Վիքիպեդիա

Թհիթ Նյաթ Հան

Թհիթ Նյաթ Հան[3]|Thích Nhất Hạnh|釋一行, արտասանվում է։ tʰǐk ɲə̌t hâːˀɲ,  ( լսել)), հայտնի է նաև որպես Թիթ Նաթ Հան[4], աշխարհիկ անունը՝ Նգուեն Սյուան Բաո (վիետ․՝ Nguyễn Xuân Bảo; հոկտեմբերի 11, 1926(1926-10-11)[1], Հյուե, Աննամ, Ֆրանսիական Հնդկաչին - հունվարի 22, 2022(2022-01-22)[2], từ hiếu pogoda, Հյուե, Վիետնամ[2]), բուդդայական Թհեն կամ վիետնամական Զեն[Ն 1] վանական, Ֆրանսիայում գտնվող «Սալորների գյուղ» (վիետ․՝ Làng Mai, ֆր.՝ Village des pruniers) բուդդայական մենաստանի մեդիտացիոն կենտրոնի ռեկտոր, հեղինակել է մի շարք գրքեր Զեն բուդդիզմի և ընդհանուր բուդդայական բնույթի մեդիտացիոն պրակտիկաների մասին։

Թհիթ Նյաթ Հան
վիետ․՝ Thích Nhất Hạnh
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 11, 1926(1926-10-11)[1]
ԾննդավայրՀյուե, Աննամ, Ֆրանսիական Հնդկաչին
Մահացել էհունվարի 22, 2022(2022-01-22)[2] (95 տարեկան)
Մահվան վայրtừ hiếu pogoda, Հյուե, Վիետնամ[2]
Քաղաքացիություն Վիետնամ և  Ֆրանսիա
Մայրենի լեզուվիետնամերեն
Կրոնբուդդայականություն
ԿրթությունՓրինսթոնի համալսարան
Մասնագիտությունբհիկու, բանաստեղծ, հակապատերազմային ակտիվիստ, գրող, վանական, հոգևոր ուսուցիչ և կրոնագետ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքplumvillage.org/fr/au-sujet/thich-nhat-hanh/
plumvillage.org/about/thich-nhat-hanh/
 Thich Nhat Hanh Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Թհիթ Նյաթ Հանը ծնվել է 1926 թվականի հոկտեմբերի 11-ին կենտրոնական Վիետնամում։ Տասնվեց տարեկանում Թհեն դպրոցի բուդդայական վանքում մոնթ է դարձել։ Այնուհետև նա ստացել է վանականի (բհիկխու) լրիվ ձեռնադրություն և վանական «Phùng Xuân» անունը։

1960-ականների սկզբին Թհիթ Նյաթ Հանը Սայգոնում հիմնել է սոցիալական աջակցության երիտասարդական դպրոցը (SYSS)։ Այս կազմակերպությունը զբաղվում էր պատերազմի ժամանակ ավերված գյուղերի վերականգնմամբ, դպրոցների ու հիվանդանոցների կառուցմամբ, օգնում էր անօթևաններին։ Հետագայում տեղափոխվել է ԱՄՆ, որտեղ սովորել է Փրինսթոնի համալսարանում, որից հետո որոշ ժամանակ դասախոսել է Կոռնելի և Կոլումբիայի համալսարաններում։

1967 թվականի հունվարին Մարտին Լյութեր Քինգը Թհիթ Նյաթ Հանին առաջադրել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի, սակայն նա այն չի ստացել։

Կյանքի վերջին ռարիները նա ապրել է Ֆրանսիայի հարավում գտնվող փոքրիկ բուդդայական կոմունայում, որտեղ դասավանդել է, գրքեր գրել և զբաղվել այգեգործությամբ։ Ժամանակ առ ժամանակ նա այցելել է այլ երկրներ։ Վիետնամի կառավարությունը թույլ է տվել նրան երկիր այցելել 2005 և 2007 թվականներին։

Թհիթ Նյաթ Հանը հրատարակել է ավելի քան հարյուր գիրք, այդ թվում՝ քառասունից ավելի անգլերեն։

Ըստ Watkins' Mind Body Spirit ամսագրի, 2012 թվականին գտնվել է մեր ժամանակների 100 ամենաազդեցիկ հոգևոր առաջնորդների ցուցակի երրորդ հորիզոնականում և 2013 թվականի նույն ցուցակի երկրորդ հորիզոնականում[5]։

Մահացել է 2022 թվականի հունվարի 22-ին[6]

Նշումներ

խմբագրել
  1. ↑ Վիետնամական թհեն դպրոցը, որին պատկանում է Թհիթ Նյաթ Հանը, ինչպես զենը, ծագում են չինական Չան բուդդիզմից։ Ճապոներեն անգլերեն աղբյուրներում թհենը անվանվում է Զեն։ Քանի որ Թիչ Նհաթ Հանն ակտիվ է հիմնականում Արևմուտքում, նրա ավանդույթի այս սահմանումը օգտագործվում է հեղինակավոր աղբյուրներում և պահպանվում է հոդվածում։ Այնուամենայնիվ, սա ոչ մի կերպ չի նշանակում, որ Թիչ Նհաթ Հանը ճապոնական բուդդայական դպրոցի հետևորդն է։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Oliver J. D. Thich Nhat Hanh, Vietnamese Zen Master, Dies at 95(անգլերեն) — New York City: 2022.
  3. ↑ Философия буддизма: энциклопедия / отв. ред. М. Т. Степанянц; ИФ РАН. — М.: Вост. лит., 2011. — 1045 с. — ISBN 978-5-02-036492-9., էջ 50
  4. ↑ Майданов А. С. Проблемы контрарности и их решение в чань-буддизме // Вопросы философии. — М.: РАН, 2009. — № 4. — С. 126—138.
  5. ↑ «Watkins' Spiritual 100 List for 2013» (անգլերեն). «Watkins Books». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 28-ին.
  6. ↑ Thich Nhat Hanh, Vietnamese Zen Master, Dies at 95 - Tricycle

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թհիթ Նյաթ Հան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wiki.x.io/w/index.php?title=Թհիթ_Նյաթ_Հան&oldid=10111665» էջից