Հյուսիսային Օսիայի Հանրապետություն
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Օսիա (այլ կիրառումներ)
Հյուսիսային Օսիայի Հանրապետություն - Ալանիա (Հյուսիսային Օսիա, օսերեն՝ Республикæ Цæгат Ирыстон — Алани լսել , ռուս.՝ Респу́блика Се́верная Осе́тия — Ала́ния), հանրապետություն Ռուսաստանի Դաշնության կազմում[3], դաշնության սուբյեկտ, մտնում է Հյուսիսկովկասյան դաշնային շրջանի մեջ։
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||||
| Մասն է | Հյուսիսկովկասյան դաշնային շրջան և Հարավային դաշնային շրջան | ||||
| Հիմն | National Anthem of the Republic of North Ossetia–Alania? | ||||
| Կարգավիճակ | Ռուսաստանի կազմում հանրապետություն | ||||
| Մտնում է | Ռուսաստան[1] | ||||
| Վարչկենտրոն | Վլադիկավկազ | ||||
| Օրենսդրական մարմին | Parliament of North Ossetia–Alania? | ||||
| Պաշտոնական լեզուներ | ռուսերեն և օսերեն | ||||
| Բնակչություն | ▼678 879 մարդ (2024) | ||||
| Տարածք | 7987 կմ² | ||||
_-_North_Ossetia_(Alania).svg) | |||||
| Հիմնադրված է | նոյեմբերի 9, 1993 թ. | ||||
| Սահմանակցում է | Ինգուշեթիա, Չեչնիա, Ստավրոպոլի երկրամաս, Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետություն, Վրաստան և Հարավային Օսիայի Հանրապետություն | ||||
| Ժամային գոտի | MSD?, UTC+3 և Եվրոպա/Մոսկվա[2] | ||||
| Հապավում | Северная Осетия | ||||
| Փոխարինեց | Հյուսիսային Օսիայի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն | ||||
| ISO 3166-2 կոդ | RU-SE | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | 15 | ||||
| rso-a.ru | |||||
Մայրաքաղաքը Վլադիկավկազն է։ Արևմուտքում սահմանակցում է Կաբարդա-Բալկարիայի հետ, հյուսիսում Ստավրոպոլի երկրամասի, արևելքում Ինգուշիայի և Չեչնիայի, հարավում Վրաստանի և մասամբ ճանաչված Հարավային Օսիայի հետ։ Հյուսիսային Օսիայի Հանրապետությունը կազմավորվել է եղել 1924 թվականի հուլիսի 7-ին։
Վարչական բաժանում
խմբագրելՏեղական ինքնակառավարումը իրականացվում է համայնքային մակարդակով։ Հյուսիսային Օսիան ունի մեկ քաղաքային օկրուգ (Վլադիկավկազ) և ութ շրջաններ։
| Շրջաններ | Վարչական կենտրոն | Տարածքը (հազար կմ²) | Բնակչությում (հազար մարդ) | Բնակչության խտություն (մարդ/կմ²) |
|---|---|---|---|---|
| Վլադիկավկազ քաղաքային օկրուգ | Վլադիկավկազ | 0,291 | 312,22 | 1072,921 |
| Ալագիրի շրջան | Ալագիր | 2,01 | 36,6 | 18,2 |
| Արդոնի շրջան | Արդոն | 0,37 | 27,9 | 77,5 |
| Դիգորի շրջան | Դիգորա | 0,64 | 20,4 | 31,9 |
| Իրաֆի շրջան | Չիկոլա | 1,37 | 15,4 | 11,2 |
| Կիրովի շրջան | Էլխոտովո | 0,36 | 26,9 | 74,7 |
| Մոզդոկի շրջան | Մոզդոկ | 1,08 | 102,36 | 81,1 |
| Պրավոբերեժնի շրջան | Բեսլան | 0,38 | 55,6 | 146,3 |
| Պրիգոռոդնի շրջան | Օկտյաբրսկոյե | 1,46 | 102,3 | 70,0 |
Բնակչություն
խմբագրելՀանրապետության բնակչությունը կազմում է 706,123 մարդ (2013), ընդ որում քաղաքներում՝ 63,93 %, գյուղերում՝ 36,04 %։ ԲՆակչության խտությունը՝ 88,41 մարդ/կմ² (2013)։ Բնակչության շուրջ 56 %-ը բնակվում է մայրաքաղաք Վլադիկավկազում։
Ազգային պատկանելիություն
խմբագրել| Ազգություն | Քանակ, Մարդահամար 2002, մարդ ([4]) |
Քանակ, 2010 մարդ[5][6][7] |
|---|---|---|
| Օսեր | 445 310 (62,7 %) | 459 688 (65,1 %) |
| Ռուսներ | 164 734 (23,2 %) | 147 090 (20,8 %) |
| Ինգուշներ | 21 442 (3,0 %) | 28 336 (4,0 %) |
| Հայեր | 17 147 (2,4 %) | 16 235 (2,3 %) |
| Կումիկներ | 12 659 (1,8 %) | 16 092 (2,3 %) |
| Վրացիներ | 10 803 (1,5 %) | 9 095 (1,3 %) |
| Թուրքեր | 2 835 | 3 383 |
| Ուկրաինացիներ | 5 198 | 3 251 |
| Ադրբեջանցիներ | 2 429 | 2 857 |
| Կաբարդացիներ | 2 902 | 2 802 |
| Չեչեններ | 3 383 | 2 264 |
| Նշված են 2000 մարդ քանակությունից ավելի ազգություններ |
Հայերը Հյուսիսային Օսիայում
խմբագրելՀանրապետությունում բնակվում է շուրջ 30 հազար հայ, մեծ մասը կենտրոնացած է Վլադիկավկազում և Մոզդոկում, մնացած մասը՝ Բեսլան, Ալագիր քաղաքներում և շրջակա գյուղերում[8]։
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Հյուսիսային Օսիայի Կառավարության պաշտոնական կայք Արխիվացված 2008-04-13 Wayback Machine
- Օսերը և նրանց պատմությունը Արխիվացված 2013-12-02 Wayback Machine
- Օսիայի պատմությունը և մշակույթը
- Օսեր, Օսիա, Ալանիա, Ալանդի խորհրդանշանները, սկիֆեր, սարմաթներ, պատմություն, Նարտյան էպոս
- Ալանիա. պատմություն, մշակույթ, սովորույթները, մարդիկ
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ OKTMO (ռուս.)
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
- ↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
- ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года». www.perepis2002.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 30-ին.
- ↑ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года Արխիվացված 2012-06-01 Wayback Machine(ռուս.)
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам Արխիվացված 2021-12-09 Wayback Machine(ռուս.)
- ↑ «см». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 16-ին.
- ↑ Հայկական սփյուռք հանրագիտարան, Ե., 2003, էջ 467։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հյուսիսային Օսիայի Հանրապետություն» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 452)։ 
|