Թոմաս Մորգան

Թոմաս Մորգան; Thomas Morgan
Ծնվել է	սեպտեմբերի 25, 1866[…]; Լեքսինգտոն, Կենտուկի, ԱՄՆ
Մահացել է	դեկտեմբերի 4, 1945[…] (79 տարեկան); Փասադենա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ; բնական մահով
Գերեզման	Mountain View Cemetery and Mausoleum
Բնակության վայր(եր)	ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	էվոլյուցիոնիստ, գենետիկ, կենդանաբան, բժիշկ, համալսարանի դասախոս, ֆիզիոլոգ և կենսաբան
Հաստատություն(ներ)	Բրին Մոր քոլեջ, Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Կոլումբիայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	գենետիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Պապական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Լվովի գիտական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա (1917-1925), Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ազգային բժշկական ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ջոնս Հոփքինսի համալսարան (1890), Կենտուկիի համալսարան (1886) և Կոլումբիայի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտության բակալավր (1886) և փիլիսոփայության դոկտոր (1890)
Տիրապետում է լեզուներին	թայերեն
Եղել է գիտական ղեկավար	Ջոն Հոուարդ Նորթրոպ, Հերման Ջոզեֆ Մյուլլեր, Chester Ittner Bliss? և Fernandus Payne?
Հայտնի աշակերտներ	Հերման Ջոզեֆ Մյուլլեր և Alfred Sturtevant?
Պարգևներ	; Քրունի լեկցիա Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ Սիլիմանյան դասախոսություն և doctor honoris causa from the University of Paris?
Ամուսին(ներ)	Lilian Vaughan Morgan?
Երեխա(ներ)	Isabel Morgan?
Հայր	Charlton Hunt Morgan?
Մայր	Ellen Key Howard?
	Ստորագրություն;
	Thomas Hunt Morgan Վիքիպահեստում

Թոմաս Հանտ Մորգան (անգլ.՝ Thomas Hunt Morgan, սեպտեմբերի 25, 1866(1866-09-25)^[1]^[2]^[3]^[…], Լեքսինգտոն, Կենտուկի, ԱՄՆ^[4] - դեկտեմբերի 4, 1945(1945-12-04)^[4]^[1]^[2]^[…], Փասադենա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի կենսաբան, գենետիկայի հիմնադիրներից, ԱՄՆ-ի ազգային ԳԱ պրեզիդենտ (1927-1931)։

Կենսագրություն

Ավարտել է Կենտուքիի (1886) և Ջ․ Հոփքինսի (1891, Բալթիմոր) համալսարանները։ Եղել է Բրին-Մորի Կանանց կոլեջի (1891-1904) և Նյու Յորքի Կոլումբիայի համալսարանի (1904-1928) պրոֆեսոր, Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի կենսաբանության լաբորատորիայի ղեկավար (1928-1945)։ Սկզբնական աշխատանքները վերաբերում են փորձարարական սաղմնաբանությանը, կենդանիների օրգանիզմի ռեգեներացիայի և սեռի որոշման հարցերին։ 1910 թվականից ուսումնասիրել է մուտացիաների ժառանգումը գենետիկական նոր օբյեկտի՝ դրոզոֆիլ պտղաճանճի մոտ։ Դրա հիման վրա Մորգանը փորձնականորեն հիմնավորել է (աշխատակիցների հետ) ժառանգականության նյութական հիմքի մասին պատկերացումները և վերջնականորեն ապացուցել ու ավարտել ժառանգականության քրոմոսոմային տեսությունը։ Մորգանի և նրա աշխատակիցների կողմից հաստատված գենի շղթայակցման և կրոսինգովերի օրինաչափությունները բացահայտեցին Մենդելի օրենքների բջջաբանական մեխանիզմները և խթան հանդիսացան բնական ընտրության տեսության գենետիկական հիմքերի մշակման համար։ Մորգանը նոբելյան մրցանակի դափնեկիր է (1933), ԽՍՀՄ ԳԱ պատվավոր անդամ 1932 թվականից։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Allen G. E. Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Морган Томас Хант // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 Biographical Memoirs of the Royal Society
↑ www.pas.va
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ (unspecified title) — doi:10.1085/JGP.9.4.467
↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1933 — Nobel Foundation.
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
↑ https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=216486814&single=true
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 252.
↑ https://books.google.fr/books?id=_lLqDwAAQBAJ&pg=PA1906&lpg=PA1906

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 48)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Մորգան» հոդվածին։

[_440a15c42bea23a4-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_0f2f01b5affa959b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Allen G. E. Encyclopædia Britannica

[_b6452aed6819d709-3] 3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_7a51d0f915b6d16b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Морган Томас Хант // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_d92692db547f98e1-5] 5,0 ^5,1 Biographical Memoirs of the Royal Society

[_9f4404aa37a4aca9-6] www.pas.va

[_6e822ab3a3e99ae0-7] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_adba0765cac5179c-8] (unspecified title) — doi:10.1085/JGP.9.4.467

[_a7ac1944d313c02b-9] The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1933 — Nobel Foundation.

[_91240182028fc537-10] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

[_5024ad2648f36760-11] Award winners : Copley Medal — Royal Society.

[_72a39b3f0ccd5483-12] ttps://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=216486814&single=true

[_9dbe3504d3a76725-13] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 252.

[_1bc6982b139d56c9-14] ttps://books.google.fr/books?id=_lLqDwAAQBAJ&pg=PA1906&lpg=PA1906

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Թոմաս Մորգան Thomas Morgan

Ծնվել է	սեպտեմբերի 25, 1866(1866-09-25)^[1]^[2]^[3]^[…] Լեքսինգտոն, Կենտուկի, ԱՄՆ^[4]
Մահացել է	դեկտեմբերի 4, 1945(1945-12-04)^[4]^[1]^[2]^[…] (79 տարեկան) Փասադենա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ բնական մահով
Գերեզման	Mountain View Cemetery and Mausoleum
Բնակության վայր(եր)	ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	էվոլյուցիոնիստ, գենետիկ, կենդանաբան, բժիշկ, համալսարանի դասախոս, ֆիզիոլոգ և կենսաբան
Հաստատություն(ներ)	Բրին Մոր քոլեջ^[5], Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Կոլումբիայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	գենետիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն^[5], Պապական գիտությունների ակադեմիա^[6], ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Լվովի գիտական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա (1917-1925), Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ազգային բժշկական ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ջոնս Հոփքինսի համալսարան (1890), Կենտուկիի համալսարան (1886) և Կոլումբիայի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտության բակալավր (1886) և փիլիսոփայության դոկտոր (1890)
Տիրապետում է լեզուներին	թայերեն^[7]
Եղել է գիտական ղեկավար	Ջոն Հոուարդ Նորթրոպ, Հերման Ջոզեֆ Մյուլլեր, Chester Ittner Bliss?^[8] և Fernandus Payne?
Հայտնի աշակերտներ	Հերման Ջոզեֆ Մյուլլեր և Alfred Sturtevant?
Պարգևներ	^[9]^[10] ^[11] ^[12] Քրունի լեկցիա Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ ^[13] Սիլիմանյան դասախոսություն և doctor honoris causa from the University of Paris? ^[14]
Ամուսին(ներ)	Lilian Vaughan Morgan?
Երեխա(ներ)	Isabel Morgan?
Հայր	Charlton Hunt Morgan?
Մայր	Ellen Key Howard?
Ստորագրություն
Thomas Hunt Morgan Վիքիպահեստում