Նիկոլայ Մուխո
Նիկոլայ Մուխո (ռուս.՝ Мухо, Николай Антонович, դեկտեմբերի 6, 1913, Կրոնշտադտ, Պետերգոֆյան գավառ, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - օգոստոսի 6, 1986, Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային նկարիչ, գեղանկարիչ, ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության Լենինգրադի կազմակերպության անդամ[1]։
Նիկոլայ Մուխո ռուս.՝ Никола́й Анто́нович Мухо́ | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 6, 1913 |
Ծննդավայր | Կրոնշտադտ, Պետերգոֆյան գավառ, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Վախճանվել է | օգոստոսի 6, 1986 (72 տարեկան) |
Մահվան վայր | Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Ի. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտ |
Մասնագիտություն | նկարիչ |
Ոճ | ռեալիզմ |
Ժանր | ծովանկար և բնանկար |
Թեմաներ | գեղանկարչություն |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ նկարիչների միություն |
Nikolai Mukho Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է 1913 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Կրոնշտադտում, աշխատավորի ընտանիքում։ Հայրը` Անտոն Անտոնովիչը, զոհվել է 1920 թվականին, Կրոնշտադտի ապստամբության ժամանակ։ Մանուկ հասակում ապագա նկարիչն ստիպված է եղել անընդհատ մի հարազատի տնից մյուսի մոտ տեղափոխվել։ Յոթնամյա դպրոցն ավարտել է Բելառուսի Բեշենկովիչի քաղաքային ավանում։ 1929-1931 թվականներին սովորել է Վելիկիե Լուկիի արհեստակցական ուսումնարանում։ 1931 թվականին տեղափոխվել է մոր մոտ` Լենինգրադ և «Պրոգրես» գործարանում սկսել է աշխատել որպես փականագործ-հաստոցագործ։ Ըստ Ն. Մուխոյի հիշողությունների` կոմսոմոլյան կազմակերպության հետ շրջել է թանգարաններում և նկարիչ դառնալու մեծ ցանկություն է ունեցել։ Կոմսոմոլյան կազմակերպության խորհրդով 1934 թվականին ընդունվել է Լենինգրադի գեղարվեստամանկավարժական ուսումնարան, որն ավարտել է 1940 թվականին։ Նույն թվականին ընդունվել է Ի. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտի գեղանկարչության ֆակուլտետը։
1941 թվականի օգոստոսի 1-ին զորակոչվել է Կարմիր բանակ։ Որպես շարքային զինվոր մասնակցել է Կոլպինոյի մոտ մղվող ազատագրական մարտերին։ Ստացել է ծանր կոնտուզիա։ 1943 թվականին Վոլոգդի տարհանման հոսպիտալում բուժվելուց հետո զորացրվել է` հաշվանդամության պատճառով[2]։
1944 թվականին վերադարձել է ինստիտուտ` ուսումը շարունակելու։ Սովորել է Միխայիլ Բերնշտեյնի, Սեմյոն Աբուգովի, Ալեքսանդր Զայցևի, Հենրիխ Պավլովսկու, Գլեբ Սավինովի, Բորիս Յոհանսոնի մոտ։ 1945 թվականին մասնակցել է Լենինգրադի ռազմաճակատի նկարիչների աշխատանքների երրորդ ցուցահանդեսին, որն անց է կացվել Գեղարվեստի ակադեմիայի սրահներում և որտեղ ներկայացրել է չորս աշխատանք[3]։ 1950 թվականին ավարտել է ինստիտուտը Բ. Յոհանսոնի արվեստանոցում` գեղանկարչի որակավորմամբ։ Դիպլոմային աշխատանքն է եղել «Մետրոյի հորանում» նկարը (որոշ աղբյուրներում նշվում է այլ` «Լենինգրադի մետրո» անվանումը[4]):
Ինստիտուտն ավարտելուց հետո աշխատանքի է ուղարկվել Հարավային Սախալինսկ` Խորհրդային նկարիչների միության տեղական կենտրոն, որի անդամն է եղել 1951-1952 թվականներին։ 1951 թվականին մասնակցել է Հարավային Սախալինսկի նկարչական շրջանային ցուցադրությանը` 2-րդ կարգի դիպլոմ ստանալով ձկնորսի դիմանկարի համար։ 1952 թվականին վերադարձել է Լենինգրադ և աշխատանքի է ընդունվել Լենիզոյում։ 1953 թվականինց մասնակցել է Լենինգրադի նկարիչների ցուցահանդեսներին։ 1957 թվականից ընդունվել է Լենինգրադի նկարիչների միություն։ Նկարել է ժանրային և թեմատիկ նկարներ, ծովանկարներ, քաղաքային և լանդշաֆտային բնանկարներ։ Նրա ստեղծագործության մեջ մեծ տեղ են գրավել ծովի ու մերձծովային քաղաքների կյանքի թեմաները։ Բացի Հարավային Սախալինսկից ու Լենինգրադից` նկարիչն աշխատել է Մուրմանսկում, Սևաստոպոլում, Կրոնշտադտում, Հյուսիսային Դինայում։ Ճանաչվել է որպես բնանկարային էտյուդի վարպետ։ Նիկոլայ Մուխոյի աշխատանքները տարբերվում են դեկորատիվությամբ, վառ, հարուստ կոլորիտով։ Վարպետորեն տիրապետել է պլենէրային գեղանկարչության հնարքներով։
Մահացել է 1989 թվականի օգոստոսի 6-ին, Լենինգրադում, իր կյանքի 73-րդ տարում։
Նկարչի աշխատանքների անհատական ցուցահանդեսները տեղի են ունեցել 1989 թվականին Լենինգրադում` Լենինգրադի նկարիչների միության սրահում։
Ն. Մուխոյի աշխատանքերը պահվում են Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Մեծ Բրիտանիայի, ԱՄՆ-ի, Ճապոնիայի և այլ երկրների թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում։
Որոշ աշխատանքներ
խմբագրել- «Կամրջի կառուցում», «Լենինգրադ»[3] (երկուսն էլ` 1945),
- «Գարունն անտառում»[5] (1953),
- «Հարավային Սախալինի ափը»[6] (1954),
- «Էտյուդ»[7] (1955),
- «Ընկերության այց», «Ճանապարհ դեպի հանքարան»[8] (երկուսն էլ` 1956), «Էտյուդ»[9] (1957),
- «Անձրև Շեմիլովկայում»[10] (1958),
- «Կամրջի շինարարություն Նևա գետի վրա»[11], «Կառուցապատում։ Էտյուդ»[12] (երկուսն էլ` 1959),
- «Կառուցապատում»[13] (1960),
- «Ձկնորսը ճանապարհին»[14] (1961),
- «Մուրմանսկի ձկնային նավահանգստի հանգրվանը», «Ծովում»[15] (երկուսն էլ` 1962),
- «Լենինգրադ։ Վասիլևյան կղզու միջին պողոտան»[16], «Շինարարություն գետի ափին»[17], «Մայիսյան երթ», «Նորակառույցներ Օխտայում»[18] (բոլորը` 1964),
- «Լիգովյան պողոտա» (1966) և այլն
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Справочник членов Союза художников СССР. Том 2. — М: Советский художник, 1979. — с. 97.
- ↑ Память народа
- ↑ 3,0 3,1 Третья выставка работ художников ленинградского фронта. — Л: Военное издательство Наркомата обороны, 1945. - с.24.
- ↑ Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915 - 2005. - Санкт Петербург: "Первоцвет", 2007. - с.62.
- ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1953 года. Каталог. - Л: ЛССХ, 1953. - с.7.
- ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников. 1954 год. Каталог. — Л: Изогиз, 1954. — с.14.
- ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1955 года. Каталог — Л: ЛССХ, 1956. — с.13.
- ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.17.
- ↑ 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.21.
- ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1959. — с.19.
- ↑ Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — с.156.
- ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — с.28.
- ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — с.13.
- ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1964. — с.28.
- ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1962 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1962. — с.19.
- ↑ Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. - с.22.
- ↑ Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — с.308.
- ↑ Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — с.35.
Աղբյուրներ
խմբագրել- Центральный Государственный Архив литературы и искусства. СПб. Ф.78. Оп.8. Д.111.
- Третья выставка работ художников ленинградского фронта. — Л: Военное издательство Наркомата обороны, 1945. - с.24.
- Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1953 года. Каталог. - Л: ЛССХ, 1953. - с.7.
- Весенняя выставка произведений ленинградских художников. 1954 год. Каталог. — Л: Изогиз, 1954. — с.14.
- Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1955 года. Каталог. — Л: ЛССХ, 1956. — с.13.
- Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1956 года. Каталог. — Л: ЛССХ, 1956.
- Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.17.
- 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.21.
- Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1959. — с.19.
- Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — с.13.
- Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — с.28.
- Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1964. — с.28.
- Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1962 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1962. — с.19.
- Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — с.35.
- Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. - с.22.
- Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. - Л: Художник РСФСР, 1971. - с.12.
- Каталог произведений художников Российской Федерации, переданных в дар организациям и учреждениям культуры (1963—1971 гг.). — М: СХ РСФСР, 1972. — с.71.
- Выставки советского изобразительного искусства. Справочник. Том 3. 1941—1947 годы. — М: Советский художник, 1973. — с.216.
- Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. - Л: Художник РСФСР, 1983. - с.12.
- Справочник членов Союза художников СССР. Том 2. — М: Советский художник, 1979. — с.97.
- Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.18.
- Выставки советского изобразительного искусства. Справочник. Том 5. 1954—1958 годы. — М: Советский художник, 1981. — с.25, 27, 142, 259, 261, 386, 549.
- Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР. — Л: Художник РСФСР, 1980. — с.82.
- Николай Антонович Мухо. Выставка произведений. Автор вступительной статьи Н. Г. Моисеева. Л, 1989
- Этюд в творчестве ленинградских художников. Выставка произведений. Каталог. — Санкт — Петербург: Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1994. — с.4.
- Лирика в произведениях художников военного поколения. Выставка произведений. Каталог. — Санкт — Петербург: Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1995. — с.4.
- Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — с.9, 18, 373, 389—391, 393—399, 402—404, 445. ISBN 5-901724-21-6, ISBN 978-5-901724-21-7.
- Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915 - 2005. - Санкт Петербург: "Первоцвет", 2007. - с.62.