Թրոմբոցիտային գործոն 4
Թրոմբոցիտային գործոն 4 (PF4) փոքր չափսի ցիտոկին, պատկանում է քեմոկինների ընտանիքին։ Արտադրվում է ակտիվացված թրոմբոցիտների ալֆա-հատիկների կողմից թրոմբոցիտների միացքավորման (ագրեգացիա) ժամանակ։ Խթանում է արյան մակարդումը։ Այդ ֆունկցիայի շնորհիվ կարևոր նշանակություն ունի վերքերի և վնասվածքների բուժման ընթացքում[1]։ Այն հիմնականում հանդես է գալիս պրոտեոգլիկանի հետ համալիրի ձևով։
Գենետիկա
խմբագրելՄարդու PF4 գործոնի սինթեզը պայմանավորող գենտ տեղակայված է 4-րդ քրոմոսոմում[2]։
Նշանակություն
խմբագրելԹրոմբոցիտային գործոն 4-ը 70 ամինաթթուներից կազմված սպիտակուց է, արտադրվում է ակտիվացված թրոմբոցիտների ալֆա-հատիկների կողմից և կապվում է հեպարինին։ Վերջինիս նկատմամբ ունի մեծ խնամակցություն։ Այս գործոնի ամենակարևոր ֆիզիոլոգիական նշանակությունը հեպարինանման մոլեկուլների չեզոքացումն է արյունատար անոթների էնդոթելի մակերեսին։ Այսպիսով, թուլացնելով հակաթրոմբին III-ի ակտիվությունը, խթանւոմ է արյան մակարդման ընթացքը։ Նեյտրոֆիլների և ֆիբրոբլաստների համար հանդիսանում է հզոր «գրավիչ» գործոն, այդ պատճառով մեծ դեր է խաղում բորբոքման և վանսվածքների բուժման ընթացքում[1][3]։
PF4-ը նեյտրոֆիլների, ֆիբրոբլաստների, մոնոցիտների համար հանդիսանւոմէ քեմոտաքսիսի գործոն, և կապվում է CXCR3 քեմոկինային ընկալիչներին[4]։
Կլինիկական նշանակություն
խմբագրելՀեպարին-PF4 համալիրը հակածին է հեպարին-կախյալ թրոմբոցիտոպենիայի դեպքում[5]։ PF4-ի ինքնահակամարմինները (ավտոհակամարմին) գտնվում են նաև թրոմբոզով հիվանդների մոտ[6]։
Մարդու թրոմբոցիտային գործոն 4-ը սպանում է մալարիայի հարուցիչներին էրիթրոցիտներում, ընտրողական ձևով քայքայելով հարուցիչների մարսողական վակոուլները[7]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Eisman R, Surrey S, Ramachandran B, Schwartz E, Poncz M (1990 թ․ հուլիս). «Structural and functional comparison of the genes for human platelet factor 4 and PF4alt». Blood. 76 (2): 336–44. PMID 1695112.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ O'Donovan N, Galvin M, Morgan J (1999). «Physical mapping of the CXC chemokine locus on human chromosome 4». Cytogenet Cell Genet. 84 (1–2): 39–42. doi:10.1159/000015209. PMID 10343098.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ «Entrez Gene: PF4 platelet factor 4 (chemokine (C-X-C motif) ligand 4)».
- ↑ Lasagni L, Francalanci M, Annunziato F, Lazzeri E, Giannini S, Cosmi L, Sagrinati C, Mazzinghi B, Orlando C, Maggi E, Marra F, Romagnani S, Serio M, Romagnani P (2003). «An alternatively spliced variant of CXCR3 mediates the inhibition of endothelial cell growth induced by IP-10, Mig, and I-TAC, and acts as functional receptor for platelet factor 4». J Exp Med. 197 (11): 1537–1549. doi:10.1084/jem.20021897. PMC 2193908. PMID 12782716.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Warkentin TE (2007 թ․ մարտ). «Drug-induced immune-mediated thrombocytopenia--from purpura to thrombosis». N. Engl. J. Med. 356 (9): 891–893. doi:10.1056/NEJMp068309. PMID 17329695. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ Warkentin TE, Makris M, Jay RM, Kelton JG (2008 թ․ հուլիս). «A spontaneous prothrombotic disorder resembling heparin-induced thrombocytopenia». Am. J. Med. 121 (7): 632–636. doi:10.1016/j.amjmed.2008.03.012. PMID 18589060.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Love MS, Millholland MG, Mishra S, Kulkarni S, Freeman KB, Pan W, Kavash RW, Costanzo MJ, Jo H, Daly TM, Williams DR, Kowalska MA, Bergman LW, Poncz M, Degrado WF, Sinnis P, Scott RW, Greenbaum DC (2012 թ․ դեկտեմբեր). «Platelet Factor 4 Activity against P. falciparum and Its Translation to Nonpeptidic Mimics as Antimalarials». Cell Host Microbe. 12 (6): 815–23. doi:10.1016/j.chom.2012.10.017. PMID 23245326.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
Գրականություն
խմբագրել- Bikfalvi A, Gimenez-Gallego G (2004). «The control of angiogenesis and tumor invasion by platelet factor-4 and platelet factor-4-derived molecules». Semin. Thromb. Hemost. 30 (1): 137–144. doi:10.1055/s-2004-822978. PMID 15034805.
- Maurer AM, Zhou B, Han ZC (2007). «Roles of platelet factor 4 in hematopoiesis and angiogenesis». Growth Factors. 24 (4): 242–252. doi:10.1080/08977190600988225. PMID 17381065.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Deuel TF, Keim PS, Farmer M, Heinrikson RL (1977). «Amino acid sequence of human platelet factor 4». Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 74 (6): 2256–2258. doi:10.1073/pnas.74.6.2256. PMC 432148. PMID 267922.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Walz DA; Wu VY; de Lamo R; և այլք: (1978). «Primary structure of human platelet factor 4». Thromb. Res. 11 (6): 893–898. doi:10.1016/0049-3848(77)90117-7. PMID 601757.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Nath N, Lowery CT, Niewiarowski S (1975). «Antigenic and antiheparin properties of human platelet factor 4 (PF4)». Blood. 45 (4): 537–50. PMID 803847.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Hermodson M, Schmer G, Kurachi K (1977). «Isolation, crystallization, and primary amino acid sequence of human platelet factor 4». J. Biol. Chem. 252 (18): 6276–9. PMID 893407.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Maione TE; Gray GS; Petro J; և այլք: (1990). «Inhibition of angiogenesis by recombinant human platelet factor-4 and related peptides». Science. 247 (4938): 77–79. doi:10.1126/science.1688470. PMID 1688470.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Han ZC, Bellucci S, Tenza D, Caen JP (1990). «Negative regulation of human megakaryocytopoiesis by human platelet factor 4 and beta thromboglobulin: comparative analysis in bone marrow cultures from normal individuals and patients with essential thrombocythaemia and immune thrombocytopenic purpura». Br. J. Haematol. 74 (4): 395–401. doi:10.1111/j.1365-2141.1990.tb06325.x. PMID 2140694.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Poncz M; Surrey S; LaRocco P; և այլք: (1987). «Cloning and characterization of platelet factor 4 cDNA derived from a human erythroleukemic cell line». Blood. 69 (1): 219–23. PMID 3098319.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Griffin CA; Emanuel BS; LaRocco P; և այլք: (1987). «Human platelet factor 4 gene is mapped to 4q12----q21». Cytogenet. Cell Genet. 45 (2): 67–69. doi:10.1159/000132431. PMID 3622011.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Senior RM; Griffin GL; Huang JS; և այլք: (1983). «Chemotactic activity of platelet alpha granule proteins for fibroblasts». J. Cell Biol. 96 (2): 382–385. doi:10.1083/jcb.96.2.382. PMC 2112304. PMID 6187750.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Morgan FJ, Begg GS, Chesterman CN (1980). «Complete covalent structure of human platelet factor 4». Thromb. Haemost. 42 (5): 1652–60. PMID 6445090.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Deuel TF; Senior RM; Chang D; և այլք: (1981). «Platelet factor 4 is chemotactic for neutrophils and monocytes». Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 78 (7): 4584–4587. doi:10.1073/pnas.78.7.4584. PMC 319837. PMID 6945600.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Brown KJ, Parish CR (1994). «Histidine-rich glycoprotein and platelet factor 4 mask heparan sulfate proteoglycans recognized by acidic and basic fibroblast growth factor». Biochemistry. 33 (46): 13918–13927. doi:10.1021/bi00250a047. PMID 7524669.
- Mayo KH; Roongta V; Ilyina E; և այլք: (1995). «NMR solution structure of the 32-kDa platelet factor 4 ELR-motif N-terminal chimera: a symmetric tetramer». Biochemistry. 34 (36): 11399–11409. doi:10.1021/bi00036a012. PMID 7547867.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Barker S, Mayo KH (1995). «Quarternary [sic] structure amplification of protein folding differences observed in 'native' platelet factor-4». FEBS Lett. 357 (3): 301–304. doi:10.1016/0014-5793(94)01384-D. PMID 7835432.
- Zhang X; Chen L; Bancroft DP; և այլք: (1994). «Crystal structure of recombinant human platelet factor 4». Biochemistry. 33 (27): 8361–8366. doi:10.1021/bi00193a025. PMID 8031770.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն) - Horne MK (1993). «The effect of secreted heparin-binding proteins on heparin binding to platelets». Thromb. Res. 70 (1): 91–98. doi:10.1016/0049-3848(93)90226-E. PMID 8511754.
- Kolset SO; Mann DM; Uhlin-Hansen L; և այլք: (1996). «Serglycin-binding proteins in activated macrophages and platelets». J. Leukoc. Biol. 59 (4): 545–54. PMID 8613703.
{{cite journal}}: Unknown parameter|author-separator=ignored (օգնություն)