Մագնեզիումի սուլֆատ

Մագնեզիումի սուլֆատ, մագնեզիումի ծծմբաթթվական չեզոք աղը։ $MgSO_{4}$, անգույն բյուրեղային նյութ է, խտությունը՝ 2660 կգ/մ³, 1100-1200 °C-ում քայքայվում է։ 100 գ ջրում լուծվում է 33, 7 գ (20 °C)։ Առաջացնում է 1—7 և 12 մոլեկուլ ջուր պարունակող բյուրեղահիդրատներ։ Ջրային լուծույթներից բյուրեղանում է $MgSO_{4}\cdot 7H_{2}O$ (20 °C)։ Բնության մեջ հանդիպում է կիզերիտ՝ $MgSO_{4}\cdot H_{2}O$, և էպսոմիտ՝ $MgSO_{4}\cdot 7H_{2}O$ (դառը աղ) միներալների ձևով։ Մագնեզիումի սուլֆատ ստանում են ծովային աղաջրերից և աղային պինդ նստվածքներից։ Օգտագործում են $SO_{2}$ ստանալու համար (ծծմբական թթվի արտադրություն), ինչպես նաև ցեմենտների արտադրությունում, տեքստիլ, թղթի արդյունաբերության, գյուղատնտեսության մեջ։ Բժշկության մեջ կիրառվում է որպես ցավը հանգստացնող, հակաջղաձգային, սպազմոլիտիկ, արյան ճնշումն իջեցնող միջոց։ Փոքր դոզաներով մագնեզիումի սուլֆատի պարբերաբար ներընդունումը կանխում է աթերոսկլերոզի զարգացումը։

Մագնեզիումի սուլֆատ
Քիմիական բանաձև	MgSO₄
Մոլային զանգված	2,0E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	2,66 գ/սմ³ գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան	1137 °C °C
Գոյացան էնթալպիա	−1288,8 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար	7487-88-9
PubChem	24083, 522565
EINECS համար	231-298-2
SMILES	[O-]S(=O)(=O)[O-].[Mg+2]
ЕС	231-298-2
RTECS	OM4500000
ChEBI	22515
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ստացումը

• Ծծմբական թթվի և համապատասխանաբար մագնեզիումի օքսիդի, հիդրօքսիդի և կարբոնատի փոխազդեցությունից։

${\mathsf {MgO+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ MgSO_{4}+H_{2}O}}$

${\mathsf {Mg(OH)_{2}+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ MgSO_{4}+2\ H_{2}O}}$

${\mathsf {MgCO_{3}+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ MgSO_{4}+CO_{2}\uparrow +H_{2}O}}$

• Փոխանակման ռեակցիաների միջոցով։

${\mathsf {MgCO_{3}+(NH_{4})_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ MgSO_{4}+NH_{3}\uparrow +CO_{2}\uparrow +H_{2}O}}$

• Անջուր մագնեզիումի սուլֆատը ստանում են բյուրեղահիդրատի չորացումից։

${\mathsf {MgSO_{4}\cdot 7H_{2}O\ {\xrightarrow {200^{o}C}}\ MgSO_{4}+7\ H_{2}O}}$

• Ծովի ջրից, կիզերիտի և կառնալիտի միներալներից։

Քիմիական հատկությունները

• Բարձր ջերմաստիճանում քայքայվում է

${\mathsf {2\ MgSO_{4}\ {\xrightarrow {1200^{o}C}}\ 2\ MgO+2\ SO_{2}+O_{2}}}$

• Կոնցենտրացված ծծմբական թթվի հետ առաջացնում է հիդրոսուլֆատներ։

${\mathsf {2MgSO_{4}+H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {\ }}\ 2\ MgHSO_{4}}}$

տաքացնելիս MgSO₄•H₂SO₄ և MgSO₄•3H₂SO₄ քիմիական նյութերի կառուցվածքից անջատվում են սոլվատները։

• Տաքացնելիս փոխազդում է ջրածնի սուլֆիդի և սիլիցիումի (IV) օքսիդի հետ։

${\mathsf {MgSO_{4}+H_{2}S\ {\xrightarrow {700^{o}C}}\ MgO+SO_{2}+S+H_{2}O}}$

${\mathsf {MgSO_{4}+SiO_{2}\ {\xrightarrow {680^{o}C}}\ MgSiO_{3}+SO_{3}}}$

${\mathsf {2\ MgSO_{4}+C\ {\xrightarrow {800^{o}C}}\ 2\ MgO+2\ SO_{2}+CO_{2}}}$

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մագնեզիումի սուլֆատ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 113)։