Էդուարդ Խաչիկյան (աստղաֆիզիկոս)

Էդուարդ Խաչիկյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 16, 1928; Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	փետրվարի 4, 2018 (89 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	աստղաֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ Վ. Հ. Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարան և Երևանի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտ	աստղաֆիզիկա
Պաշտոն(ներ)	դեկան
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ, Միջազգային աստղագիտական միություն և Եվրոպական աստղագիտական ընկերություն
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան (1951) և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան (1955)
Կոչում	ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1975)
Գիտական ղեկավար	Վիկտոր Դոմբրովսկի
Պարգևներ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Էդուարդ Խաչիկյան (այլ կիրառումներ)

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Խաչիկյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Էդուարդ Երեմի Խաչիկյան (դեկտեմբերի 16, 1928(1928-12-16)^[1]^[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]^[2] - փետրվարի 4, 2018(2018-02-04), Երևան, Հայաստան^[3]), հայ աստղաֆիզիկոս, ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1975), պրոֆեսոր (1982), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1996)^[4]։ Միջազգային Աստղագիտական միության անդամ (1967 թվականից)։

ՀԽՍՀ վաստակավոր ճարտարապետ Սպարտակ Խաչիկյանի եղբայրն է։

Կենսագրություն

1951 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը։ 1960-1969 թթ․ եղել է Բյուրականի աստղադիտարանի գիտնական քարտուղարը, 1970 թ-ից սպեկտրոսկոպիայի լաբորատորիայի վարիչը, 1986 թվականից՝ խմբի վարիչ, 1980-1985 թթ., միաժամանակ ԵՊՀ ֆիզիկայի ֆակուլտետի դեկան, 1988-1993 թթ. և 1999 թվականից՝ աստղադիտարանի տնօրեն։

Աշխատանքները վերաբերում են գազային, փոշային և գիսավորաձև միգամածություններին, միգամածությունների ճառագայթման բևեռացմանը, աստղասփյուռներին և գերաստղասփյուռներին, արտագալակտիկ աստղագիտությանը, ակտիվ գալակտիկաներին, Սեյֆերտի և ուլտրամանուշակագույն ավելցուկների գալակտիկաներին։ Ուսումնասիրել է գազային միգամածությունները և ակտիվ գալակտիկաները։

Առաջինն է կատարել Բյուրականի աստղադիտարանի աշխատակիցների հայտնաբերած ավելցուկային ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում ունեցող օբյեկտների մանրակրկիտ սպեկտրային ուսումնասիրությունը և հայտնաբերել Սեյֆերտի տիպի նոր գալակտիկաներ։

1967 թվականից Միջազգային Աստղագիտական միության անդամ է, 1991 թվականից՝ նույն միության «Գալակտիկաներ» հանձնաժողովի անդամ, 1983 թվականից Աստղագիտության խորհրդի «Գալակտիկաների և մետագալակտիկայի ֆիզիկա և էվոլյուցիա» բաժանմունքի նախագահ^[5]։

Պարգևներ

Պարգևատրվել է Պատվո շքանշանով, կառավարական մեդալներով, ՀԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի պատվոգրով։

Աշխատություններ

Գրքեր

Observational evidence of activity in galaxies.- Dordrecht, Sold and distributed in the U.S.A. and Canada by Kluwer Academic Publishers, 1987, xxii, 601 p.
Գալակտիկաները և նրանց ակտիվությունը.- Երևան, Գիտելիք, 1987, 24 էջ։
Վիկտոր Համբարձումյան.- Երևան, Գիտելիք, 1968, 61 էջ^[6]։

Մամուլ

Հոդվածների մատենագիտություն^[7]

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
↑ «Վախճանվել է աստղաֆիզիկոս Էդուարդ Խաչիկյանը». news.am. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 15-ին.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Էդուարդ Խաչիկյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 15-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

Արտաքին հղումներ

Academician of NAS Armenia, professor Edvard Khachikian Արխիվացված 2014-04-30 Wayback Machine. On site of Byurakan Astrophysical Observatory. Արխիվացված 2012-07-20 archive.today (անգլ.)

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդուարդ Խաչիկյան (աստղաֆիզիկոս)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 27)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_3a73b1f86be9051a-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.

[3] «Վախճանվել է աստղաֆիզիկոս Էդուարդ Խաչիկյանը». news.am. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.

[4] «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 15-ին.

[5] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

[6] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Էդուարդ Խաչիկյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 15-ին.

[7] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Էդուարդ Խաչիկյան

Ծնվել է	դեկտեմբերի 16, 1928(1928-12-16)^[1]^[2] Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]^[2]
Մահացել է	փետրվարի 4, 2018(2018-02-04) (89 տարեկան) Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	աստղաֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ Վ. Հ. Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարան^[1] և Երևանի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտ	աստղաֆիզիկա
Պաշտոն(ներ)	դեկան
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ, Միջազգային աստղագիտական միություն^[1] և Եվրոպական աստղագիտական ընկերություն
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան (1951)^[1] և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան (1955)
Կոչում	ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր^[1]^[2] (1975)
Գիտական ղեկավար	Վիկտոր Դոմբրովսկի
Պարգևներ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ^[1]