Տեխաս
Թեքսաս (անգլերեն՝ 
Texas Տեքսաս), նահանգ ԱՄՆ-ի հարավային մասում։ Թեքսասը բնակչությամբ և տարածքով երկրորդն է Միացյալ Նահանգներում։ Նահանգը գտնվում է Միացյալ Նահանգների Հարավ կենտրոնական մասում, այն սահմանակցում է Մեքսիկային հարավից, Նյու Մեքսիկո նահանգին արևմուտքից, Օկլահոմային հյուսիսից, Արկանզասին հյուսիս արևելքից և Լուիզիանային արևելքից։ Թեքսասի տարածքը կազմում է 696241 կմ քառակուսի, իսկ բնակչությունը 26,9 միլիոն (հուլիս 2014)[4]։
 անգլ.՝ Texas | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 | ||||||
| Երկիր |  ԱՄՆ | |||||
| Մասն է | Մայրցամաքային նահանգներ | |||||
| Հիմն | Texas, Our Texas? | |||||
| Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ | |||||
| Մտնում է | ԱՄՆ | |||||
| Վարչկենտրոն | Օստին | |||||
| Ամենաբարձր կետ | Guadalupe Peak? | |||||
| ԲԾՄ | 520 մետր | |||||
| Օրենսդրական մարմին | Texas Legislature? | |||||
| Դատական մարմին | Supreme Court of Texas? և Texas Court of Criminal Appeals? | |||||
| Միության մուտք | դեկտեմբերի 29, 1845 (28-րդ) | |||||
| Բնակչություն | ▲29 145 505 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] (2 տեղ) | |||||
| Տարածք | 696 241 կմ² (2 տեղ) | |||||
 | ||||||
 | ||||||
| Հիմնադրված է | դեկտեմբերի 29, 1845 թ. | |||||
| Սահմանակցում է | Տամաուլիպաս, Չիուաուա, Նյու Մեքսիկո, Օկլահոմա, Արկանզաս, Լուիզիանա, Կոաուիլա և Նուևո Լեոն | |||||
| Ժամային գոտի | UTC-6, CDT? և Ամերիկա/Չիկագո | |||||
| Հապավում | TX, 🏴[2] և Tex. | |||||
| Փոխարինեց | Տեխասի Հանրապետություն | |||||
| ISO 3166-2 կոդ | US-TX | |||||
| Անվանված է | friend?[3] | |||||
| Մականուն | The Lone Star State | |||||
| Միության մուտք | դեկտեմբերի 29, 1845 (28-րդ) | |||||
| texas.gov(անգլ.) | ||||||
Հյուստոնը Թեքսասի ամենամեծ քաղաքն է և չորրորդ ամենախոշորը ԱՄՆ-ում, մինչդեռ Սան Անտոնիոն երկրորդ խոշորագույնն է նահանգում և յոթերորդ ամենամեծը ԱՄՆ-ում։ Մյուս մեծ քաղաքներն են Էլ Պասոն և Օսթինը, որը նահանգի կենտրոնն է։ Տեքսասի մականունն է Lone Star State, որպեսզի ընգծվի այն հանգամանքը, որ Թեքսասը եղել է նախկին անկախ պետություն և ստացել է անկախությունը Մեքսիկայից[5]։ Նահանգի անվանումը եկել է «Tejas» բառից, ինչը նշանակում է ընկեր Կադդո լեզվով[6]։
Իր չափսերի և աշխարհագրական բազմազանության շնորհիվ ինչպիսին է Բալկոնես ճեղքվածքը, Թեքսասում կան բազմազան լանդշաֆտներ, որոնք հանդիպում են Միացյալ Նահանգների հարավային և հարավարևմտյան շրջաններում[7]։ Թեքսասը հանրահայտ է որպես անապատային նահանգ, չնայած Տեխասի միայն 10 տոկոսն է անապատ[8]։ Բնակչության մեծ մասը կենտրոնացած է նախկին պրերիաներում, խոտհարքում, անտառներում և ափամերձ հատվածներում։
«Թեքսասի վեց դրոշներ» տերմինը նշանակում է այն վեց երկրները, որոնց տիրապետության տակ եղել է տարածաշրջանը։ Իսպանիան առաջին եվրոպական պետությունն էր, որը տիրացավ Թեքսասին։ Դրանից հետո շատ կարճ ժամանակով Թեքսասին տիրացավ Ֆրանսիան։ Մեքսիկան վերահսկեց տարածաշրջանը մինչև 1836 թվականը, երբ Թեքսասը դարձավ անկախ՝ դառնալով անկախ հանրապետություն։ 1845 թվականին Թեքսասը միացավ Միացյալ Նահանգներին որպես 28-րդ նահանգ։ Նահանգի անէքսացիան եղավ պատճառ, որպեսզի սկսվի Մեքսիկա-ամերիկյան պատերազմը 1846 թվականին։ Տեխասը հայտարարեց ԱՄՆ կազմից իր դուրս գալու մասին 1881 թվականին և պաշտոնապես միացավ ԱՄՆ-ին նույն տարվա մարտի 2-ին։ Քաղաքացիական պատերազմից հետո Թեքսասում կազմավորվեց ֆեդերատիվ կառավարություն։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
- ↑ Emojipedia — 2013.
- ↑ https://books.google.com/books/about/Texas.html?id=PUemv3wa0O8C&redir_esc=y
- ↑ «U.S. Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts – Apportionment Counts Delivered to President». Press Release. U.S. Census Bureau. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 7-ին.
- ↑ «Introduction to Texas». Netstate.com. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ Texas from Sea to Shining Sea https://books.google.am/books/about/Texas.html?id=PUemv3wa0O8C&redir_esc=y
- ↑ Sansom, Andrew: Water in Texas: An Introduction, University of Texas Press, 2008, pg. 25
- ↑ Dingus, Anne: The dictionary of Texas misinformation, Gulf Publishing Company, 1987
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Texas.gov – Պաշտոնական կայք
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տեխաս» հոդվածին։ |