Մինաս Յարմանյան
Մինաս Յարմա(ն)յան (մոտ 1880, Եվդոկիա, Սեբաստիայի նահանգ - հունիս, 1915, Երզնկա), հայ բժիշկ։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | մոտ 1880 |
| Ծննդավայր | Եվդոկիա, Սեբաստիայի նահանգ |
| Մահացել է | հունիս, 1915 |
| Մահվան վայր | Երզնկա |
| Մահվան պատճառ | Հայոց ցեղասպանություն |
| Ազգություն | հայ |
| Կրթություն | Բեյրութի ամերիկյան համալսարան |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
| Աշխատավայր | Երզնկայի Ազիզիեի զինվորական հիվանդանոց |
Կենսագրություն
խմբագրելՄինաս Յարմանյանը ծնվել է մոտ 1880 թվականին Սեբաստիայի նահանգի Եվդոկիայի գավառի կենտրոն Եվդոկիա (Թոքաթ) քաղաքում։ Ստամբուլաբնակ գործարար և «Հայերը օսմանյան առողջապահության ծառայության մեջ և պատմություն սուրբ Փրկիչ հայոց հիվանդանոցի» աշխատության հեղինակ Արսեն Յարմանի պապի եղբայրն է։
Նախնական կրթությունն ստացել է Եվդոկիայի թաղային ազգային վարժարանում։ 1900 թվականին ավարտել է ամերիկացի միսիոներների Մարզվանի Անատոլիա քոլեջը։ 1904 (1906) թվականին ավարտել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը և բժշկի վկայական ստացել։ 1904 թվականին վերադարձել է իր ծննդավայրը և բժիշկ է աշխատել՝ օգտակար լինելով իր համաքաղաքացիներին՝ անկախ կրոնական պատկանելությունից։
1914 թվականին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմն սկսվելուն պես զորակոչվել է օսմանյան բանակ և Երզնկայի Ազիզիեի զինվորական հիվանդանոցում զինվորական բժիշկ ծառայել։ 1915 թվականին հունիսին Ազիզիեի զինվորական հիվանդանոցի հանդիպակաց արտի (այգու) մեջ իր հիվանդի հետ զրուցելու ժամանակ, հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկ-հարյուրապետի (հետագայում՝ հազարապետ) հրահանգով և մի հիվանդապահի ղեկավարությամբ սպանվել է սրերով ու փայտերով զինված թուրք զինվորների ձեռքով, բժշկապետի աչքի առաջ՝ մոտ 35 տարեկանում։
Գրականություն
խմբագրել- Հայ բժշկութեան տուած զոհերը, ցուցակագրուած վաւերական փաստերով, Կ. Պոլիս, 1919։
- Ալպօյաճեան Արշակ, Պատմութիւն Եւդոկիոյ հայոց, Գահիրէ, 1952։
- Կարոյեան Գասպար, Մեծ Եղեռնի նահատակ հայ բժիշկները (անոնց պատգամները), Պոսթոն, 1957։
- Յուշամատեան Մեծ Եղեռնի (1915-1965), պատրաստեց Գերսամ Ահարոնեան, Պէյրութ, 1965։
- Թէոդիկ, Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Բ. տպագրութիւն, Երեւան, ապրիլ 24, 1985։
- Հայրապետյան Վանիկ, Էջեր Հայաստանի դեղագործության պատմությունից, Երևան, 1990։
- Ատաշ Ադնան, 20-րդ դարի նահատակ եղած բժիշկները (թուրքերեն), Թուրքիա, 1997։
- Յարման Արսեն, Հայերը օսմանյան առողջապահության ծառայության մեջ և պատմություն սուրբ Փրկիչ հայոց հիվանդանոցի (թուրերեն), Ստամբուլ, 2001։
- Խաչատրյան Լ. և ուրիշ., Ցուցակ Հայոց ցեղասպանության զոհերի (1915-1923 թթ.), գիրք 1, Սեբաստիայի նահանգ, Երևան, 2004։
- Մեծ Եղեռնի զոհեր, 1968։
- Քէստենեան Հրաչ, Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանէն Շրջանաւարտ Եւ Մեծ Եղեռնին Նահատակուած Հայ Բժիշկներ, “Ազդակ”, 01-11-2012։
Աղբյուրներ
խմբագրել- Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։