Էնդհաուզի առեղծվածը

«Էնդհաուզի առեղծվածը» կամ «Ծայրամասի տան վտանգը» (անգլ.՝ Peril at End House), անգլիացի գրող Ագաթա Քրիստիի դետեկտիվ վեպը, գրված 1932 թվականին։

Էնդհաուզի առեղծվածը անգլ.՝ Peril at End House և պորտ.՝ A diabólica casa isolada
Հեղինակ	Ագաթա Քրիստի
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	դետեկտիվ և քրեական
Բնօրինակ լեզու	անգլերեն
Կերպար(ներ)	Էրքյուլ Պուարո
Նկարագրում է	Կոռնուոլ
Շարք	Էրքյուլ Պուարոյի կանոնը
Նախորդ	Սիթաֆորդի առեղծվածը
Հաջորդ	Երեսուն խորհրդավոր խնդիրներ
Երկիր	ԱՄՆ
Հրատարակիչ	Dodd, Mead & Co
Հրատարակման տարեթիվ	փետրվար 1932

Սյուժե

Անգլիայի ծովափում հանգստի ժամանակ, Էրքյուլ Պուարոն և կապիտան Հասթինգսը ծանոթանում են երիտասարդ և հմայիչ Նիկ Բաքլիի հետ։ Նրա հետ ունեցած առաջին զրույցից հետո Պուարոն ցույց է տալիս Հասթինգսին փամփուշտ, որը խոցել է օրիորդ Բաքլիի գլխարկը և պետք է սպաներ նրան։

Պուարոն որոշում է պաշտպանել Նիկին և բռնել հանցագործին։ Նա և Հասթինգսը գնում են Նիկի տուն, որը կոչվում է «Էնդհաուզ» («տուն ծայրամասում»)։ Պուարոն բացատրում է նրան ամեն ինչ, իսկ Նիկը խոստովանում է, որ մինչ կատարվածը նրա վրա արդեն կատարվել է երեք մահափորձ, բայց նա չի կարևորել դրանք, կարծելով, որ դժբախտ պատահարներ են եղել։ Պուարոն նախազգուշական քայլեր է ձեռնարկում և խորհուրդ է տալիս Նիկին իր մոտ կանչել իր ընկերուհուն, ու նա կարող է վստահել, որպեսզի պաշտպանի նրան։ Նիկը որոշում է հրավիրել իր զարմուհուն՝ Մեգգի Բաքլիին։

Երբ նրա մոտ հրավառություն նայելու նպատակով հյուրեր են գալիս, կատարվում է հանցագործություն։ Սկզբում Պուաորն մտածում էր, որ Նիկն է սպանվել, բայց երբ նրանք զննում են դիակը, ապա տեսնում են, որ դա Մեգգին է, ում շփոթել են Նիկի հետ կարմիր չինական շալի պատճառով։

Այժմ Պուարոն զբաղվում է սպանության հետաքննությամբ և պետք է պահպանի Նիկ Բաքլիին։

Հերոսներ

• Էրքյուլ Պուարո - հայտնի դետեկտիվ, հետաքննել է մի շարք գործեր
• Կապիտան Հասթինգս - Պուարոյի հավատարիմ ուղեկիցը

Էնդհաուզի բնակիչներ

• Նիկ Բաքլի - երիտասարդ աղջիկ, շատ ակտիվ
• Էլլեն - Նիկի ծառան
• Պարոն Քրոֆթ - արմատներով Ավստրալիայից, սենյակ է վարձում Էնդհաուզում
• Տիկին Քրոֆթ - պարոն Քրոֆթի կինը, նույնպես Ավստրիալիայից

Ուրիշներ

• Ֆրեդերիկա Ռայս - Նիկի ընկերուհին, գլխավոր կասկածյալ
• Ջիմ Լազարուս - երիտասարդ մարդ, ով ունի ընկերություն, Ֆրեդերիկայի ծանոթը
• Կապիտան Չելլենջեր - երիտասարդ ծովահեն, Նիկի ծանոթը
• Չարլզ Վայզ - Նիկ Բաքլիի զարմիկը
• Մեգգի Բաքլի - Նիկ Բաքլիի զարմուհին

Երկրորդական հերոսներ

• Պարոն Ուիթֆիլդ - փաստաբան
• Պարոն Ռայս - Ֆրեդերիկա Ռայսի կորած ամուսինը, ով փախել է
• Ավագ տեսուչ Ջեպ - Պուարոյի ծանոթ ոստիկանը
• Տիկին Բաքլի - Մեգգիի մայրը

Ագաթա Քրիստին իր վեպի մասին

«Էնդհաուզի առեղծվածը»՝ ևս մեկ գիրք, որը անբացատրելի տպավորություններ է թողել, ինչը ես նույնիսկ չեմ հասկանում, թե ինչպես եմ այն գրել։ Ինչպես կարող է լինել, ավելի վաղ ես բավարար չափով մշակել եմ սյուժեն։

Հրատարակչության պատմություն

Առաջին անգամ տպագրվել է Ամերիկայում Dodd Mead and Company ընկերությունում (270 էջ), 1932 թվականի փետրվարին (270 էջ)։ Հետագայում Collins Crime Club (250 էջ) ընկերությունում, որը միշտ առաջին է տպագրել Ագաթի Քրիստիի վեպերը.

Էկրանավորում

• Էնդհաուզի գաղտնիքները (1989 թվական) — Վադիմ Դերբենևի ռուսական էկրանավորումն է։ Էրքյուլ Պուարոյի դերը խաղացել է Անատոլի Ռավիկովիչ։
• Ծայրամասի տան վտանգը (1990 թվական) — հայտնի անգլիական «Ագաթի Քրիստի Պուարոն» հեռուստասերիալի լավագույն էպիզոդներից է, գլխավոր դերում՝ Դևիդ Սուշե, Նիկ Բաքլիի դերը մարմնավորել է Պոլլի Ուոկերը։

Ծանոթացում

Գրքի հետ ծանոթացման մասում ասվում է՝

«Էդեն Ֆիլպոտսին, ում ես միշտ պարտական եմ նրա ընկերության և քաջալերանքների համար, որը նա ինձ տվել է մի քանի տարի առաջ»

Արտաքին հղումներ

• Peril at End House at the official Agatha Christie website
• Peril at End House (1990)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
• Agatha Christie: Peril at End House computer game

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Էնդհաուզի առեղծվածը կատեգորիայում։