Ֆրանյա Կրալ (սլովակ.՝ Fraňo Kráľ, մարտի 9, 1903(1903-03-09)[1], Օհայո, ԱՄՆ - հունվարի 3, 1955(1955-01-03)[1], Բրատիսլավա, Հունգարիայի թագավորություն), սլովակ բանաստեղծ, արձակագիր, Չեխոսլովակիայի ժողովրդական գրող (1953), Չեխոսլովակիայի քաղաքական գործիչ։ Սլովակյան գրականության սոցիալիստական ռեալիզմի առաջին ներկայացուցիչներից։

Ֆրանյա Կրալ
Ծնվել էմարտի 9, 1903(1903-03-09)[1]
ԾննդավայրՕհայո, ԱՄՆ
Վախճանվել էհունվարի 3, 1955(1955-01-03)[1] (51 տարեկան)
Վախճանի վայրԲրատիսլավա, Հունգարիայի թագավորություն
ԳերեզմանSlávičie údolie cemetery
Գրական անունF. K. Smrečiansky[2], Ján Majorov[2] և Matej Patoča[2]
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող և քաղաքական գործիչ
Լեզուսլովակերեն
ԿուսակցությունՉեխոսլովակիայի կոմունիստական կուսակցություն
Պարգևներ
Ֆրանյա Կրալ Վիքիքաղվածքում
 Fraňo Kráľ Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ֆրանյա Կրալը ծնվել է 1903 թվականին ԱՄՆ Օհայո նահանգի Բարտոն գյուղում, սլովակ էմիգրանտների ընտանիքում։ 1905 թվականին մոր հետ վերադարձել է Սլովակիա։ Չնայած ընտանեկան ծանր պայմաններին կարողացել է ավարտել Սպիշսկա Նովա Վեսի մանկավարժական ուսումնարանը։ Ուսման տարիներին ստիպված է եղել աշխատել, հիվանդացել է որովայնային տիֆով, որն անջնջելի հետք է թողել նրա մարմնի վրա, ապա դա հանգեցրել է թոքային հիվանդության բարդացման։ Զորակոչվել է զինվորական ծառայության, սակայն հիվանդացել է տուբերկուլյոզով և զորացրվել։ Որոշ ժամանակ բուժում ստանալուց հետո որպես ուսուցիչ աշխատել է Մոդրի Կամենում։ 1923 թվականից եղել է Չեխոսլովակիայի կոմկուսի անդամ։ 1931 թվականին տեղափոխվել է Բրատիսլավա, սակայն կոմունիստական հայացքների համար հեռացվել է աշխատանքից և ուղարկվել վաղ թոշակի։ Ֆաշիստական ռեժիմի տարիներին եղել է ընդհատակում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո աշխատել է կրթության նախարարությունում, եղել է Չեխոսլովակիայի կոմունիստական կուսակցության անդամ, Սլովակիայի Ազգային խորհրդի անդամ և Չեխոսլովակիայի գրողների միության նախագահության անդամ։

Պարգևներ, մրցանակներ

խմբագրել

1953 թվականին արժանացել է Չեխոսլովակիայի ժողովրդական գրողի կոչմանը։

 
Ֆրանյա Կրալի հուշարձանը Բրատիսլավայում

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

Ֆրանյա Կրալը սոցիալական թեման վառ գույներով պատկերող գրող է և միաժամանակ լիրիկ բանաստեղծ[4]։

Բանաստեղծական ժողովածուներ

  • «Սև ներկը գունապնակի վրա», 1930
  • «Բալթիկա», 1931
  • «Փոստային բացիկներ», 1936
  • «Գիշերվանից այգաբաց», 1945
  • «Գարնանային ճամփաներով», 1952
  • «Փշոտ ուղի», 1936

Վեպեր

  • «Հանդիպում», 1945
  • «Լավագույն կյանքի համար», 1949
  • «Կլինի, ինչպես չի եղել», 1950

Մանկական գրքեր

  • «Յանո», 1931
  • «Չենկովայի երեխաները», 1932

Հիշատակ

խմբագրել

Բրատիսլավայում տեղադրվել է Ֆրանյա Կրալի հուշարձանը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. 2,0 2,1 2,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. Čestný titul národní umělec (չեխերեն) — 2015.
  4. Չեխ և սլովակ բանաստեղծներ, Երևան, 1966, «Հայաստան» հրատարակչություն
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Ֆրանյա Կրալ հոդվածին

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանյա Կրալ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանյա Կրալ» հոդվածին։