Խուան Պոնսե դե Լեոն

Խուան Պոնսե դե Լեոն; իսպ.՝ Juan Ponce de León
Ծնվել է	ապրիլի 8, 1480 կամ 1474
Ծննդավայր	Սանտերվաս դե Կամպոս, Կաստիլիա և Լեոն
Մահացել է	1521[…]
Մահվան վայր	Հավանա, Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն, Իսպանական կայսրություն
Գերեզման	Cathedral of San Juan Bautista
Քաղաքացիություն	Իսպանիա
Կրոն	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտություն	ճանապարհորդ հետազոտող, Կոնկիստադոր և ռազմական գործիչ
Ծնողներ	հայր՝ Pedro Ponce de León?, մայր՝ Leonor de Figueroa?
Զբաղեցրած պաշտոններ	Պուերտո Ռիկոյի նահանգապետ, Պուերտո Ռիկոյի նահանգապետ և Պուերտո Ռիկոյի նահանգապետ
Անդամություն	Columbus Conquistador of America?
	Ստորագրություն;
	Juan Ponce de León Վիքիպահեստում

Խուան Պոնսե դե Լեոն (ապրիլի 8, 1480 կամ 1474, Սանտերվաս դե Կամպոս, Կաստիլիա և Լեոն - 1521^[1]^[2]^[3]^[…], Հավանա, Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն, Իսպանական կայսրություն), իսպանացի ազնվական, ուսումնասիրող և նահանգապետ^[4]։ Որոնելով ոսկի և «Երիտասարդության շատրվան»-ը, նա ուղևորվել է Հյուսիսային Ամերիկայի հարավարևելյան ափեր, ժամանակակից Ֆլորիդայի Սենթ Օգսթին բնակավայրի մոտ^[5]։ Նա այդ տարածքները հռչակել է Իսպանիայինը և դրանք անվանել է «Ֆլորիդա» (իսպ.՝ La Florida)` «ծաղիկների վայր»^[5]։ 1521 թվականին Ֆլորիդա կատարած իր երկրորդ ուղևորության ժամանակ նա վիրավորվել է։ Արշավախումբը վերադարձել է Կուբա, որտեղ էլ նույն թվականի հուլիսին, իր ստացած վերքից, մահացել է։

Վաղ կյանք

Պոնս դե Լեոնը ծնվել է 1460 թվականի Իսպանիայի Սանտերվաս դե Կամպոսում^[6]։ Նա ծնվել է աղքատ, բայց ազնվական ընտանիքում։ Նրա ծնողները հավանաբար մահացել են, երբ դեռ նա երիտասարդ էր։ Նրան որպես պաժ ուղարկել են Կալատրավայի միաբանության ասպետ հրամանատար Պեդրո Նունյես դե Գուսմանի առանձնատուն^[7]։ Նա դարձել է զինվոր և Գրանադայում պայքարել է մավրերի դեմ։ Նա հավանաբար եղել է Քրիստափոր Կոլումբոսի հետ` նրա երկրորդ ճանապարհորդության ժամանակ։

Նա 1492 թվականին մասնակցել է մավրերի դեմ Ռեկոնկիստայի վերջին փուլին։ Ինչպես այլ կոնկիստադորներ, Պոնս դե Լեոնը շուտով սկսել է որոնել փառք և բախտ` հայտնագործությունների շնորհիվ և վարկած կա, թե նա իր որոնումներն սկսել է Քրիստափոր Կոլումբոսի երկրորդ ճանապարհորդության ժամանակ` 1493 թվականին^[7]։

Իսպանյոլա կղզի

Մոտավորապես տասը տարի անց Խուան Պոնս դե Լեոնը ծառայում էր Իսպանյոլա կղզու նահանգապետ Նիկոլաս դե Օվանդոյին՝ որպես նավապետ։ Պոնս դե Լեոնը ճնշել է խռովություն և դարձել է Իսպանյոլա կղզու արևելյան շրջանի ղեկավար։ Պոնս դե Լեոնը ստացել է հողային պարգև, ինչը նրան թույլ է տվել մեծ քանակությամբ ստրուկներ ունենալ տաինո ցեղախմբից` իր նոր կալվածքը կառուցելու համար^[8]։

Պոնսե դե Լեոնը բարգավաճել է այս նոր դերում։ Նա պատրաստի շուկա է գտել իր գյուղատնտեսական արտադրանքի համար Բոկա դե Յումայի մոտ։ Դա այն վայրն էր, որտեղ իսպանական նավերը պարենով էին բեռնվում Իսպանիա տանող ճանապարհորդությունից առաջ։ 1505 թվականին դե Օվանդոն արտոնել է Պոնսե դե Լեոնին հիմնադրել նոր քաղաք Իգուեյում, որը նա անվանել է Սալվալեոն։ 1508 թվականին արքա Ֆերդինարդ II արտոնում է Պոնսե դե Լեոնին նվաճել մնացած թաինոներին և շահագործել նրանց ոսկու հանքերում^[9]։

Մոտավորապես այդ ժամանակ Պոնսե դե Լեոնը ամուսնացել է իջևանատան տիրոջ դուստր Լեոնարայի հետ։ Նրանք ունեցել են երեք դստրեր (Խուանա, Իզաբել և Մարիա) և մի որդի` Լուիսը։ Մեծ քարե տունը, որը Պոնսե դե Լեոնը հանձնարարել էր կառուցել իր աճող ընտանիքի համար մինչև այսօր կանգուն է Սալվալեոն դե Իգույի մոտ^[8]։

Պուերտո Ռիկո և Բիմինի

1508 թվականին Պոնսե դե Լեոնը առաջնորդել է արշավախումբը դեպի այն վայրը, որն այսօր Պուերտո Ռիկոն է։ Նրանք փնտրել և գտել են ոսկի։ Գաղութի հիմնադրումից հետո նա նշանակվել է նահանգապետ^[10]։

Ֆլորիդա

Առաջին արշավախումբ

1513 թվականին երեք նավով Պոնսե դե Լեոնը առաջնորդել է արշավախումբը հայտնաբերելու ներկայիս Ֆլորիդայի արևելյան ափը։ Ըստ ավանդության՝ նա տեղակայվել է ժամանակակից Ֆլորիդայի Սենթ Օգսթին բնակավայրի մոտ^[10]։ Այս տեղը նա անվանել է Լա Ֆլորիդա^[10]։ Սրա ամենահավանական պատճառն այն է, որ նա բնակություն է հաստատել այդ վայրում «Պասկա Ֆլորիդա» կոչվող իսպանական զատիկի տոնակատարությունների ժամանակ^[11]։ Ավելի հեռավոր ափերը ուսումնասիրելուց հետո նրանք վերադարձել են Պուերտո Ռիկո։

Երկրորդ արշավախումբ

Պոնսե դե Լեոնը վերադառնում է 1521 թվականին, 200 բնակիչներով։ Նրանք բերել էին անասուններ, ձիեր և կարիք ունեին ագարակ ստեղծելու։ Բնակավայր ստեղծելու ընթացքում, նրանք հարձակման են ենթարկվում բնիկ հնդկացիների կողմից։ Կռիվների ժամանակ Պոնսե դե Լեոնը մահացու վերք է ստացել, հավանաբար թունավորված նետից^[10]։ Խումբը վերադարձել է Կուբա, որտեղ Պոնսե դե Լեոնը մահացել է։ Նա թաղված է Դոմինիկյան եկեղեցու խորանի առջև։ Նրա մասունքները հետագայում տեղափոխվել են Սան Խուան տաճար^[10]։

Երիտասարդության շատրվան

Երիտասարդության շատրվանի պատմությունը գալիս է դարերի խորքից։ Հերոդոտոսը (մ․թ․ա․ 425-484) գրել է մի խմբի մասին, որին նա կոչել է Մաքրոբիաններ և ովքեր ապրել են ժամանակակից Եթովպիայի տարածքում^[12]։ Նա ասել է, թե նրանք երիտասարդ էին մնում, ֆիզիկապես ուժեղ էին և երկար էին ապրում^[12]։ Այն երիտասարդության շատրվան են սկսել կոչել ավելի ուշ^[12]։ Պոնսե դե Լեոնի և նրա երիտասարդության շատրվանի փնտրտուքների մասին պատմությունները զարգացել ու տարածվել են իր մահից հետո^[10]։ Որևէ հիշատակություն չի վկայում, թե նա նման նպատակ է ունեցել^[10]։ 1535 թվականին իսպանացի պատմաբան Գոնսալո Ֆերնարդես դե Օվիեդո Վալդեսն առաջինն է հաստատել, որ Պոնսե դե Լեոնը փնտրել է Երիտասարդության շատրվանը^[10]։ Այս լեգենդը կրկնվել է ավելի ուշ շրջանի պատմաբանների կողմից և ավելի ճոխացվել է^[10]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Pas L. v. Genealogics — 2003.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Encyclopædia Universalis (ֆր.) — Encyclopædia Britannica, 1968.
↑ «Juan Ponce de León». History/ A&E Television Networks, LLC. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 «Ponce de León : Florida's First Spanish Explorer». University of South Florida. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
↑ «Juan Ponce de León Biography». Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
↑ ^7,0 ^7,1 Steven Otfinoski, Juan Ponce de Leon: Discoverer of Florida (New York: Benchmark Books, 2005), pp. 10–14
↑ ^8,0 ^8,1 Robert H Fuson, Juan Ponce de León and the Discovery of Puerto Rico and Florida (Blacksburg, VA: McDonald & Woodward Publishing Company, 2000), pp. 63-65
↑ Irving Rouse, The Tainos- Rise and Decline of the People Who Greeted Columbus (New Haven, CT: Yale University Press, 1992), p. 155
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 ^10,5 ^10,6 ^10,7 ^10,8 Richard Cavendish. «Ponce de León lands in Florida». History Today, Volume 63 Issue 4 (April 2013). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
↑ Bob Knotts, Florida History (Chicago: Heinemann Library, ©2008), p. 6
↑ ^12,0 ^12,1 ^12,2 Alex Sorondo. «The Fountain of Youth in Ancient Greece». Synonym.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խուան Պոնսե դե Լեոն» հոդվածին։

[_228f67048333e504-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Pas L. v. Genealogics — 2003.

[_0300448cb21ab00f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.

[_9a755b3f66219da8-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Encyclopædia Universalis (ֆր.) — Encyclopædia Britannica, 1968.

[HistAE-4] «Juan Ponce de León». History/ A&E Television Networks, LLC. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.

[UofSF-5] 5,0 ^5,1 «Ponce de León : Florida's First Spanish Explorer». University of South Florida. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.

[Bio-6] «Juan Ponce de León Biography». Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.

[Otfinoski10.14-7] 7,0 ^7,1 Steven Otfinoski, Juan Ponce de Leon: Discoverer of Florida (New York: Benchmark Books, 2005), pp. 10–14

[Fuson63..65-8] 8,0 ^8,1 Robert H Fuson, Juan Ponce de León and the Discovery of Puerto Rico and Florida (Blacksburg, VA: McDonald & Woodward Publishing Company, 2000), pp. 63-65

[9] Irving Rouse, The Tainos- Rise and Decline of the People Who Greeted Columbus (New Haven, CT: Yale University Press, 1992), p. 155

[CavendishHT-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 ^10,4 ^10,5 ^10,6 ^10,7 ^10,8 Richard Cavendish. «Ponce de León lands in Florida». History Today, Volume 63 Issue 4 (April 2013). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

[11] Bob Knotts, Florida History (Chicago: Heinemann Library, ©2008), p. 6

[Synonym-12] 12,0 ^12,1 ^12,2 Alex Sorondo. «The Fountain of Youth in Ancient Greece». Synonym.com. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]