Կծվակ

Կծվակ, հախկին հայաբնակ գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Խլաթի գավառակում։ Գտնվում էր Դատվանից 6 կմ հյուսիս՝ Վանա լճի ափին։

Գյուղ
Կծվակ
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Բիթլիսի վիլայեթԲիթլիսի վիլայեթ
Գավառակ	Խլաթի գավառակ
Այլ անվանումներ	Գծվակ, Գոզվակ, Կազվիզ, Կիզվազ, Կցվակ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	514 մարդ (1909)
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Տեղաբնականուն	կծվակեցի
Ժամային գոտի	UTC+3
Կծվակ (Աշխարհ)

Անվան ստուգաբանություն

Գյուղի անվանումը կապված է Կայծակ տանուտիրոջ անվան հետ։ Մեկ այլլ վարկածի համաձայն առաջացել է կծու և ակ բառերից և բնորոշում է գյուղի կծու ջուր ունենալը։

Պատմություն

1895 թվականին գյուղի բնակչությունը ենթարկվել է կոտորածի, իսկ 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ բռնությամբ տեղահանվել է։ Նրանց մեծ մասը զոհվել է աքսորի ճանապարհին։

Բնակչություն

Կծվակը զուտ հայաբնակ գյուղ է եղել։ 1882 թվականին ուներ 71 տուն՝ 642 հայ բնակչով, իսկ 1909 թվականին ուներ 642 (60 տուն) հայ բնակիչ։

Տնտեսություն

Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում էր երկրագործությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Կծվակն ուներ Սուրբ Գևորգ եկեղեցի, որը հայոց ցեղասպանությունից հետո թուրքերը բռնագրավել են։ Գյուղն մոտ կար միջնադարյան բերդ, որի ավերակները XX դարի սկզբին դեռ երևում էր բլրի գագաթից։

Տես նաև

• Բիթլիսի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Կծվակ)

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 485)։