Հանդես ամսօրյա

Հանդես ամսօրյա; անգլ.՝ Handes Amsorya
Տեսակ	հանդես
Լեզու	հայերեն
Հիմնադրվել է	1887
Հրատարակիչ	Մխիթարյան միաբանություն
	Handes Amsorya Վիքիպահեստում

Հանդես ամսօրյա, հայագիտական ամսագիր։ Հրատարակում է Վիեննայի Մխիթարյան միաբանությունը 1887 թ-ից Վիեննայում։ Հիմնադիրներն ու առաջին աշխատակիցներն էին հայտնի գիտնականներ, միաբանության անդամներ Ա. Այտընյանը, Հ. Գրիգորիս Գալեմքյարյանը, Հ. Հակովբոս Տաշյանը, Հովսեփ Պարոնյանը և այլք։ Մեծ ներդրում ունի հայագիտության տարբեր խնդիրների ուսումնասիրության ասպարեզում։ Տարբեր ժամանակներում «Հանդես ամսօրյա»-ում տպագրված հայագիտական աշխատությունները խմբագրությունը հրատարակում է աոանձին գրքերով (ցայսօր՝ ավելի քան 220)՝ «Ազգային մատենադարան» մատենաշարով։

«Հանդես ամսօրյան» հրապարակել է նյութեր նաև հայկական հարցի վերաբերյալ։ Առաջին աշխարհամարտի տարիներին և հետո դատապարտել է հայերի ցեղասպանությունը Արևմտյան Հայաստանում և Օսմանյան կայսրության հայաբնակ վայրերում, անդրադարձել հայ ազգային-ազատագրական շարժումների պատմությանը («Ազատության շարժումը ԺԵ-ԺԶ դարուն հայոց մեջ», 1917), գրել ցեղասպանությանը զոհ գնացած հայագետների մասին («Հայ կաթողիկե կղերին նահատակները», 1920), ողջունել հայկական պետականության վերականգնումը («Հայաստանի անկախությունը պաշտոնապես ճանաչված», «Հայաստանի անկախությունը», 1920), ցավով նկարագրել ավերակված հայկական բնակավայրերը, մեկնաբանել ավերումի պատճառները («Հայ բնակչությունը Սև ծովեն մինչև Կարին», հոդվածաշարը, 1921) և այլն։

Խմբագիրներ

Հայր Արսէն Այտընեան (1887) ;
Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) ;
Հակովբոս Տաշյան (1890-1895) ;
Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) ;
Հայր Գաբրիէլ Մէնէվիշեան (1896-1898) ;
Հայր Վարդան Մելքիսեդեկյան (1899-1900) ;
Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) ;
Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) ;
Հայր Ներսէս Ակինեան (1909-1924, 1929-1938, 1946-1962) ;
Հայր Արիստակէս Վարդանեան-Ճըլըզեան (1924-1929) ;
Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) ;
Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) ;
Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան-Տէր Նազարէթեան (1968-1979) ;
Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) ;
Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) ;
Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) ;
Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)։

Աղբյուրներ

Հանդէս Ամսօրեայի յօդուածներու 100 տարուն. Մատենագիտական Ցուցակ 1887-1986 /Կազմ.` Հ. Օգոստինոս Վրդ. Սեքուլեան, Մխիթ. Ուխտեն.- Վիեննա։ Մխիթարեան տպարան, 1990։

Սա հանդեսի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 218)։