Գլեն Թեոդոր Սիբորգ (անգլ.՝ Glenn Theodore Seaborg, ապրիլի 19, 1912(1912-04-19)[1][2][3][…], Իշպեմինք, Մարքետ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ - փետրվարի 25, 1999(1999-02-25)[1][2][3][…], Լաֆայեթ, Կալիֆորնիա, Քոնտրա Քոստա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ֆիզիկոս։

Գլեն Սիբորգ
Glenn Seaborg
Ծնվել էապրիլի 19, 1912(1912-04-19)[1][2][3][…]
Իշպեմինք, Մարքետ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ
Մահացել էփետրվարի 25, 1999(1999-02-25)[1][2][3][…] (86 տարեկան)
Լաֆայեթ, Կալիֆորնիա, Քոնտրա Քոստա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
բնական մահով
Բնակության վայր(եր)ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունքիմիկոս, համալսարանի դասախոս և միջուկային ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Մանհեթթենյան նախագիծ, United States Atomic Energy Commission? և Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
Գործունեության ոլորտՄիջուկային քիմիա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Թագավորական շվեդական ճարտարագիտական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[4], Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[4], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[4], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա և Լեհական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԿալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի (1937)[5], Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարան (1937)[5] և Jordan High School? (1929)[5]
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[6][7] և շվեդերեն
Գիտական ղեկավարՋորջ Էրնստ Գիբսոն[8]
Եղել է գիտական ղեկավարJohn Gofman?, Leon O. Morgan?, Rodney H. Banks?, Վերա Կիստյակովսկի, Roger Batzel?, Arthur Wahl?, Kenneth Street Jr.?, Gerhart Friedlander?[8] և W. Wayne Meinke?[9]
Հայտնի աշակերտներJoseph W. Kennedy?, Elizabeth Rauscher? և Arthur Wahl?
Պարգևներ

Պատվավոր Լեգեոնի շքանշան

Բևեռային աստղի շքանշան
Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ[10][11]

Փպիստլիի մեդալ

[12]

Փերքինի մեդալ

[13]

Ջոն Սքոթի մեդալ

[14]

Ֆրանկլինի մեդալ

ACS Award in Pure Chemistry?

Էնրիկո Ֆերմի պարգև[15]

Swedish American of the Year?

[16]

Ազգային գյուտարարների փառքի սրահ

Clark Kerr Medal?

Վաններ Բուշի մրցանակ

Ազգային գիտական մեդալ Ամերիկյան քիմիկոսների ինստիտուտի ոսկե մեդալ

Հարյուրամյակի մրցանակ

Սիլիմանյան դասախոսություն

Վաշինգտոնյան մրցանակ

[17]

Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ

Վիլարդ Գիբսի պարգև

[18]

Սկեպտիկական հարցախույզի կոմիտեի անդամ

Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ

Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ

[19]

George C. Pimentel Award in Chemical Education?

[20]

Charles Lathrop Parsons Award?

[21]

Մայամիի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[22]

Glenn T. Seaborg Medal?

[23]

Ուիլյամ Նիկոլսի շքանշան

[24]
և

Q126416289?

[25]
Ամուսին(ներ)Հելեն Սիբորգ
Երեխա(ներ)Դևիդ Սիբորգ
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Glenn T. Seaborg Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ավարտել է Լոս Անջելեսի համալսարանը (1934)։ Աշխատել է Կալիֆոռնիայի համալսարանում (1945 թվականից՝ պրոֆեսոր, 1958–1961 թվականներին՝ համալսարանի նախագահ)։

1942–1946 թվականներին Չիկագոյի մետալուրգիական լաբորատորիայում զբաղվել է պլուտոնիումի արդյունաբերական ստացման խնդրով։

1954–1961 թվականներին և 1971 թվականից՝ զբաղեցրել է Բերքլիի ճառագայթային լաբորատորիայի երկրորդ տնօրենի պաշտոնը։

1961–1971 թվականներին եղել է ԱՄՆ միջուկային էներգիայի հանձնաժողովի նախագահը։

Մի խումբ գիտնականների հետ սինթեզել է պլուտոնիումը (1940–1941), հայտնաբերել ամերիցիում, կյուրիում (1944), բերկլիում (1949), կալիֆոռնիում (1950), էյնշտեյնիում (1952), ֆերմիում (1953), մենդելեևիում (1955) քիմիական տարրերը։ Հետագա տարիներին մասնակցել է ավելի ծանր տարրերի սինթեզման աշխատանքներին։

1971 թվականից եղել է ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ։ 1951 թ. ստացել է Նոբելյան մրցանակ ամերիկացի ֆիզիկոս Էդվին ՄաքՄիլանի հետ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Notable Names Database — 2002.
  5. 5,0 5,1 5,2 Glenn T. SeaborgNobel Foundation.
  6. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. CONOR.Sl
  8. 8,0 8,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. https://www.legacy.com/obituaries/name/w-wayne-meinke-obituary?pid=191727522
  10. The Nobel Prize in Chemistry 1951Nobel Foundation.
  11. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  12. Priestley MedalACS.
  13. https://sci-america.org/awards/
  14. http://www.garfield.library.upenn.edu/johnscottaward/js1951-1960.html
  15. https://science.osti.gov/fermi/Award-Laureates
  16. Swedish-American of the Year 1960-1979
  17. RecipientsWashington Award.
  18. https://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award
  19. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 319.
  20. https://www.acs.org/funding/awards/george-pimentel-award-in-chemical-education/past-recipients.html
  21. https://www.acs.org/funding/awards/charles-lathrop-parsons-award/past-recipients.html
  22. https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
  23. https://www.seaborg.ucla.edu/previous_recipients.html
  24. https://www.newyorkacs.org/nicholsmedalists.html
  25. Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գլեն Սիբորգ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։