]

Կենսագրություն

Վռամշապուհ արքայի ծննդյան թվականն անհայտ է։ Ծնվել է Վարազդատ արքայի ընտանիքում։ Նրա իսկական անունը Վաղարշ է^[1]^[2]։ 388 թվականին Պարսից արքա Վռամ Դ-ն Վաղարշի ավագ եղբորը՝ Խոսրով Դ-ին զրկում է թագավորական գահից և բանտարկում Անհուշ բերդում^[2]։ Ապա թագավորական կարգը չցանկանալով խախտել, Մեծ Հայքի արքա է կարգում Վաղարշին, և նրա պահլավական անունը փոխելով, իր և իր հոր անուններով Վռամշապուհ կոչում^[1]^[2]։ Նաև հիշվում է՝ Ստահրաշապուհ անունով^[1]^[2]։

Գահակալություն

389 թվականին հաջորդել է եղբորը՝ Խոսրով Դ-ին^[1]^[2]։ Գահակալել է համեմատաբար խաղաղ ժամանակաշրջանում^[1], հաշտ ու բարեկամական հարաբերություններ պահպանել ինչպես Սասանյան Պարսկաստանի, այնպես էլ Հռոմեական կայսրության հետ։ 404–ից ոչ վաղ մեկնել է Հայկական Միջագետք, հաշտարար–միջնորդի դերով կարգավորել պարսկա-հռոմեական վեճերը։ Այնտեղ էլ նա հայ և ասորի մտավորականներից տեղեկացել է հայկական հին նշանագրերի մասին, որը կարևոր դեր է խաղացել հայ նոր գրերի ստեղծման գործում։ Վռամշապուհը մեծապես աջակցել է Հայոց կաթողիկոս Սահակ Պարթևին և Մեսրոպ Մաշտոցին՝ հայ նոր գրերի ստեղծման և լուսավորական ձեռնարկումներին^[1]։ Վռամշապուհին նաև հաջողվել է միավորել Մեծ Հայքի երկու մասերը։

Մահացել է 414 թվականին^[1]։

Ընտանիքը

Վռամշապուհի կնոջ անունն անհայտ է։ Ունեցել է մեկ որդի՝

Արտաշես Դ - Մեծ Հայքի արքա (422-428)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1942, Հատոր 5, Ցուցակ 1, Էջ 126․
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 «Ազգապատում», Մաղաքիա Օրմանյան, Կ․Պոլիս, 1914, Հատոր Ա, գլ․ 184․

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[Աճառյան-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1942, Հատոր 5, Ցուցակ 1, Էջ 126․

[Ազգապատում-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 «Ազգապատում», Մաղաքիա Օրմանյան, Կ․Պոլիս, 1914, Հատոր Ա, գլ․ 184․

[1]

[2]