Կատարինա Շրատ
Կատարինա Շրատ (գերմ.՝ Katharina Schratt, սեպտեմբերի 11, 1853[1][2], Բադեն, Ստորին Ավստրիա, Ավստրիա[3] - ապրիլի 17, 1940[4], Վիեննա, Նացիստական Գերմանիա[4]), ավստրիացի դերասանուհի։
 | |
| Ծննդյան թիվ՝ | սեպտեմբերի 11, 1853[1][2] |
|---|---|
| Ծննդավայր՝ | Բադեն, Ստորին Ավստրիա, Ավստրիա[3] |
| Վախճանի թիվ՝ | ապրիլի 17, 1940[4] (86 տարեկան) |
| Վախճանի վայր՝ | Վիեննա, Նացիստական Գերմանիա[4] |
| Քաղաքացիություն՝ |  Ավստրիա |
| Մասնագիտություն՝ | թատրոնի դերասանուհի |
| IMDb։ | ID 1703494 |
Ավստրո-Հունգարիայի կայսր Ֆրանց Յոզեֆի սիրեցյալ[5][6][7][8]։
Կենսագրություն
խմբագրելԿատարինա Շրատը ծնվել գրենական պիտույքների առևտրական Անտոն Շրատի ընտանիքում։ Նրա պապը՝ Զլատոուստ Շրատ (1773-1851) Վիեննա էր եկել Կոստանցիայից, Վիեննայում ուսումնասիրում էր բժշկություն և Բադեն է տեղափոխվել որպես բժիշկ աշխատելու նպատակով[9]։
Վեց տարեկանում Կատարինան սկսում է հետաքրքրվել թատրոնով։ Նրա ծնողները հնարավորինս փորձում էին դստերը հեռու պահել դերասանական ոլորտից, սակայն նա անվրդով ընթանում էր դեպի իր նպատակակետը։ 17 տարեկան հասակում իր հայրենի քաղաքում Վիեննայի թատերական ակադեմիայի շրջանակներում տեղի է ունենում նրա առաջին ներկայացումը։ Կատարինա Շրատի առաջին մշտական աշխատավայրը դարձավ Բեռլինի պալատական թատրոնը, որտեղ բավականին կարճ ժամանակահատվածում կարողանում է հասնել էական հաջողությունների։ Սակայն որոշ ժամանակ անց Կատարինան հեռանում է Գերմանիայից, քանի որ Վիեննայի քաղաքային թատրոնի կողմից աշխատանքի առաջարկ էր ստացել։ Հետագայում Շրատը աշխատում է Սանկտ Պետերբուրգի գերմանական պալատական թատրոնում[7]։
Որոշ ժամանակով թողնելով թատերական գործունեությունը՝ 1879 թվականի գարնանը Կատարինան ամուսնանում է հունգարական դիվանագիտական պաշտոնյա Նիկոլաուս Կիսայի հետ։ 1880 թվականին նրանք ունենում են որդի ու անվանում են Անտոն։ Այնոուհետև Կատարինան հյուրախաղերով մեկնում է Նյու Յորք, որտեղից էլ վերադառնում Վիեննա՝ աշխատելու Բուրգ թատրոնում։ 1880 թվականին առանց փաստաթղթավորման Շրատը բաժանվում է իր ամուսին Կիսայից։ Վիեննայում Կատարինան նորից սկսում է հաջող դերասանական գործունեություն և շուտով դառնում Ավստրիայի ամենասիրված դերասանուհիներից մեկը։ 1887 թվականին Շրատը ստանում է պալատական դերասանուհու կարգավիճակ։ 47 տարեկանում Բուրգ թատրոնի տնօրեն Պաուլ Շլենտերի հետ ունեցած հակասությունների հետևանքով ազատվում է աշխատանքից և 1900 թվականի հոկտեմբերին անցնում թոշակի[7][8]։
Հայտնի դերասանուհուն հրավիրում էին Վիեննայում կազմակերպված ժամանակի բոլոր խոշոր միջոցառումներին։ 1885 թվականին արդյունաբերողների պարահանդեսին Կատարինա Շրատը երկարատև զրույց է ունենում կայսր Ավստրո-Հունգարիայի կայսր Ֆրանց Յոզեֆի հետ[5][6]։ Ռուսական կայսրության ցար Ալեքսանդր III-ին նվիրված թատերական ներկայացումից հետո Շրատը հրավիրվում է միապետի պալատ ընթրիքի։ Այնտեղ նա առաջին անգամ հանդիպում է կայսերուհի Էլիզաբեթ Բավարացու հետ, ով որոշում է դերասանուհուն ծանոթացնել կայսեր հետ։ Դերասանուհու և Ֆրանց Յոզեֆ կայսեր միջև ձևավորվել էր մտերմիկ և վստահելի հարաբերություններ որոշ ընդհատումներով։ Նրանց հարաբերությունները շարունակվեցին մինչև 1916 թվականին կայսեր մահը[5][6][7]։
Կատարինա Շրատը սիրում էր ապրել ճող և հետաքրքրված էր ազարտային խաղերով։ Կայսրը մշտապես ֆինանսական օժանդակություն էր տրամադրում դերասանուհուն պարտքերը փակելու նպատակով։ Բացի այդ, կայսր Ֆրանցը Կատարինա Շրատին նվիրում էր թանկարժեք ոսկերչական զարդեր, ինչպես նաև Շյոնբրունի մոտ՝ Վիեննայի Գլորիետենգասեում շքեղ առանձնատուն և երեք հարկանի Կերտեներ ռինգի Կյոնգսվարտեր դղյակը, որը գտնվում էր օպերային թատրոնի շենքի դիմաց։ Այնուամենայնիվ, կայսրը թույլ չէր տալիս Կատարինա Շրատին պալատական թատրոնի ղեկավարության հետ կապված իր որոշումների վրա ազդել[5][6][7]։
Կայսր Ֆրանց Յոզեֆի մահից հետո դերասանուհի Կատարինան միայնակ բնակվում էր Կերնտներ-ռինգում գտնվող իր բնակարանում։ Միայն հազվադեպ էր կենդանիների սիրահար դերասանուհին, ով իր բնակարանում պահում էր մեկ կապիկի, երեք թութակի և յոթ շուն, համաձայնվում հանդես գալ բարեգործական ներկայացումներում։ Նրա հիմնական զբաղմունքը դարձել էր հավաքովի շարժանկարների (փազլների) հավաքումը[5][6][10]։
Կյանքի վերջին տարիներին Կատարինա Շրատը դարձել էր աստվածավախ։ Յուրաքանչյուր օր հաճախում էր եկեղեցի և շաբաթվա մեջ մի քանի անգամ այցելում էր կայսեր Ֆրանց Յոզեֆի գերեզման։ Կայսեր հետ ունեցած իր հարաբերությունների մասին Կատարինա Շրատը լիակատար լռություն էր պահպանում։ 1940 թվականի ապրիլի 17-ին դերասանուհին 86 տարեկան հասակում մահանում է։ Նրա մարմինը ամփոփվում է Վիեննայի Հեյցինգեր գերեզմանատանը[7][8][10]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 https://books.google.fr/books?id=RuNf-vQUCecC&lpg=PT150&dq=Katharina%20Schratt%201853&hl=fr&pg=PT150#v=onepage&q=Katharina%20Schratt%201853&f=false
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Wurzbach D. C. v. Schratt, Katharina (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 31. — S. 263.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118759280 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Georg Markus: Katharina Schratt. Die zweite Frau des Kaisers. Amalthea 2004, 5. Auflage (Sonderproduktion), ISBN 3-85002-417-2.(գերմ.)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Brigitte Hamann (Hrsg.): Meine liebe, gute Freundin! Die Briefe Kaiser Franz Josephs an Katharina Schratt. Aus dem Besitz der Österreichischen Nationalbibliothek. Ueberreuter, Wien 1992, ISBN 3-8000-3371-2.(գերմ.)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Hannelore Holub: Katharina Schratt. [Illustr.] Ungedruckte Dissertation, Wien 1967.(գերմ.)
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Schratt, Katharina.(գերմ.)
- ↑ H. Feigl: Schratt Johann Chrysostomus. In: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 (ÖBL). Band 11, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1999, ISBN 3-7001-2803-7, S. 179.(գերմ.)
- ↑ 10,0 10,1 Selbstmord der Gräfin Gina Apponyi. In: Wiener Sonntags-Zeitung / Wiener Sonn- und Montags-Zeitung, 20. April 1931, S. 3 (Online bei ANNO) („Frau Schratt stellte Gräfin Apponyi ihre eigene Wohnung zur Verfügung. Hieher brachte sie Gräfin Apponyi, die in dem vornehmen Palais der Frau Schratt, Kärntner Ring 4, zwei bescheidene Zimmer bewohnte.“)(գերմ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կատարինա Շրատ» հոդվածին։ |