Տարոն Աճեմօղլու

հայ տնտեսագետ, պրոֆեսոր

Տարոն Աճեմօղլու (կամ Աջեմօղլու, սեպտեմբերի 3, 1967(1967-09-03)[1], Ստամբուլ, Թուրքիա[2][3]), հայկական ծագմամբ[14] ամերիկացի տնտեսագետ։ 2024 թվականին Սայմոն Ջոնսոնի և Ջեյմս Ռոբինսոնի հետ միասին դարձել է Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր[15]։

Տարոն Աճեմօղլու
թուրքերեն՝ Daron Acemoğlu
Ծնվել էսեպտեմբերի 3, 1967(1967-09-03)[1] (57 տարեկան)
Ստամբուլ, Թուրքիա[2][3]
Քաղաքացիություն Թուրքիա և  ԱՄՆ
Մասնագիտությունտնտեսագետ, համալսարանի դասախոս և հեղինակ
Հաստատություն(ներ)Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ[4][5] և Լոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց
Գործունեության ոլորտտնտեսագիտություն
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Տնտեսաչափական ընկերություն[6], Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Society of Labor Economists? և Թուրքիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԼոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց, Յորքի համալսարան, Գալաթասարայի վարժարան և Արամյան-Ունճյան վարժարան
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինթուրքերեն, անգլերեն[7] և հայերեն
Գիտական ղեկավարKevin W. S. Roberts?
Եղել է գիտական ղեկավարRobert Shimer?, Mark Aguiar?, Augustin Landier?[8], Pol Antràs?, Gabriel D. Carroll?, Melissa Dell?, Matthew Rognlie?[8], Pierre Yared?[8], Hoyt Bleakley?[8], Andrei A. Levchenko?[8], Eric P. Bettinger?[8], Adam B. Ashcraft?[8], Fernando Broner?[8], David S. Lyle?[8], Cynthia D. Perry?[8], Michael D. Steinberger?[8], Մայքլ Փիթերս[8], Paul Schulstad?[8], José V. Rodríguez Mora?[8], Խայմե Օրտեգա[8], Էրիկ Ուիզ[8], Ufuk Akcigit?[8], Camilo García-Jimeno?[8], Thomas Chaney?[8], Raphael Auer?[8], Marti Mestieri?[8], Amir Kermani?[8], Alp Simsek?[8], Tanya S. Rosenblat?[8], Kevin Cowan?[8], Claudio Raddatz?[8], John Henry Johnson?[8], Jonathan Guryan?[8], Sean Michael May?[8], Alexis León?[8], David P. Sims?[8], Veronica Rappoport?[8], Emek Basker?[8], Dirk Niepelt?[8], John Albert Simon?[8], Maciej Dudek?[8], Patrizia Canziani?[8], Alexander G. Wolitzky?[8], Plamen Toshkov Nenov?[8], Todd A. Gormley?[8], Լեոպոլդո Ֆերգյուսոն[8], Patrick L. Warren?[8], Pascual Restrepo?[8], Francisco A. Gallego?[8], Sergi Basco?[8], Rodrigo Rodrigues Adão?[8], Alexander Edward Wolfson?[8], Jacob Braude?[8], John Romalis?[8], Paula Cristina Ramada?[8], Justin Pappas Johnson?[8], Javier Garcia-Arenas?[8], Germán Gieczewski?[8], Դեյվիդ Խիմենես Գոմես[8], Dana Foarță?[8], Ruitian Lang?[8], Մարկո Դի Մաջո[8], Sebastian Di Tella?[8], Horacio Larreguy?[8], Maxim L. Pinkovskiy?[8], Nathaniel Hendren?[8], Pian Shu?[8], Kostas Bimpikis?[8], Samuel Jaime Pienknagura?[8], Jenny Simon?[8], Dan Vu Cao?[8], Մոնիկա Մարտինես Բրավո[8], Pablo Querubín?[8], Ilan Lobel?[8] և Di Pei?[8]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Asuman Özdağlar?
 Daron Acemoğlu Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Տարոն Աճեմօղլուն 1986 թվականին ավարտել է Գալաթասարայի վարժարանը։ Բակալավրի աստիճան է ստացել Մեծ Բրիտանիայի Յորքի համալսարանում։ 1992 թվականից սկսած Լոնդոնի տնտեսագիտական դպրոցում ստացել է մագիստրոսի և դոկտորի գիտական աստիճաններ էկոնոմետրիակայի և մաթեմատիկական տնտեսագիտության բնագավառներում։ 1992-1993 թվականներին տնտեսագիտություն է դասավանդել Լոնդոնի տնտեսագիտական դպրոցում։

Գործունեություն

խմբագրել

2004 թվականից Մասսաչուսեթսի համալսարանի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պրոֆեսոր Չարլզ Քինդլբերգերի անվան կիրառական տնտեսագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր է։ Անդամակցում է Առաջավոր հետազոտությունների կանադական ինստիտուտի Տնտեսական աճի ծրագրին։ Ինչպես նաև միացել է Տնտեսական հետազոտությունների ազգային բյուրոյին, Քաղաքական հետազոտությունների կենտրոնին և Տնտեսական ցուցանիշների կենտրոնում։

2024 թվականին Սայմոն Ջոնսոնի և Ջեյմս Ռոբինսոնի հետ միասին դարձել է Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Մրցանակը տրվել է «ինստիտուտների ձևավորման գործընթացների հետազոտության և տնտեսական բարգավաճման վրա դրանց ազդեցության ուսումնասիրության համար»։

Պարգևներ և մրցանակներ

խմբագրել
  • 1996 թ. պարգևատրվել է Economic Journal-ում լավագույն հրապարակման համար,
  • 2004 թ. ստացել է
  1. Չիկագոյի համալսարանի Շուլցի մրցանակ,
  2. Շերվին Ռոսենի պարգև աշխատանքի տնտեսագիտության բնագավառում ակնառու ներդրման համար,

Վարկանիշներ

խմբագրել
  • Նա տեղ է զբաղեցրել ամերիկյան հեղինակավոր Foreign Policy պարբերականի կողմից հրապարակված «Համաշխարհային 100 ինտելեկտուալների» (The Top 100 Global Thinkers) ցանկում,
  • IDEAS/RePec տնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի կազմած, աշխարհում ամենաշատ վկայակոչվող 20 տնտեսագետների վարկանշային աղյուսակում Տարոն Աճեմօղլուն զբաղեցնում է 8-րդ տեղը (այն դեպքում, երբ Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր պրոֆեսոր Պոլ Կրուգմանն այդ աղյուսակում զբաղեցնում է 13-րդ հորիզոնականը)։

Աշխատություններ

խմբագրել
  • Introduction to Modern Economic Growth forthcoming, Princeton University Press, 2009.
  • Economic Origins of Dictatorship and Democracy (joint with James A. Robinson) Cambridge University Press, 2006
  • Recent Developments in Growth Theory, Edward Elgar Publishing, 2004. ISBN 978-1-84376-259-1
  • Institutions as the Fundamental Cause of Long-Run Growth (joint with Simon Johnson and James A. Robinson), in Handbook of Economic Growth, 2005.
  • Unbundling Institutions (joint with Simon Johnson), Journal of Political Economy, 2005.
  • Constitutions, Politics and Economics; A Review Essay on Persson and Tabellini's "The Economic Effects of Constitutions", Journal of Economic Literature, 2005.
  • The Rise of Europe։ Atlantic Trade, Institutional Change and Growth

(with Simon Johnson), American Economic Review, June 2005.

  • Distance to Frontier, Selection, and Economic Growth

Daron Acemoglu, Philippe Aghion and Fabrizio Zilibotti December 2004, Journal of the European Economic Association

  • From Education to Democracy?

Daron Acemoglu, Simon Johnson, James A. Robinson and Pierre Yared December 2004, American Economic Review Papers and Proceedings

  • Why Not a Political Coase Theorem? Social Conflict, Commitment and Politics

Daron Acemoglu December 2004, Journal of the Comparative Economic

  • Market Size in Innovation։ Theory and Evidence from the Pharmaceutical Industry

Daron Acemoglu and Joshua Linn August 2004, Quarterly Journal of Economics

  • Women, War and Wages։ the Effect of Female Labor Supply on Labor Market Outcomes

Daron Acemoglu, David H. Author and David Lyle June 2004, Journal of Political Economics, vol. 112, 497-551

  • Kleptocracy and Divide-and-Rule։ A Model of Personal Rule

Daron Acemoglu, James A. Robinson and Thierry Verdier April 2004, Journal of the European Economic Association

  • The Marginal User Principle for Resource Allocation in Wireless Networks

Daron Acemoglu, Asuman E. Ozdaglar and R. Srikant 2004, Proceedings of the 43rd IEEE Conference on Decision and Control

  • Labor- and Capital-Augmenting Technical Change

Daron Acemoglu March 2003, Journal of European Economic Association, volume 1, pp. 1–37.

  • Patterns of Skill Premia

Daron Acemoglu April 2003, Review of Economic Studies, volume 70, pp. 199–230.

  • Cross-Country Inequality Trends

Daron Acemoglu February 2003, Economic Journal, volume 113, pp 121–149.

  • Disease and Development in Historical Perspective

Daron Acemoglu, Simon Johnson and James Robinson 2003, Journal of the European Economic Association

  • An African Success Story։ Botswana

Daron Acemoglu, Simon Johnson and James Robinson 2003, Published in In Search of Prosperity: Analytical Narrative on Economic Growth, edited by Dani Rodrik, Princeton University Press.

  • Factor Prices and Technical Change։ from Induced Innovations to Recent Debates

Daron Acemoglu Published in Knowledge, Information and Expectations in Modern Macroeconomics: In Honor of Edmund Phelps, edited by Philippe Aghion et al., Princeton University Press, 2003.

  • The Labor Market and Corporate Structure

Daron Acemoglu and Andrew Newman December 2002, European Economic Review, volume 46, pp. 1733–1756.

  • Institutional Causes, Macroeconomic Symptoms։ Volatility, Crises and Growth

Daron Acemoglu, Simon Johnson, James Robinson and Yunyong Thaicharoen January 2003, Journal of Monetary Economics, volume 50, pp. 49–123

  • Directed Technical Change

Daron Acemoglu October 2002, Review of Economic Studies, volume 69. pp. 781–810.

  • Reversal of Fortune։ Geography and Institutions in the Making of the Modern World Income Distribution

Daron Acemoglu, Simon Johnson and James Robinson November 2002, Quarterly Journal of Economics, volume 117, pp. 1231–1294.

  • The World Income Distribution

Daron Acemoglu and Jaume Ventura May 2002, Quarterly Journal of Economics, volume 117, pp 659–694.

  • Technical Change, Inequality, and The Labor Market

Daron Acemoglu March 2002, Journal of Economic Literature, volume 40, pp. 7–72.

  • The Colonial Origins of Comparative Development։ An Empirical Investigation

Daron Acemoglu, James A. Robinson and Simon Johnson December 2001, American Economic Review, volume 91, pp. 1369–1401.

  • Inefficient Redistribution

Daron Acemoglu and James A. Robinson September 2001, American Political Science Review, volume 95, pp. 649–661

  • A Theory of Political Transitions

Daron Acemoglu and James A. Robinson September 2001, American Economic Review, volume 91, pp 938–963.

  • Consequences of Employment Protection? The Case of the Americans with Disabilities Act

Daron Acemoglu and Joshua Angrist October 2001, Journal of Political Economy, volume 109, pp 915–957.

  • Deunionization, Technical Change, and Inequality

Daron Acemoglu, Philippe Aghion and Gianluca Violente 2001, Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy

  • Credit Market Imperfections and Persistent Unemployment Daron Acemoglu April 2001, European Economic Review, Papers and Proceedings, volume 45.
  • Changes in the Wage Structure, Family Income, and Children's Education Daron Acemoglu and Jorn-Steffen Pischke April 2001, European Economic Review, Papers and Proceedings, volume 45, pp. 890–904.
  • Productivity Differences Daron Acemoglu and Fabrizio Zilibotti May 2001, Quarterly Journal of Economics, volume 116, pp. 563–606.
  • Good Jobs versus Bad Jobs Daron Acemoglu January 2001, Journal of Labor Economics, volume 19, pp. 1–22.
  • Wage and Technology Dispersion Daron Acemoglu and Robert Shimer October 2000, Review of Economic Studies, volume 67, pp. 585–608.
  • Why Did the West Extend the Franchise? Democracy, Inequality, and Growth in Historical Perspective Daron Acemoglu and James A. Robinson November 2000, Quarterly Journal of Economics, volume 115, pp. 1167–1199.
  • Political Losers As a Barrier to Economic Development

Daron Acemoglu and James A. Robinson May 2000, American Economic Review Papers and Proceedings, volume 90, pp. 126–130

  • How Large Are Human Capital Externalities? Evidence from Compulsory Schooling Laws

Daron Acemoglu and Joshua Angrist 2000, NBER Macroannual, pp. 9–59.

  • The Choice Between Market Failures and Corruption

Daron Acemoglu and Thierry Verdier March 2000, American Economic Review Papers and Proceedings, volume 90, pp. 194–211.

  • Productivity Gains from Unemployment Insurance

Daron Acemoglu and Robert Shimer June 2000, European Economic Review, volume 44, pp. 1195–1224.

  • Democratization or Repression?

Daron Acemoglu and James A. Robinson April 2000, European Economic Review, Papers and Proceedings, vol 44, 683-693

  • Certification of Training and Training Outcomes

Daron Acemoglu and Jorn-Steffen Pischke April 2000, European Economic Review, Papers and Proceedings, vol 44, 917-927

  • Changes in Unemployment and Wage Inequality։ An Alternative Theory and Some Evidence

Daron Acemoglu December 1999, American Economic Review, volume 89, pp. 1259–1278.

  • Efficient Unemployment Insurance

Daron Acemoglu and Robert Shimer October 1999, Journal of Political Economy, volume 107, pp. 893–928.

  • Holdups and Efficiency with Search Frictions

Daron Acemoglu and Robert Shimer November 1999, International Economic Review, volume 40, pp. 827–850.

  • The Structure of Wages and Investment in General Training

Daron Acemoglu and Jorn-Steffen Pischke June 1999, Journal of Political Economy, volume 107, pp. 539–572.

  • Information Accumulation in Development

Daron Acemoglu and Fabrizio Zilibotti March 1999, Journal of Economic Growth, volume 4, pp. 5–38.

  • Beyond Becker։ Training in Imperfect Labor Markets

Daron Acemoglu and Jorn-Steffen Pischke February 1999, Economic Journal, volume 109, pp. 112–142.

  • Why Do New Technologies Complement Skills? Directed Technical Change and Wage Inequality

Daron Acemoglu November 1998, Quarterly Journal of Economics, volume 113, pp. 1055–1089.

  • Property Rights, Corruption and the Allocation of Talent։ A General Equilibrium Approach

Daron Acemoglu and Thierry Verdier September 1998, Economic Journal, volume 108, pp. 1381–1403.

  • Why Do Firms Train? Theory and Evidence

Daron Acemoglu and Jorn-Steffen Pischke February 1998, Quarterly Journal of Economics, volume 113, pp. 79–119.

  • Credit Market Imperfections and Separation of Ownership from Control

Daron Acemoglu February 1998, Journal of Economic Theory, volume 78, pp. 355–381.

  • Asymmetric Business Cycles։ Theory and Time Series Evidence

Daron Acemoglu and Andrew Scott December 1997, Journal of Monetary Economics, volume 40, pp. 501–522.

  • Was Prometheus Unbound by Chance? Risk, Diversification and Growth

Daron Acemoglu and Fabrizio Zilibotti August 1997, Journal of Political Economy, volume 105, pp. 709–751.

  • Training and Innovation in an Imperfect Labor Market

Daron Acemoglu July 1997, Review of Economic Studies, volume 64, pp. 445–464.

  • Matching, Heterogeneity and the Evolution of Income Distribution

Daron Acemoglu March 1997, Journal of Economic Growth, volume 2, pp. 61–92.

  • A Microfoundation For Social Increasing Returns in Human Capital Accumulation

Daron Acemoglu August 1996, Quarterly Journal of Economics, volume 111, pp. 779–804.

  • Asymmetric Information, Bargaining and Unemployment Fluctuations

Daron Acemoglu November 1995, International Economic Review, volume 36, pp. 1003–1024.

  • Reward Structures and Allocation of Talent

Daron Acemoglu January 1995, European Economic Review, volume 39, pp. 17–33.

  • Vertical Integration and Distance to Frontier

Daron Acemoglu, Philippe Aghion and Fabrizio Zilibotti 2003, Journal of the European Economic Association

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 Awarding Turkish President’s Prize to Armenian economist Daron Acemoğlu displeased Turkish officials // Արմենպրես — 2013.
  3. 3,0 3,1 3,2 Armenia’s PM meets renowned ethnic Armenian economist Daron Acemoglu // Tert.am — 2012.
  4. Daron AcemogluProject Syndicate.
  5. 5,0 5,1 https://www.carnegie.org/awards/honoree/daron-acemoglu/
  6. 6,0 6,1 https://web.archive.org/web/20060222074250/http://www.econometricsociety.org/newfellows.asp
  7. CONOR.Sl
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 8,20 8,21 8,22 8,23 8,24 8,25 8,26 8,27 8,28 8,29 8,30 8,31 8,32 8,33 8,34 8,35 8,36 8,37 8,38 8,39 8,40 8,41 8,42 8,43 8,44 8,45 8,46 8,47 8,48 8,49 8,50 8,51 8,52 8,53 8,54 8,55 8,56 8,57 8,58 8,59 8,60 8,61 8,62 8,63 8,64 8,65 8,66 8,67 8,68 8,69 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. https://www.apsanet.org/PROGRAMS/APSA-Awards/Heinz-I-Eulau-Award
  10. https://clarivate.com/citation-laureates
  11. https://www.ifw-kiel.de/de/institut/veranstaltungen/preisverleihungen/weltwirtschaftlicher-preis/
  12. https://ens-paris-saclay.fr/lecole/prix-et-distinctions/docteur-honoris-causa/daron-acemoglu
  13. https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2024/press-release/
  14. Guy Sorman, Economics Does Not Lie : A Defense of the Free Market in a Time of Crisis.(անգլ.) "For Daron Acemoglu, an Armenian from Tyrkey..", "Для Дарона Аджемоглу Армянина из Турции.." -
    стр. 22, Глава Tретья, «Real Money», Encounter Books, New York, Июль 20, 2009. ISBN 1594032548.
  15. Միրզոյան, Արմեն (14.10.2024). «Տարոն Աճեմօղլուն, Սայմոն Ջոնսոնը և Ջեյմս Ռոբինսոնը դարձել են Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր. Հետք». 14.10.2024.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տարոն Աճեմօղլու» հոդվածին։