Երկնագիծ

Ենթակատեգորիա	Հորիզոն, view
Բնութագրվում է	artificiality

Երկնագիծ (անգլ.՝ skyline), հորիզոնի մոտ դիտվող ուրվագիծ կամ ձև: Կարող է ստեղծվել քաղաքային շենքերով, գյուղական տարածքում մարդկանց ստեղծած կառույցներով կամ բնական ձևավորումներով, ինչպես, օրինակ, լեռներով կամ ծառերով, որտեղ երկինքը հպվում է երկրին։

Քաղաքի երկնագիծը նման է մատնահետքի, որովհետև ոչ մեկը մյուսի նման չէ։ Ահա թե ինչու նորությունների, սպորտային ծրագրերի, հեռուստաշոուների և ֆիլմերի մեջ հաճախ ցույց են տալիս քաղաքի երկնագիծը՝ գտնվելու վայրը ցույց տալու համար։ «Նյու Յորք քաղաքի երկնագիծ» արտահայտությունն առաջին անգամ գործածվել է 1896 թվականին՝ որպես Չարլզ Գրեհեմի ստեղծած գունավոր նկարազարդման վերնագիր Նյու Յորք ամսագրում^[1]։ Փոլ Դ. Սպրեյրեգենը նկարագրել է քաղաքի հորիզոնագիծը որպես «քաղաքի կյանքի ֆիզիկական արտացոլում, պոտենցիալ արվեստի գործ և նրա հավաքական տեսարան»^[2]։

Առանձնահատկություններ

Բարձրահարկ շենքեր

Դեթրոյթի երկնագիծ, 1929 թվական

Բարձրահարկ շենքերը, ներառյալ երկնաքերերը, քաղաքային երկնագծերի հիմնական բաղադրիչներն են^[3]^[4]: Ուրվագծերն ու շենքերի երեսապատումները (օրինակ՝ աղյուսով կամ ապակով) մեծ ազդեցություն ունեն երկնագծի ընդհանուր տեսքի վրա։

Աշտարակներ

Սան Ջիմինյանո, աշտարակներ Տոսկանայում, Իտալիա

Երկնագծերը կարող են շատ տարբեր լինել՝ կախված այն ժամանակաշրջաններից, թե երբ են դրանց շինությունները կառուցվել։

Օրինակ, Իտալիայի Տոսկանայի Սան Ջիմինյանո քաղաքը աշտարակների շնորհիվ հայտնի է իր «անմոռանալի երկնագծով»^[5]։

Հեռավոր վայրեր

Էվերեստ լեռ

Որոշ հեռավոր վայրեր նույնպես ունեն տպավորիչ երկնագծեր, որոնք ստեղծվել են կա՛մ բնության, կա՛մ սակավաթիվ բնակչության կողմից։

Մեդիա

Երկնագծերը հաճախ օգտագործվում են ֆիլմերում, հեռուստաշոուներում, նորությունների կայքերում և այլ հարթակներում՝ վայրի մթնոլորտը և տրամադրությունը փոխանցելու համար։

Սուբյեկտիվ վարկանիշ

Որոշ կազմակերպություններ գնահատում են երկնագծերը՝ օգտագործելով իրենց չափանիշները։ Օրինակ՝ Emporis-ը գնահատում է երկնագծերը՝ հաշվի առնելով շենքերի բարձրությունը և այլ տվյալներ։ Այն ամենաբարձր գնահատականները տալիս է Հոնկոնգի, Նյու Յորքի և Սինգապուրի հորիզոնագծերին^[6]։

Մի քանի ծառայություններ դասակարգում են ուրվագծերը՝ ելնելով իրենց սեփական սուբյեկտիվ չափանիշներից: Emporis-ը նման ծառայություններից մեկն է, որն օգտագործում է բարձրությունը և այլ տվյալներ՝ շենքերին միավորային արժեքներ տալու և դրանք միասին ավելացնելու համար: Ամենաբարձր վարկանիշը զբաղեցնող երեք քաղաքներն են Հոնկոնգը, Նյու Յորքը և Սինգապուրը:

Ծանոթագրություններ

↑ «Moving Uptown». New York Public Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-29-ին. «When Charles Graham's view of New York was published, the new term used in the title, "sky line," caught on immediately.»
↑ Paul D. Spreiregen (1965). Urban Design: The Architecture of Towns and Cities. McGraw-Hill. ISBN 9780070603806.
↑ Heath, Tom; Smith, Sandy G.; Lim, Bill (July 2000). «Tall Buildings and the Urban Skyline: The Effect of Visual Complexity on Preferences». Environment and Behavior. 32 (4): 541–556. ISSN 0013-9165. S2CID 5199331.
↑ McNeill, Donald (February 2005). «Skyscraper geography». Progress in Human Geography. 29 (1): 41–55. doi:10.1191/0309132505ph527oa. S2CID 220928675. «geographers have tended to neglect the substantial impact of skyscrapers on urban life.»
↑ Centre, UNESCO World Heritage. «Historic Centre of San Gimignano». whc.unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2016-08-04-ին.
↑ «Skyline Ranking». Emporis. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2012. Վերցված է 29 April 2021-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)

Գրականություն

Emporis ranking of cities by the visual impact of their skylines[usurped]
Attoe, Wayne (1981). Skylines: understanding and molding urban silhouettes. Wiley. ISBN 9780471279402.
Bacon, Edmund (1967). Design of Cities. Thames & Hudson. ISBN 978-0-14-004236-8.
Lim, Bill; Heath, Tom (1993). «What is skyline: a quantitative approach». Architectural Science: Past, Present and Future, Proceedings of the Conference of the Australian and New Zealand Architectural Science Association: 23–32.
Ford, Larry R. (1976). «The urban skyline as a city classification system». Journal of Geography. 75 (3): 154–164. Bibcode:1976JGeog..75..154F. doi:10.1080/00221347608980594.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Երկնագիծ» հոդվածին։

[1] «Moving Uptown». New York Public Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-29-ին. «When Charles Graham's view of New York was published, the new term used in the title, "sky line," caught on immediately.»

[2] Paul D. Spreiregen (1965). Urban Design: The Architecture of Towns and Cities. McGraw-Hill. ISBN 9780070603806.

[3] Heath, Tom; Smith, Sandy G.; Lim, Bill (July 2000). «Tall Buildings and the Urban Skyline: The Effect of Visual Complexity on Preferences». Environment and Behavior. 32 (4): 541–556. ISSN 0013-9165. S2CID 5199331.

[4] McNeill, Donald (February 2005). «Skyscraper geography». Progress in Human Geography. 29 (1): 41–55. doi:10.1191/0309132505ph527oa. S2CID 220928675. «geographers have tended to neglect the substantial impact of skyscrapers on urban life.»

[5] Centre, UNESCO World Heritage. «Historic Centre of San Gimignano». whc.unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2016-08-04-ին.

[6] «Skyline Ranking». Emporis. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2012. Վերցված է 29 April 2021-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]